Ο εκφοβισμός και οι απειλές, η ανεξέλεγκτη δράση των δικηγορικών γραφείων και η αδιαφορία της πολιτείας
Σε φλέγον ζήτημα έχει αναδειχθεί η υπόθεση της ανεξέλεγκτης δράσης των εισπρακτικών εταιρειών, οι οποίες στην προσπάθεια άντλησης ληξιπρόθεσμων οφειλών ασκούν σκληρές πιέσεις σε υπερχρεωμένους καταναλωτές.
Οι εταιρείες αυτές έχουν κάνει την εμφάνισή τους από το 2009, ωστόσο οι καταγγελίες που αφορούν τις πρακτικές τους έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια αναδεικνύοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος. Η επιβολή τσουχτερών προστίμων δεν φαίνεται να περιόρισε τη δράση τους, ενώ το νομοθετικό κενό εκμεταλλεύθηκε πληθώρα δικηγορικών γραφείων που δραστηριοποιούνται πλέον στον χώρο.
Απελπισμένοι οι πολίτες
Το τηλεφωνικό κέντρο της Ενωσης Καταναλωτών «Η Ποιότητα της Ζωής» (ΕΚΠΟΙΖΩ) παίρνει καθημερινά φωτιά από τις καταγγελίες απελπισμένων καταναλωτών.
«Με καλούν από εισπρακτικές εταιρείες επί καθημερινής βάσεως και πολλές φορές υπενθυμίζοντάς μου συνεχώς τις συνέπειες αν δεν πληρώσω στην ώρα μου και ότι εάν δεν πληρώσω δεν θα σταματήσουν να με παίρνουν τηλέφωνο».
«Με πιέζουν, με εκβιάζουν, έχω κλείσει το τηλέφωνο, έχω χάσει την επικοινωνία με τους δικούς μου».
«Με παίρνουν καθημερινώς εμένα και συγγενικά μου πρόσωπα από διάφορα νούμερα από το γραφείο Ψ, ασκώντας μου πίεση για οφειλή προς τράπεζα. Αν και έχω έρθει σε διακανονισμό με την τράπεζα επειδή είμαι καιρό άνεργος, αυτοί συνεχίζουν να με καλούν. Παρακαλώ, βοηθήστε με».
Τριπλασιάστηκαν οι καταγγελίες
Σύμφωνα με την κυρία Μύρια Βάντζιου, νομικό σύμβουλο της ΕΚΠΟΙΖΩ, ο αριθμός των καταγγελιών που συνδέονται με την παρενόχληση οφειλετών από εισπρακτικές εταιρείες έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία τρία χρόνια.
Ειδικότερα, βάσει των καταγεγραμμένων τηλεφωνημάτων που φτάνουν στην Ενωση, μία στις δύο υποθέσεις που καλείται να αντιμετωπίσει αφορά εισπρακτικές εταιρείες.
Οι καταγγελίες κάνουν λόγο για οχλήσεις που περιλαμβάνουν επανειλημμένες ημερήσιες κλήσεις, κλήσεις σε εργασιακό χώρο και συγγενικά πρόσωπα, καθώς και άσκηση ψυχολογικής πίεσης μέσω εκβιασμών και απειλών.
Στην προσπάθεια εξάλειψης της παράνομης δράσης των εισπρακτικών, επιβλήθηκαν από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή πρόστιμα ύψους 277.500 ευρώ το έτος 2018. Ωστόσο, η ρίζα του προβλήματος είναι άλλη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κυρία Βάντζιου, το 80% των καταγγελιών που φτάνουν στην ΕΚΠΟΙΖΩ αφορούν δικηγορικά γραφεία. Ειδικότερα, τη διετία 2013-2015 όλο και περισσότερες εταιρείες επέλεξαν να αναθέσουν την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε δικηγόρους, εκμεταλλευόμενες την απουσία θεσμικού πλαισίου που να περιορίζει τη δράση τους.
«Η νομοθεσία δεν καλύπτει τα δικηγορικά γραφεία και κατ’ επέκταση δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι δραστικό σχετικά με το θέμα. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι συνεχή διαβήματα και οχλήσεις προς το υπουργείο Εμπορίου, ακόμα και τον Δικηγορικό Σύλλογο, ζητώντας την επέκταση της νομοθεσίας» αναφέρει η κυρία Βάντζιου και προσθέτει: «Για εμάς σημαντικό είναι να μαζευτεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καταγγελιών… η μαζικότητα δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη».
Να σημειωθεί ότι το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης δεν έχει προχωρήσει στην αυστηροποίηση του νόμου 3758/2009, που αφορά τις εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών, έτσι ώστε σε αυτές να περιλαμβάνονται και τα δικηγορικά γραφεία. Ως εκ τούτου, οι καταγγελίες σχετικά με τα τελευταία πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα, χωρίς ωστόσο να υπάρχει δυνατότητα διευθέτησης του προβλήματος μέσω της νομικής οδού.
Επιφυλακτικοί οι δικηγόροι
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (ΔΣΑ) διατηρεί επιφυλακτική στάση απέναντι στο ζήτημα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Μιχάλη Καλαντζόπουλο, γενικό γραμματέα του ΔΣΑ, ο Σύλλογος τάσσεται κατά της εξίσωσης των δικηγορικών γραφείων με τις εισπρακτικές εταιρείες.
«Δεν μπορεί να μπει κοινή νομοθεσία μεταξύ δικηγορικών γραφείων και εισπρακτικών εταιρειών. Πρέπει να υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση όταν το ζήτημα αφορά δικηγόρους… Εμείς θα πάμε στο υπουργείο Δικαιοσύνης, όπου και υπαγόμαστε, και θα καταθέσουμε συγκεκριμένη πρόταση, την οποία διαμορφώνουμε» αναφέρει ο κ. Καλαντζόπουλος, ενώ προσθέτει ότι η ύπαρξη ενός επαγγελματία του κλάδου στον χώρο των εισπρακτικών είναι απαραίτητη για τον ορθότερο χειρισμό των υποθέσεων.
Πολλοί καταναλωτές που έρχονται αντιμέτωποι με δικηγορικά γραφεία απευθύνονται στον ΔΣΑ, αδυνατώντας να βρουν λύση στο πρόβλημά τους μέσω των αρμόδιων φορέων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου, στην προσπάθεια εξάλειψης του φαινομένου, προχώρησε το 2014 σε προσθήκη στον Κώδικα Δεοντολογίας του σύμφωνα με την οποία ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρεία απαγορεύεται να οχλεί προφορικά και τηλεφωνικά τους χρεωμένους καταναλωτές πάνω από μία φορά.
Οπως αναφέρει ο κ. Καλαντζόπουλος, αν ένας καταναλωτής απευθυνθεί στον Δικηγορικό Σύλλογο σχετικά με επαναλαμβανόμενη όχληση από δικηγόρο, ο Σύλλογος καλεί τα μέλη του στα πειθαρχικά του συμβούλια και επιβάλλει ενδοδικηγορικές κυρώσεις.
Το ειδικό παράβολο
και οι πειθαρχικές αναφορές
Ο γενικός γραμματέας έθιξε, μεταξύ άλλων, και το ζήτημα του ειδικού παραβόλου που συνοδεύει τις καταγγελίες, υποστηρίζοντας πως η μη καταβολή του οδηγεί στο να μη λαμβάνονται πολλές από αυτές υπόψη, ενώ αναφέρθηκε και σε μία άλλη διάσταση του προβλήματος κατά την οποία πολλοί εκ των χρεωμένων καταναλωτών, εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση, προσφεύγουν σε καταγγελίες με απώτερο σκοπό την επίτευξη ενός καλύτερου διακανονισμού για την οφειλή τους. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια των ετών 2014-2019 είναι καταγεγραμμένες περίπου 804 πειθαρχικές αναφορές, από τις οποίες οι 250 έχουν παραπεμφθεί στο Πειθαρχικό. «Οι υπόλοιπες αναφορές είτε αποσύρθηκαν είτε χαρακτηρίστηκαν ως προδήλως αβάσιμες» λέει, ενώ συμπληρώνει ότι στη συντριπτική πλειονότητα των πειθαρχικών αναφορών σε επίπεδο προκαταρκτικής οι καταγγέλλοντες δεν παρίστανται στο δικαστήριο και μόλις το 10% των οφειλετών παρουσιάζει επαρκή στοιχεία.
Τι μαρτυρούν
οι πραγματικοί αριθμοί
Εντύπωση στην υπόθεση της δράσης των εισπρακτικών προκαλεί η άγνοια τόσο της ΕΚΠΟΙΖΩ όσο και του ίδιου του Δικηγορικού Συλλόγου ως προς τον αριθμό των δικηγορικών γραφείων που εκτελούν χρέη εισπρακτικής.
Σε σχετική ερώτηση ο κ. Καλαντζόπουλος απάντησε πως δεν υπάρχει σαφής εικόνα. Ο Σύλλογος, όπως αναφέρει, διαθέτει μόνο μητρώο δικηγορικών εταιρειών, καθώς δεν μπορεί να γνωρίζει το φάσμα των υποθέσεων με το οποίο ασχολείται η κάθε δικηγορική εταιρεία.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του γραφείου του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, την οκταετία 2010-2018 παρατηρείται το παράδοξο της μείωσης του αριθμού των εισπρακτικών εταιρειών, με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού καταγγελιών. Ειδικότερα, ο αριθμός των εταιρειών ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες οφειλές έχει μειωθεί από 21 που ήταν το 2010 σε 12 για τα έτη 2018-2019. Ενώ όμως κανείς θα περίμενε την ανάλογη πτώση και του αριθμού των καταγγελιών που σχετίζονται με την όχληση από εισπρακτικές εταιρείες, τα σχετικά διαγράμματα παρουσιάζουν αύξηση αυτών τα τελευταία έτη. Αντιστρόφως, από τις 323 καταγεγραμμένες καταγγελίες για το 2010 ο αριθμός ανέβηκε στις 455 για το 2018, με το 2017 να αποτελεί το έτος κορύφωσης του προβλήματος, κατά το οποίο οι καταγγελίες φτάνουν τις 752.
Δεν αποκλείεται η παραπάνω μείωση του ποσοστού των καταγγελιών να σχετίζεται με τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν από το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης το έτος 2018, ωστόσο ο αριθμός αυτών δεν παύει να είναι συγκριτικά υψηλός σε αντιδιαστολή με αυτόν των εισπρακτικών. Οι αριθμοί καθιστούν σαφές ότι κάποιος άλλος δρα στο παρασκήνιο.
tovima.gr
