Επίσκυρος το 2000 π.Χ (ποδόσφαιρο στην αρχαία Ελλάδα)

(Επιτύμβια στήλη 4ος αιών π.Χ. , Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών)

Επίσκυρος:" ό, παιδιά τις, διά σφαίρας", " ό, μέ τά πολλών, σφαιρισμός " (Ησυχ.) {Από το Ομηρικό Λεξικό των LIDDEL & SCOTT}.
 Δηλαδή " αυτός που παίζει με τη σφαίρα (μπάλλα) " ή " αυτός που παίζει με πολλούς τη σφαίρα (μπάλλα)". Στην αγγλική μετάφραση του ίδιου Λεξικού λέει: Επίσκυρος = Ballgame, football or rugby.

Αν ανατρέξουμε στα Ομηρικά έπη θα βρούμε τις πρώτες πληροφορίες για παιχνίδι με μπάλλα στη λεκάνη της Μεσογείου. Μια παρόμοια αναφορά γίνεται και στον "Θεαίτητο" του Πλάτωνα

Μεγάλη επιτυχία στην αρχαία Ελλάδα γνώρισε το παιχνίδι « Επίσκυρος » που είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή με σκύρα (σπασμένα κομμάτια πέτρας, πετραδάκια) που χώριζε το γήπεδο. Με λίγα λόγια είχαμε και κεντρική διαχωριστική γραμμή, των δύο μεγάλων περιοχών του γηπέδου.

(Σωκράτης) Λέγεται τοίνυν, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, πρῶτον μὲν εἶναι τοιαύτη ἡ γῆ αὐτὴ ἰδεῖν, εἴ τις ἄνωθεν θεῷτο, ὥσπερ αἱ δωδεκάσκυτοι σφαῖραι, ποικίλη, χρώμασιν διειλημμένη, ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε εἶναι χρώματα ὥσπερ δείγματα, οἷς δὴ οἱ γραφῆς καταχρῶνται.

(μτφ): “Λέγεται λοιπόν, ω συνομιλητή, πως η γη, εάν την δει κανείς από ψηλά είναι σαν τις σφαίρες (μπάλες) που αποτελούνται από δώδεκα κομμάτια διαφορετικού δέρματος. Είναι δηλαδή πολύχρωμη σφαίρα και τα μέρη της ξεχωρίζουν από τα χρώματα που έχει το καθένα
Πλάτων «Φαίδων» ή περί ψυχής [110b]

Αρα η μπάλα ήταν φτιαγμένη από 12 χρώματα, 12 κομμάτια δέρματος συμβολίζοντας τους 12 Έλληνες Θεούς. 

«Φύγετε νεαροί, αυτό το παιχνίδι με την μπάλα φουσκωμένη από αέρα έχει γίνει για μεσήλικες και παιδιά» - Αρριανός ΧΙV 47

"Έριχνε ψηλά την σφαίρα και την γη που έθρεψε πολλούς άρχισε να κτυπά με προικισμένα πόδια και να κάνη στροφές γρήγορες και εναλλασσόμενες, ενώ οι άλλοι νέοι τον ζητωκραύγαζαν και στον ουρανό υψώνονταν δυνατές φωνές." - Οδύσσεια Θ 370 - 375

Μπάλα που βρέθηκε μετά από ανασκαφές στην Σαμοθράκη.

Πληροφορούμεθα λοιπόν από τον αρχαιολόγο Ε. Μπεξή στο περιοδικό ΙΧΩΡ ότι:
Υπήρχε ένα άθλημα με το όνομα "Επίσκυρος".

Το γήπεδο που διεξήγετο ο αγώνας ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη με γραμμές από χαλίκια και η μπάλα ήταν κατασκευασμένη από δερμάτινα κομμάτια ραμμένα μεταξύ τους με εντόσθια ζώων, ενώ στις άκρες του γηπέδου ήταν χαραγμένη μία γραμμή που συμβόλιζε τα δύο τέρματα.

Η μπάλα ήταν φουσκωμένη με αέρια και εξωτερικά ήταν ζωγραφισμένη με ζωντανά χρώματα και γεωμετρικά σχήματα. Σκοπός ήταν και για τις δύο ομάδες όπως και σήμερα να περάσουν την μπάλα από την απέναντι εστία, το τέρμα.

Εντύπωση προξενεί επίσης η ιατρική(!) παρατήρηση του αθλήματος. Ο μεγάλος γιατρός της ύστερης αρχαιότητος Γαληνός μας δίνει μία καταπληκτική περιγραφή στο έργο του "Περί ασκήσεων με μικρή μπάλα" του παιχνιδιού.

"Όταν οι παίκτες παρατάσσονται σε αντίθετες σειρές και αγωνίζονται, για να εμποδίσουν τον αντίπαλο να κρατήσει την μπάλα στο κέντρο, τότε είναι βίαια άσκηση με κρατήματα στους ώμους και λαβές πάλης. Έτσι το κεφάλι και ο λαιμός ασκούνται με τις κινήσεις, τα κρατήματα των ώμων και τα πλευρά και το στήθος και το στομάχι ασκούνται από τα κρατήματα και τις λαβές πάλης με τα χέρια. Σε αυτό το παιχνίδι οι γλουτοί και τα πόδια τεντώνονται βίαια, γιατί αποτελούν την βάση των κινήσεων. Ο συνδυασμός με το τρέξιμο μπροστά και πίσω και τα πηδήματα στα πλάγια, κάθε άλλο παρά μικρή άσκηση είναι όχι μόνο για τα πόδια αλλά και για όλο το σώμα που είναι σε κίνηση."

Εάν δεν αρκούν τα λόγια έχουμε και "κατευθείαν αναμετάδοση" από το αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών αθλητή - ποδοσφαιριστή, ο οποίος προσπαθεί με άψογη τεχνική να κοντρολάρει την μπάλα πάνω στο δεξί του πόδι. Είναι σαφές ότι ο παίκτης δεν πρέπει να πιάσει την μπάλα με τα χέρια του γι αυτό τα κρατάει πίσω από την πλάτη του. (Αρχική φώτο).

Μας διασώζονται ακόμη και ονόματα διάσημων «ποδοσφαιριστών» της αρχαιότητος ,όπως του Αριστόνικου του Καρυστίου, του Δημοτέλη του Χίου, του Χαιρεφάνη και του Κτησιβίου του Χαλκιδέως.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Σeξουαλική «απελευθέρωση» & ελληνική νεολαία

Ολάκερη η ψυχοκοινωνική προβληματική της θεματολογίας του σεξ αποτελεί μια συναρπαστική περίπτωση από όποια οπτική...  γωνία και αν καταπιαστεί κανείς να την εξετάσει. 

Είναι, όμως, αλήθεια ότι τις τελευταίες 3 – 4 δεκαετίες το θέμα του σεξ ήρθε στην επιφάνεια της συλλογικής συνείδησης των Ελλήνων με τόση ένταση και με τέτοια ταχύτητα ώστε να επισκιάσει για τη σημερινή νεολαία το γεγονός ότι μόλις «χθες» το θέμα ήταν ένα ισχυρό ταμπού, αντικείμενο μόνο για πολύ προσωπικές συζητήσεις και εκμυστηρεύσεις που οι περισσότεροι το αγγίζαμε αραιά και που σε συλλογικό επίπεδο μέσα από την αντισηπτικά ουδέτερη μέθοδο των «σόκιν ανεκδότων» δηλαδή του «ρισκέ χιούμορ».

Σήμερα, σε αντίθεση με το όχι και τόσο απόμακρο χθες της δικιάς μας εφηβείας και νιότης, όλοι πια αγγίζουμε τη θεματολογία του σεξ σε διαπροσωπικό επίπεδο παρέας ή φίλων, ανοικτά, όπως φυσικά το βλέπουμε και στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ.

Σημειώνω ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε τέτοια πληθώρα αναφοράς, χρήσης και κατάχρησης , συχνά, της θεματολογίας του σεξ ώστε και για αυτόν τον λόγο, όπως και εξαιτίας του κορεσμού πια, οι λεγόμενες πορνό-ταινίες και τα πορνό-περιοδικά και στην Ελλάδα σημειώνουν κάθετη πτώση στις πωλήσεις τους όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Εξαίρεση φαίνεται να αποτελούν οι γνωστές μέχρι το 1990 χώρες μέλη της ΕΣΣΔ όπου η ξαφνική «ελευθερία» έδωσε έξαρση και στην κυκλοφορία πορνό - υλικού.]

Ανάμεσα στο χθες και το αύριο

Τα τελευταία χρόνια ακούμε συχνά τόσο σε χώρους εργασίας και αναψυχής όσο και σε πανεπιστημιακές αίθουσες τα ίδια θεμελιακά ερωτήματα που σχετίζονται με το πώς και γιατί συντελέστηκε αυτή η σημαντική αλλαγή στη δημοσιοποίηση της θεματολογίας του σεξ, στην αλλαγή των στάσεων και της νοοτροπίας μας όσο και με το πικρόχολο ερώτημα «πού οδηγεί όλους και ιδιαίτερα τους νέους μας αυτή η αχαλίνωτη σεξομανία;»

Κάθε φορά που σε μια συζήτηση ανακύπτει και αυτό το τελευταίο ερώτημα την αποφεύγω ακριβώς επειδή διαφαίνονται έντονα στοιχεία αναχρονιστικής και στείρας ηθικολογίας στοιχεία που, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον επισκιάζουν έντονες φαλλοκρατικές, αυταρχικές στάσεις και, ενδεχομένως, φαρισαϊσμό και υποκρισία.

Το γεγονός ότι μέχρι και τη δικιά μας εφηβική εποχή, τον καιρό δηλαδή που η γενιά των σημερινών γονέων βρισκόταν εκεί που βρίσκονται σήμερα τα παιδιά μας, τα δυνατά ταμπού περιφρουρούσαν τη θεματολογία του σεξ έχοντας περιχαρακώσει κάθε τι σχετικό ερμητικά κλεισμένο κάτω από την ετικέτα του «βρώμικου» στο ατομικό και συλλογικό μας υποσυνείδητο δεν σημαίνει αυτόχρημα ότι η πρόσφατη απελευθέρωση είναι αναπότρεπτα, αναμφίβολα και κατηγορηματικά...καταστροφική!

Για τους σημερινούς νέους και νέες υπάρχουν δύο διαστάσεις στο όλο θέμα της από-ευαισθητοποίησης των σεξουαλικών ταμπού και συγκεκριμένα, 

[α] η διάσταση της λεκτικής ή φραστικής απελευθέρωσης και 

[β] η διάσταση της πραγματικής απελευθέρωσης.

Με άλλα λόγια συχνά έχει προκύψει από επίσημες όσο και ανεπίσημες ή άτυπες έρευνές μας με νέους και νέες, που ακόμη σπουδάζουν σε ΑΕΙ και ΑΤΕΙ ή πρόσφατα έχουν βγει στην αγορά εργασίας, ότι είναι ευδιάκριτοι στις παρέες τους εκείνοι και εκείνες που ενώ «μιλάνε» απελευθερωμένα λειτουργούν με ουσιαστικά και καθοριστικά ταμπού και δεσμεύσεις και, αντίστροφα, οι άλλοι που ενώ πρεσβεύουν συντηρητικές θέσεις ενεργοποιούνται πολύ φιλελεύθερα μόλις εκλείψουν οι εκλαμβανόμενοι ως «αντικειμενικοί» έλεγχοι της συμπεριφοράς τους.

Σίγουρα ιδιαίτερες δυσκολίες στην όλη αντιμετώπιση της σεξουαλικής θεματολογίας αντιμετωπίζει η γενιά όσων σήμερα είναι γονείς εφήβων, ακριβώς επειδή η τρέχουσα πραγματικότητα βρίσκεται σε κραυγαλέα αντίφαση με τα όσα εμείς είχαμε διδαχθεί από τους γονείς μας, από άλλους ψυχοκοινωνικούς φορείς και τα τότε ελάχιστα ΜΜΕ. 

Η κατάργηση του, έστω μικρού, ψυχοκοινωνικού «στίγματος» για την απώλεια του παρθενικού υμένα, η πληθώρα εντύπων και τηλεοπτικών τολμηρών σκηνών και μηνυμάτων που μας βομβαρδίζουν καθημερινά φέρνουν τους γονείς σε δύσκολη θέση- ακριβώς και επειδή έχουν άγνοια και επειδή έχουν πολλές προσωπικές αναστολές, κατάλοιπα του χθες - και βρίσκονται έτσι αποπροσανατολισμένοι ανάμεσα στο φόβο ότι θα κάνουνε τα παιδιά τους «νευρωσικά» εάν είναι πολύ αυστηροί ή θα τα σπρώξουνε στον ηθικό κατήφορο εάν είναι πολύ φιλελεύθεροι...

Στο μεταξύ βέβαια οι σημερινοί νέοι και οι νέες έχουν και αυτοί προσβάσεις στα σύγχρονα ΜΜΕ, έρχονται εντελώς ανοιχτά σε διαπροσωπική επαφή - ερωτεύονται και, όταν το αποφασίσουν, κάνουν και έρωτα, συζητούν τα θέματά τους και με τον "άνθρωπό" τους αλλά και μεταξύ τους στις παρέες όπου συμμετέχουν αγόρια και κορίτσια και όταν ένας "δεσμός" αποτύχει προχωρούν στον επόμενο χωρίς να αποκρύπτουν «το παρελθόν» τους όπως κατά κανόνα γινόταν "χθες" (κάτι που συνεχίζει να κάνει και σήμερα ένα μικρό ποσοστό νέων).

Υπάρχει παν-σεξουαλισμός;

Στην Αμερική της μεταπολεμικής περιόδου οι έρευνες του Δρα Κίνσεη και των συνεργατών του, στη Γερμανία οι έρευνες του Κόλλε και στη συνέχεια πάλι στην Αμερική οι εργαστηριακά τεκμηριωμένες έρευνες της ψυχοφυσιολογίας της σεξουαλικής συμπεριφοράς των Δρ Μάστερς και Δρ Τζόνσον βοήθησαν ώστε η θεματολογία του σεξ να βγει από τα σκοτεινά χρονοντούλαπα του συλλογικού υποσυνείδητου των λαών, και να από-ευαισθητοποιηθούν τα διάφορα ταμπού.

Έτσι ξεκίνησε, σε παγκόσμια κλίμακα, ένας φαινομενικά ατέλειωτος διάλογος ανάμεσα σε επιστήμονες και κοινή γνώμη για τις ανθρώπινες σεξουαλικές ορμές και συνήθειες, για τα σεξουαλικά προβλήματα των ανδρών και των γυναικών, καθώς και των ζευγαριών, για θέματα σεξουαλικής ενημέρωση και διαπαιδαγώγησης της νεολαίας και άλλα συναφή.

Ολάκερη αυτή η δυναμική διεργασία θεωρείται από πολλούς ως μέθοδος απαραίτητη για την ομαλή προσωπική εξέλιξη των παιδιών μας προς την ωριμότητα, ενώ από άλλους ως χειροπιαστή απόδειξη της κοινωνικής διαφθοράς, της κατάπτωσης των ηθών και διαγραφής των εθίμων και της αποσύνθεσης του ψυχοκοινωνικού μας συστήματος!..

Όπως και αν το δούμε το θέμα, όμως, ένα θεμελιακό πρόβλημα στενά συνυφασμένο με την πορεία της αποκαλούμενης σεξουαλικής απελευθέρωσης είναι και η εδραίωση στην κοινή γνώμη της εντύπωσης ότι η νεολαία μας ζει, λειτουργεί και επιδίδεται ασυγκράτητα σε ένα έντονο, απρόσωπο και αχαλίνωτο παν-σεξουαλισμό!

Σίγουρα η κοινή γνώμη αναρωτιέται εάν και η ελληνική κοινωνία πέρασε, περνάει ή θα περάσει αυτό το στάδιο του παν-σεξουαλισμού που παρατηρήθηκε σε άλλες κοινωνίες στην Ευρώπη στη Βόρεια Αμερική, στην Αυστραλία κοκ.

Η σημερινή μου θέση τεκμηριωμένη από έρευνες με νέους και νέες διαφόρων κοινωνικό-οικονομικών επιπέδων και μόρφωσης, χωρίς να εμπεριέχει στοιχεία δογματικά καθολικής εφαρμογής, είναι η παρακάτω:

Σαφώς υπάρχει σήμερα περισσότερη ελευθερία στη σύγχρονη ελληνική νεολαία σε ότι αφορά τη σεξουαλική ολοκλήρωση ως τμήμα μιας ευρύτερης ψυχοσυναισθηματικής και κοινωνικής σχέσης, ως διάσταση ενός υγιούς ερωτικού δεσμού, αλλά δεν υπάρχει, δεν τεκμηριώνεται «αλόγιστο, τυφλό και απρόσωπο σεξ» στο βαθμό που, παρασυρόμενη, από διάφορα δημοσιεύματα φαίνεται να πιστεύει η κοινή γνώμη. 

Κλείνοντας το σημερινό μου άρθρο θα αναφέρω ένα εντυπωσιακό θέμα που ήδη ερευνώ βαθύτερα και που αναφέρεται στα στατιστικά δεδομένα και τις διαφορές που προκύπτουν ανάμεσα σε νέες και νέες που έχουν ολοκληρωθεί σεξουαλικά πριν το 20ο χρόνο της ζωής τους.

Χωρίς να είναι ένα στατιστικό στοιχείο που αφορά ΟΛΗ την ελληνική νεολαία, είναι άξιο μνείας το γεγονός ότι σε πρόσφατη άτυπη έρευνά μου με φοιτητές και φοιτήτριες προέκυψε ότι το 63% των γυναικών είχε ολοκληρωθεί σεξουαλικά πριν την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ και ΤΕΙ και ένα πρόσθετο 24% πριν περατωθούν οι σπουδές τους.

Αντίθετα, ανάμεσα στους άνδρες το ποσοστό ήταν μόλις 38% πριν την εισαγωγή τους σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και ένα πρόσθετο 33% σχεδόν ταυτόχρονα με την ολοκλήρωση των σπουδών τους.

Οι πρόχειρες συλλογιστικές μας για την ερμηνεία τέτοιων στατιστικών στοιχείων είναι ότι η πρόσφατη έντονη χειραφέτηση της γυναίκας στον ελλαδικό χώρο, οι κάθε είδους φεμινιστικές προσπάθειες, τα διάφορα γυναικεία έντυπα έχουν συντελέσει ώστε οι νέες γυναίκες να διεκδικήσουν πολύ πιο δυναμικά το μερίδιό τους από την σεξουαλική «επανάσταση» με την αιτιολογία της πολύχρονης καταπίεσής τους από μπαμπάδες, εραστές και συζύγους που απαιτούσαν πριν μερικές δεκαετίες να είναι «αγνές..."

Βέβαια κάθε έρευνα στη θεματολογία του σεξ χρειάζεται να περιλάβει και στοιχεία του παρελθόντος, γιατί και στο μακρινό "χθες" είχαμε σεξουαλικές επαφές προ του γάμου αλλά απλά δεν τις συζητούσαμε τόσο ανοιχτά, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια σωστή εικόνα για τη σεξουαλική ζωή των σύγχρονων Ελλήνων.

Εκείνο που έχει σημασία, όμως, είναι ότι η ελληνική νεολαία έχει ήδη κατανοήσει τις χαρές του υγιούς ψυχικά, συναισθηματικά και κοινωνικά, του εκτονωμένου από ταμπού και ενοχές σεξ, επιδίδεται στην ερωτική επαφή που είναι απαλλαγμένη από τις ανασταλτικές προκαταλήψεις του χθες χωρίς να...καταστραφεί, χωρίς να χρειάζεται τα Βικτωριανά εκείνα «διπλά στάνταρτ» όπου η έντονη δραστηριότητα ενός άνδρα του κομίζει «εύσημα» ενώ παρόμοια δραστηριότητα μιας γυναίκας την στιγματίζει ως «πόρνη!...»

Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Τι θα συνέβαινε αν σταματούσε η περιστροφή της Γης (Video)

Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι το είχαν πει χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά χρειάστηκαν να περάσουν αιώνες για να (επαν)αποδειχθεί ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της και γύρω από τον Ήλιο.

Κατά το Μεσαίωνα το πιθανότερο είναι ότι θα σε έκαιγαν ζωντανό αν ισχυριζόσουν κάτι τέτοιο, ωστόσο, αν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το παρακάτω video του Vsauce θα καταλάβαιναν πόσο σημαντική είναι για τη ζωή η περιστροφή της Γης.

Να λοιπόν τι θα συνέβαινε αν σταματούσε ξαφνικά η περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονα της:

Τα σώματα όλων των πλασμάτων θα εκτοξεύονταν προς την Ανατολή σαν συνονθύλευμα σάρκας και κοκκάλων με ταχύτητα 1600 km/h.

Οι μόνοι που θα μπορούσαν να επιζήσουν για λίγο θα ήταν όσοι βρίσκονται στους πόλους της Γης ή σε ιπτάμενο σκάφος (για μερικά δευτερόλεπτα…)

Αμέσως μετά το “φρενάρισμα” της Γης θα δημιουργηθούν γιγαντιαίες καταιγίδες και η ταχύτητα του ανέμου θα είναι τόσο μεγάλη που θα καίει ακαριαία τα πάντα σε όλο τον πλανήτη, διαβρώνοντας ταυτόχρονα όλη την επιφάνεια της Γης.

Παράλληλα, οι ωκεανοί θα δημιουργούσαν γιγαντιαία τσουνάμι και το νερό θα συγκεντρωνόταν στους πόλους.

Ο πυρήνας της Γης θα σταματούσε επίσης να γυρίζει με αποτέλεσμα την κατάρρευση του προστατευτικού μαγνητικού πεδίου.

Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα η ραδιενεργή ακτινοβολία του Ήλιου να σκοτώσει ακαριαία τα πάντα (ό,τι θα μπορούσε να έχει περισσέψει από τα προηγούμενα).

Ακόμη, το μισό μέρος της Γης (όπου βλέπει ο Ήλιος) θα έχει τεράστιες θερμοκρασίες, ενώ το άλλο μισό θα είναι παγωμένο.

Μετά απ’ όλα αυτά, ακόμη και αν ξεκινούσε εκ νέου η περιστροφή, η ζωή δεν θα μπορούσε να επανέλθει.

Πηγή

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Μεταλλαγμένα: Οι Αρνητικές επιπτώσεις των Γενετικώς Τροποποιημένων φυτών

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, εντυπωσιακές δυνατότητες διαφαίνονται και σημαντικά οφέλη μπορούν να προκύψουν από την καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένων φυτών. 

Υπάρχουν όμως προβληματισμοί και κρίσιμα ερωτήματα αναφορικά με την υιοθέτηση και ευρεία εφαρμογή των καλλιεργειών αυτών. Οι ανησυχίες φαίνεται ότι πρέπει να εστιάζονται πρωτίστως στις τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και σε οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους.

Ενώ διευρύνεται η διάδοση των τροφίμων που προέρχονται από γενετικώς τροποποιημένα φυτά, ταυτόχρονα εντείνονται και οι αντιδράσεις από τους πολέμιούς τους, όπως βλέπουμε στη σχετική αφίσα.

Ποιός, αλήθεια ,θα μπορούσε να αρνηθεί για παράδειγμα την μείωση ή/και εξαφάνιση των ψεκασμών σε Βt καλλιέργειες, την δυνατότητα να χρησιμοποιεί ο παραγωγός το καθολικό ζιζανιοκτόνο Glyphosate που θα εξόντωνε μόνο τα ζιζάνια και όχι την ίδια την καλλιέργεια, την καλλιέργεια φυτών ανθεκτικών στην ξηρασία σε χώρες που μαστίζονται από την έλλειψη νερού, την αύξηση των αποδόσεων στο ρύζι στις πολυάνθρωπες χώρες της γής; Θα υπήρχε άραγε κάποιος που θα έλεγε «όχι» στην παραγωγή φρούτων και λαχανικών που θα παράγουν εμβόλια για την ηπατίτιδα Β;

Παρ’ όλα αυτά όμως, υπάρχουν προβληματισμοί και κρίσιμα ερωτήματα αναφορικά με την υιοθέτηση και ευρεία εφαρμογή των καλλιεργειών αυτών. Μια, ίσως η κύρια ανησυχία, που υπάρχει και προβάλλεται αναφέρεται στο εάν τα προϊόντα προς διατροφή του ανθρώπου ή/και των ζώων που προέρχονται από τις Γ.Τ. καλλιέργειες έχουν αρνητική επίπτωση στην υγεία, όπως για παράδειγμα στην πρόκληση αλλεργιών, ανάπτυξη ανθεκτικότητας των μικροβίων του εντέρου ή/και άλλων στα αντιβιοτικά.

Οι υπάρχουσες δημοσιευμένες πληροφορίες σε έγκριτα διεθνή περιοδικά δεν δείχνουν ότι τα τρόφιμα που προέρχονται από Γ.Τ. καλλιέργειες ανθεκτικές στα έντομα ή/και ζιζάνια εγκυμονούν τέτοιους κινδύνους.

Αλλωστε η για μία δεκαετία ευρεία κατανάλωση Γ.Τ. σόγιας και αραβοσίτου στις Η.Π.Α. δεν έχει δείξει καμία αρνητική επίπτωση στην υγεία των κατοίκων εκεί. Αν και αναμφίβολα επιδημιολογικές μελέτες ευρείας κλίμακος και έρευνα επί της ενδεχόμενης χρόνιας τοξικότητας στον άνθρωπο χρειάζεται να γίνουν, η έμφαση που δίδεται για πιθανές επιπτώσεις των Γ.Τ. τροφίμων στην υγεία του ανθρώπου ενέχει τον κίνδυνο η κοινή γνώμη, εφόσον τελικά αυτός ο κίνδυνος αποδεχθεί ότι όντως δεν υπάρχει, να αποδεχθεί χωρίς πολλές άλλες αντιρρήσεις τις γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες.

Κι όμως, οι ανησυχίες φαίνεται ότι πρέπει να εστιάζονται πρωτίστως στις τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον και σε οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους. Πλέον συγκεκριμένα πρέπει να μας ανησυχεί το γεγονός ότι υπάρχει ο κίνδυνος να συγκεντρωθεί τεράστια δύναμη όσον αφορά τον έλεγχο της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής, δηλαδή στον ευαίσθητο τομέα της διατροφής του ανθρώπου, σε μια ή ελάχιστες πολυεθνικές εταιρείες που σήμερα δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν. Οι εταιρείες αυτές έχουν όχι απλώς την δυνατότητα δημιουργίας Γ.Τ. φυτών, αλλά και την νομοθετική κάλυψη να κατοχυρώνουν το προϊόν αυτό, καθώς και τα στάδια στην όλη διαδικασία παραγωγής του, αρχίζοντας από το ή τα γονίδια που χρησιμοποιούν.

Η κατοχύρωση της πατρότητας των γονιδίων φαντάζει πράγματι εξωφρενική διότι αυτά υπάρχουν ως φυσική κληρονομιά, ανήκουν ως δώρο του Δημιουργού σε όλους και δεν μπορούν να κατοχυρώνονται από μία ομάδα ανθρώπων. Η απομόνωση και η κλωνοποίηση των γονιδίων μέσω τεχνικών, που σήμερα είναι εφικτή απ’ όλους, δεν μπορεί να θεωρηθεί εφεύρεση αλλά ανακάλυψη. Τα γονίδια δεν κατασκευάσθηκαν, δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά πάντα υπήρχαν.
Η δυνατότητα των εταιρειών δημιουργίας Γ.Τ. φυτών να εκμεταλλεύονται μονοπωλιακά ακόμη και τα γονίδια χαρακτηρίζεται από τους πολέμιους της τακτικής αυτής ως «βιοπειρατία», ως κατοχύρωση με διπλώματα ευρεσιτεχνίας της πατρότητας της ζωής!

Η γνωστή τακτική των γεωργών να κρατούν μέρος του παραγόμενου σπόρου των καλλιεργειών τους προς χρησιμοποίηση σε άλλη καλλιεργητική περίοδο περιορίζεται σταθερά από τις εταιρείες παραγωγής και διάθεσης σπόρων. Τούτο όμως σημαίνει πλήρη εξάρτηση των γεωργών ήδη από τα αρχικά στάδια (την σπορά) και σε τούτο απέβλεπε η προσπάθεια μιάς ιδιαίτερα ισχυρής εταιρείας βιοτεχνολογίας να αξιοποιήσει την τεχνολογία του «γονιδίου στείρωσης». Με την πρακτική αυτή, η οποία τελικά έπειτα από έντονες αντιδράσεις δεν πραγματοποιήθηκε, οι σπόροι δεν θα μπορούν να βλαστάνουν, έτσι δεν ήταν δυνατόν να επαναχρησιμοποιηθούν και ο παραγωγός θα έπρεπε να προμηθεύεται κάθε φορά καινούργιο σπόρο.

Η εξάρτηση των γεωργών από τις ελάχιστες εταιρείες παραγωγής Γ.Τ. φυτών θα είναι μεγαλύτερη αν αναλογισθεί κανείς ότι οι ίδιες εταιρείες συχνά παράγουν και εμπορεύονται τα ζιζανιοκτόνα στα οποία τα φυτά αυτά είναι ανθεκτικά.

Η εις το μέλλον πλήρης εξάρτηση των γεωργών για την προμήθεια σπόρων και ζιζανιοκτόνων από μία ή ελάχιστες εταιρείες θα μπορούσε να επιτρέψει την αύξηση της τιμής των εφοδίων αυτών, γεγονός που θα έστρεφε τους παραγωγούς, προκειμένου να επιβιώσουν, στην αύξηση του μεγέθους της επιχείρησής τους. Τούτο όμως είναι εφικτό μόνο στις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, καθ’ όσον η δυνατότητα απόκτησης μηχανολογικών και άλλων μέσων για την καλλιέργεια μεγάλων εκτάσεων εκεί μόνο είναι υπαρκτή. Οι υπανάπτυκτες χώρες όπου οι εκμεταλλεύσεις είναι μικρές και βασίζονται κυρίως στην ένταση της εργασίας θα αναγκασθούν ή να χρεωθούν για την αγορά του πρόσθετου εξοπλισμού ή να εγκαταλείψουν την γεωργία, οπότε και η εξάρτησή τους για είδη διατροφής θα είναι μεγαλύτερη.

Τα γενετικώς τροποποιημένα φυτά καλλιεργούνται σήμερα σε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια στρέμματα σε κάποιες χώρες, με προεξάρχουσες τις Η.Π.Α., Βραζιλία, Αργεντινή, Καναδά, Κίνα και Αυστραλία.

Πάντως εδώ πρέπει να τονισθεί ότι η μέσω της βιοτεχνολογίας παραγωγή φυτών ανθεκτικών σε αντίξοες εδαφοκλιματικές συνθήκες, που συχνά επικρατούν σε υπανάπτυκτες χώρες, θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα πλεονεκτική γι’ αυτές. Μπορεί όμως να συμβεί και το αντίθετο, να γίνει δηλαδή δυνατή καλλιέργεια στις αναπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου φυτών που μέχρι τότε μόνο σε τροπικές μπορούσαν να ευδοκιμήσουν.

Η αρνητική επίδραση των Γ.Τ. φυτών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα ή/και στα έντομα ενέχει ιδιαίτερα πολλούς σημαντικούς περιβαλλοντικούς κινδύνους.

Η συνεχής χρήση ορισμένων ζιζανιοκτόνων, όπως και η συνεχής παρουσία στα φυτά της τοξίνης εναντίον των εντόμων-στόχων, αυξάνουν την πίεση επιλογής, με αποτέλεσμα την δημιουργία ανθεκτικών βιότυπων ζιζανίων ή πληθυσμών εντόμων. Τούτο είναι ήδη πραγματικότητα σε ορισμένες χώρες του κόσμου, π.χ. στα ζιζάνια ήρα, κόνιζα στην Αυστραλία και Η.Π.Α. αντίστοιχα ή σε προνύμφες λεπιδοπτέρων στο βαμβάκι, έτσι ώστε όχι μόνο να ακυρώνει στην πράξη τα πλεονεκτήματα της γενετικής τροποποίησης στα φυτά αυτά, αλλά και να υπάρχει -μεταξύ άλλων- ανάγκη πολλαπλασιασμού των δόσεων στα ζιζανιοκτόνα και τα εντομοκτόνα με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Ειδικά για τα έντομα που γίνονται ανθεκτικά στην τοξίνη του B. thuringiensis, η οποία -όπως αναφέρθηκε- βρίσκεται συνεχώς σε όλα τα μέρη των Bt φυτών, παύει να υπάρχει η δυνατότητα από τους παραγωγούς να χρησιμοποιούν σκευάσματα του βακίλου αυτού, τα οποία θεωρούνται και είναι ασφαλή για το περιβάλλον, και χρησιμοποιούνται μάλιστα στην βιολογική γεωργία.

Μπορεί να υπάρξει, μέσω μεταφοράς της γύρεως, ροή γονιδίων, της ανθεκτικότητας στα ζιζανιοκτόνα από τα Γ.Τ. φυτά σε συγγενικά με αυτά είδη, όπως για παράδειγμα από την ελαιοκράμβη στο κοινό σινάπι (βρούβα), καθιστώντας τα φυτά αυτά δυσεξόντωτα ζιζάνια, ικανά να αλλοιώσουν την σύνθεση της τοπικής χλωρίδας. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν η γύρις των Γ.Τ. φυτών μεταφερθεί σε φυτά-εθελοντές του ίδιου είδους, γεγονός που ήδη έχει επιβεβαιωθεί στον Καναδά.

Η συνεχής χρήση Γ.Τ. φυτών με ανθεκτικότητα σε ζιζανιοκτόνα μπορεί να προκαλέσει αλλαγή στην χλωρίδα αλλά και πανίδα. Τούτο έχει ήδη επιβεβαιωθεί σε εκτεταμένα πειράματα αγρού στην Μ. Βρετανία.

Επίσης η γύρη των Bt φυτών που πέφτει σε διάφορα αυτοφυή ή μή φυτά στα οποία τρέφονται άλλα είδη λεπιδοπτέρων, ενδέχεται να τα θανατώσει. Πολλές μελέτες έχουν γίνει εν προκειμένω για τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η γύρη αυτή στις προνύμφες του Λεπιδοπτέρου μονάρχης (Danaus plexippus). Αλλά και σε άλλα έντομα, κυρίως αρπακτικά ή παρασιτικά φυτοφάγων ειδών που τρέφονταν σε Bt φυτά υπήρχαν αρνητικές επιπτώσεις.

Η τοξίνη των Bt φυτών (π.χ. αραβοσίτου) έχει αποδειχθεί ότι μπορεί και εκχέεται από το ριζικό σύστημα των φυτών στο έδαφος καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του φυτού. Αλλά και μετά την συγκομιδή και την ξήρανση (θάνατο) του φυτού η τοξίνη παραμένει στους νεκρούς ιστούς (στελέχη, φύλλα, ρίζες). Η επιβαλλόμενη και για πολλούς λόγους συνιστώμενη ενσωμάτωση των φυτικών αυτών υπολειμμάτων έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω είσοδο της τοξίνης στο έδαφος. Η γύρη, άλλωστε, που πέφτει από τα Bt φυτά -ιδιαίτερα του αραβοσίτου- είναι ακόμη μια πηγή εισόδου της τοξίνης στο έδαφος.

Έχει αποδειχθεί ότι η τοξίνη αυτή μπορεί να παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα  (μήνες) στο έδαφος και να επηρεάσει δυσμενώς ωφέλιμους (εδαφόβιους) οργανισμούς, όπως για παράδειγμα γαιοσκώληκες, κολλέμβολα, βακτήρια των οποίων ο ρόλος στην αποδόμηση των φυτικών υπολειμμάτων και στην γονιμότητα των εδαφών είναι ανεκτίμητος.

Τα ανωτέρω θεωρούνται και είναι εξόχως σημαντικά εάν αναλογισθεί κανείς τον αναντικατάστατο ρόλο του εδάφους στην γεωργία και όχι μόνο.

Πολύ σημαντικό θέμα που σχετίζεται με την αρνητική επίδραση των τοξινών στα Bt φυτά αραβοσίτου στους προηγουμένως αναφερθέντες αποδομητές της οργανικής ύλης είναι η παρατηρηθείσα μεγάλη αύξηση της περιεκτικότητας σε λιγνίνη στα φυτά αυτά. Επειδή η λιγνίνη είναι δυσκολόπεπτη, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένο και αργό μικροτεμαχισμό και εν συνεχεία στην μειωμένη αποδόμηση των φυτικών υπολειμμάτων στον αγρό. Αξίζει εδώ να επισημανθεί ότι η αυξημένη περιεκτικότητα σε λιγνίνη που παρατηρείται σε πολλά Bt φυτά υποδεικνύει ότι μόνο θεωρητικά ο μετασχηματισμός των φυτών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή ενός ξένου γονιδίου χωρίς να προκληθεί καμία άλλη διατάραξη του φυτικού γονιδιώματος. Στην πραγματικότητα, η απολύτως ελεγχόμενη εισαγωγή του γονιδίου χωρίς να υπάρξει ουδεμία άλλη επίδραση είναι σπάνια. Συνήθως κάθε μετασχηματισμένο φυτικό γονιδίωμα περιέχει ένα μοναδικό φάσμα μεταλλάξεων που προκύπτουν από τις διαδικασίες που ακολουθούνται. Αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να διακριθούν σε δυο κατηγορίες: αυτές που εμφανίζονται στο σημείο εισαγωγής του ξένου γονιδίου και αυτές που εμφανίζονται σε άλλες τυχαίες θέσεις του φυτικού γονιδιώματος. Όλες αυτές οι μεταλλάξεις μπορεί να είναι επικίνδυνες εάν συμβούν σε μία λειτουργική περιοχή του φυτικού DNA και να έχουν επιπτώσεις στην αγρονομική συμπεριφορά, στις περιβαλλοντικές αλληλεπιδράσεις και στην υγεία των ζώων ή του ανθρώπου. Ως παράδειγμα μία επαγόμενη από μετασχηματισμό μετάλλαξη μπορεί να «αποδιοργανώσει» ή να τροποποιήσει ένα γονίδιο το οποίο εμπλέκεται στην ρύθμιση ή την σύνθεση ουσιών τοξικών για τον άνθρωπο.

Η «αποδιοργάνωση» ενός γονιδίου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή έκφραση πολλών άλλων γονιδίων. Αυτές οι βιοχημικές μεταβολές είναι απρόβλεπτες και είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν.

Έχει αποδειχθεί ότι η τοξίνη που υπάρχει στην γύρη των Bt φυτών επηρεάζει δυσμενώς την ικανότητα συλλογής της γύρεως αυτής από τις μέλισσες. Ισχυρές ενδείξεις επίσης υπάρχουν ότι η διατροφή των μελισσών με γύρη από Bt φυτά μειώνει την διάρκεια ζωής τους. Τούτα έχουν μεγάλη σημασία όχι μόνο για την παραγωγή μελιού ή/και γύρης, αλλά και για την γενικότερη συνεισφορά της μέλισσας στο οικοσύστημα (ως επικονιαστής). Παρόμοιες ως άνω μελέτες και για άλλα έντομα επικονιαστές είναι χρήσιμο να πραγματοποιηθούν.

Όλα τα ανωτέρω εκτεθέντα υποδεικνύουν την ανάγκη μεγαλύτερης προσοχής πριν οι Γ.Τ. καλλιέργειες υιοθετηθούν από τις Αρχές κάθε χώρας. Επιβάλλεται πριν από την λήψη των σχετικών αποφάσεων να έχουν αποκτηθεί από τους εμπλεκόμενους γεωπόνους και άλλους οι απαραίτητες γνώσεις, να έχουν διεξαχθεί κατάλληλα πειράματα ευρείας κλίμακας, έτσι ώστε να φανεί αν μπορεί να υπάρξει δυνατότητα λήψεως μέτρων, και ποιών, συνύπαρξης των συμβατικών και των Γ.Τ. καλλιεργειών.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το θέμα των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών είναι ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να καθιστά αναγκαία μια υπεύθυνη στάση από επιστήμονες πολλών γνωστικών πεδίων. Στο σημείο αυτό χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή καθ’ όσον συχνά ο καθένας προσεγγίζει το πρόβλημα ανάλογα με την εξειδίκευσή του. Αναμφίβολα ο κατακερματισμός της γνώσης και η απόλυτη εξειδίκευση που χαρακτηρίζει την σύγχρονη εκπαίδευση και την παιδεία γενικότερα, δεν βοηθούν στην ολοκληρωμένη και από πολλές πλευρές θεώρηση και χειρισμό ενός τόσο σύνθετου και σοβαρού θέματος.

Νικόλαος Γ. Εμμανουήλ, Καθηγητής

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Τι είναι Κόλαση και τι Παράδεισος (Mιά γνωστή και ωραία ιστορία)

Μια παλιά ιστορία λέει πως ένας άνθρωπος του Θεού αναρωτιόταν τι είναι η Κόλαση και τι ο Παράδεισος. Επειδή ο άνθρωπος αυτός ευαρεστούσε με τον τρόπο της ζωής του το Θεό, ο Θεός τού έστειλε έναν άγγελο, για να του λύσει την απορία.

Ο άγγελος τον πήρε από το χέρι και τον πήγε σε μία άγνωστη τοποθεσία. “Θα σου δείξω πρώτα την Κόλαση”, του είπε.

Είδαν εκεί ένα μεγάλο καζάνι, γεμάτο από φαγητό. Γύρω από αυτό στέκονταν άνθρωποι σκελετωμένοι από την πείνα και αγριεμένοι.

“Γιατί δεν τρώνε;”, απόρησε ο ευλαβής άνθρωπος. “Μήπως δεν τους επιτρέπεται;”

“Τους επιτρέπεται”, εξήγησε ο άγγελος. “Πρόσεξε λίγο καλύτερα τα κουτάλια τους. Είναι πολύ μακριά. Μπορούν να πάρουν φαγητό, αλλά δεν μπορούν να το βάλουν στο στόμα τους”, πρόσθεσε.

Ο άνθρωπος παρέμεινε με την απορία.

“Πάμε τώρα, να δεις και τον Παράδεισο”, συνέχισε ο άγγελος και τον πήρε από το χέρι.

Πήγαν λοιπόν σε ένα άλλο μέρος, όπου υπήρχε πάλι ένα καζάνι γεμάτο με φαγητό και γύρω του ανθρώπους. Οι άνθρωποι όμως εδώ ήταν διαφορετικοί: έδειχναν καλοζωισμένοι, γελαστοί, χορτάτοι και ευχαριστημένοι. Ο άνθρωπος πρόσεξε τα κουτάλια τους. Παρατήρησε πως ήταν εξίσου μακριά. Η απορία του μεγάλωσε.

“Περίμενε λίγο και θα δεις”, του είπε ο άγγελος, που κατάλαβε. “Σε λίγο θα αρχίσουν να τρώνε και θα καταλάβεις τι γίνεται”, τον καθησύχασε.

Πραγματικά, μετά από λίγο άρχισαν να τρώνε. Πώς όμως; Αφού ο καθένας δεν μπορούσε να φάει μόνος του, επειδή τα κουτάλια τους ήταν μακριά, άρχισε να ταΐζει τον άλλον. Έτσι, δεν έμενε κανένας νηστικός!

“Κατάλαβες λοιπόν;” του είπε ο άγγελος, καθώς τον έπαιρνε από το χέρι, για να τον επιστρέψει στη γη. “Κόλαση είναι, όταν ο καθένας κοιτάζει μόνο τον εαυτό του, το δικό του πρόβλημα και τη δική του ικανοποίηση. Και Παράδεισος είναι όταν ο καθένας κοιτάζει τον άλλον, πώς θα τον εξυπηρετήσει. Έτσι, με την αμοιβαία φροντίδα, όλοι μένουν ευχαριστημένοι και κανένας δεν παραπονιέται”.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Η κατανάλωση πολλών πρωτεϊνών προλαμβάνει το εγκεφαλικό

Μια διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με κινεζική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Neurology.

Μάλιστα, η μείωση του κινδύνου είναι μεγαλύτερη, όταν οι επιπλέον πρωτεΐνες είναι ζωικής προέλευσης, συγκριτικά με τη μείωση που επιτυγχάνεται με τις φυτικές πρωτεΐνες. Βέβαια, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι ζωικές πρωτεΐνες δεν πρέπει να ταυτίζονται πάντα με κρέας, αφού η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος οδηγεί σε αύξηση του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ναντζίνγκ, με επικεφαλής τον Δρ Ξινφένγκ Λίου, αξιολόγησαν όλες τις δημοσιευμένες έρευνες -συνολικά επτά- για τη σχέση πρωτεϊνών και εγκεφαλικού επεισοδίου, οι οποίες αφορούσαν 255.000 άτομα από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, και τη Σουηδία, για μια περίοδο τουλάχιστον δέκα ετών.

Από την επεξεργασία των δεδομένων διαπιστώθηκε ότι, όσοι περιλάμβαναν πολλές πρωτεΐνες στη διατροφική τους καθημερινότητα, τρώγοντας κυρίως ψάρια και όχι κόκκινο κρέας, είχαν 20% μικρότερο κίνδυνο να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο, συγκριτικά με εκείνους που δεν περιλάμβαναν επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών στο διαιτολόγιο τους.

Η ποσότητα της πρωτεΐνης που χρειάζεται να καταναλώνει κανείς καθημερινά για να έχει μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καθορίστηκε στα περίπου 20 γραμμάρια. Για κάθε 20 πρόσθετα γραμμάρια πρωτεϊνών που καταναλώνει κανείς ημερησίως, ο κίνδυνος μειώνεται κατά 26%.

Η μείωση του κινδύνου εξακολουθούσε να ισχύει ακόμη και όταν οι επιστήμονες συνεκτίμησαν παράγοντες όπως, η υπερχοληστερολαιμία, ή το κάπνισμα.

«Αν όλοι έτρωγαν περισσότερες πρωτεΐνες, αυτό θα μεταφραζόταν σε τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια λιγότερους θανάτους από εγκεφαλικό επεισόδιο παγκοσμίως κάθε χρόνο, συν τις μειωμένες αναπηρίες για τον ίδιο λόγο. Το ‘μυστικό’ είναι να αντικαταστήσει κανείς το κόκκινο κρέας με άλλες πηγές πρωτεϊνών, όπως τα ψάρια.», εξηγεί ο Δρ Λίου.

Οι πρωτεΐνες μειώνουν την αρτηριακή πίεση και αυτό πιθανώς εξηγεί εν μέρει την προστατευτική δράση τους στην περίπτωση του εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι Κινέζοι επιστήμονες επεσήμαναν πάντως πως χρειάζονται περαιτέρω μεγαλύτερες έρευνες πάνω στο ζήτημα, προτού υιοθετηθούν οι σχετικές ιατρικές συστάσεις, αν και τα έως τώρα ευρήματα φαίνονται πειστικά.

Ο Δρ Αρτούτο Ταμάγιο του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα στον Καναδά, αντιτείνει πάντως ότι μια κυρίως φυτοφαγική μεσογειακή διατροφή, όπως η Κρητική, με δημητριακά ολικής άλεσης, ελαιόλαδο, ψάρια, φρούτα, λαχανικά και λίγο κόκκινο κρέας, είναι κατάλληλη για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Delivery με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας!

Η Domino's Pizza, μία πιτσαρία γνωστή σε όλο τον κόσμο, εντόπισε ένα σοβαρό πρόβλημα στη διανομή της πίτσας. Μπορεί η Domino's να υπόσχεται γρήγορη διανομή και να τηρεί την υπόσχεση της, όμως πολλές φορές το άνοιγμα της συσκευασίας της πίτσας κρύβει πολλές εκπλήξεις.

Η λύση στο πρόβλημα ακούει στο όνομα «Steady Pizza». Οι πελάτες της Domino's σίγουρα θα χαρούν, όχι όμως και οι εργαζόμενοι στο delivery...

Ένα τεράστιο κουτί το οποίο υπακούει στους κανόνες της φυσικής, έχοντας κίνηση στους άξονες X και Y, θα διατηρεί την πίτσα πάντοτε σε οριζόντια θέση για να μη μετακινούνται τα υλικά της και χαλάει το αποτέλεσμα όσο είναι ζεστή. Βέβαια, κατά πόσο θα βολεύεται ο deliver-άς στο μηχανάκι είναι άλλη υπόθεση...

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Βήματα για αποτελεσματική επικοινωνία μέσα στη σχέση

Το μυστικό για την αρμονική συμβίωση των δύο φύλων είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας και η αποτελεσματική επικοινωνία. Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι εφικτή μέσα από εκπαίδευση και εξάσκηση. 

Στο παρόν άρθρο συγκεντρώσαμε τους παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο που αλληλεπιδρούν τα ζευγάρια, τις προϋποθέσεις σωστής επικοινωνίας καθώς και βασικές τεχνικές που μπορείτε να εφαρμόσετε για καλύτερη επικοινωνία με το σύντροφό σας.

Παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο που αλληλεπιδρούν τα ζευγάρια

• Ο εγκέφαλος και το σώμα
• Οι πεποιθήσεις
• Οι προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες
• Η ζήλια κι ο θυμός
• Η κοινωνία
• Η κοινωνική θέση και τάξη στην οποία ανήκει ο καθένας
• Το περιβάλλον
• Η οικογένεια
• Η οικονομική κατάσταση
• Το πέρασμα του χρόνου (ανία)
• Η ρουτίνα
• Ισότητα ή ανισότητα μέσα στο σπίτι ή τον εργασιακό χώρο

Αλλαγή προτεραιοτήτων. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αλλάζει με το πέρασμα του καιρού, αφού άλλες απόψεις είχατε πέρυσι και άλλες θα έχετε του χρόνου. Έτσι, αλλάζει και ο σύντροφός σας.

Μερικές από τις τεχνικές που βοηθούν να αναπτυχθεί σωστή επικοινωνία είναι οι εξής:

Μέθοδος της ενεργητικής ακρόασης

• Αφήστε τον άλλον να μιλήσει χωρίς να τον διακόψετε.
• Κοιτάξτε τον άλλον στα μάτια και μη γυρίζετε το βλέμμα σας αλλού.
• Σταθείτε ακριβώς απέναντι από το σύντροφό σας
• Δείξτε του ενδιαφέρον για ό,τι σας λέει και δώστε του να καταλάβει πως τον ακούτε προσεχτικά συμμετέχοντας, και ότι ενδιαφέρεστε για ό,τι σας λέει.
• Μην κάνετε κριτική ή δίνετε συμβουλές.
• Βήματα για αποτελεσματική επικοινωνία μέσα στη σχέσηΗ τεχνική της ενεργητικής ακρόασης είναι παρόμοια με την «μαιευτική μέθοδο» του ΣωκράτηΕίναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην υπάρχει κριτική, διαφωνία, ή απόρριψη κατά τη διάρκεια της ενεργητικής ακρόασης.
• Στο τέλος της συζήτησης μπορούμε να εκφράσουμε πως αισθανόμαστε.
• Όταν η συζήτηση θα έχει ολοκληρωθεί, εάν δεν συμφωνούμε, έχουμε κάθε δικαίωμα να το δηλώσουμε.

Μέθοδος ερωτήσεων

• Κάντε ερωτήσεις που θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε πιο καθαρά τι νιώθει ο άλλος. Αναρωτηθείτε πως νιώθει ο σύντροφός σας και τι του συμβαίνει. Έτσι θα οδηγηθείτε σε χρήσιμες ερωτήσεις.

Μέθοδος ελέγχου κατανόησης

• Μπορούμε επίσης να ζητάμε να επιβεβαιώσουμε εάν αυτό που καταλάβαμε απ’ την επικοινωνία μας με τον σύντροφό μας είναι σωστό, ή όχι. Αυτή η τεχνική βοηθά κάποιον να συνειδητοποιήσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του. Επαναλαμβάνουμε απλά τα όσα μας είπε ο άλλος με δικά μας λόγια.

Βήματα για αποτελεσματική επικοινωνία μέσα στη σχέση


1. Κρατήστε τη σχέση σας ανοιχτή και ειλικρινή
2. Πάρτε την ευθύνη για τα συναισθήματά σας. - Μη λέτε με πλήγωσες, αλλά πληγώθηκα
3. Κρατήστε θετική στάση
4. Κρατήστε τον κατάλληλο τόνο φωνής
5. Βεβαιωθείτε ότι η γλώσσα του σώματός σας επιβεβαιώνει αυτά που λέτε.
Πείτε τι θα θέλατε, όχι τι δεν θέλετε.
7. Εάν έχετε παράπονα, απευθυνθείτε στη συμπεριφορά του συντρόφου, όχι στον χαρακτήρα του.
8. Μην αφήσετε το θυμό ή την απογοήτευση για τα προβλήματά σας να μεγαλώνουν μέσα σας και να επηρεάζουν τη σχέση σας. Εκφράστε τα.

Τελικά μην ξεχνάτε ποτέ ότι τα ζευγάρια επικοινωνούν όταν πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις:

• —Αισθάνονται ασφαλή
• —Δεν φοβούνται ότι θα τους κρίνουν αρνητικά
• —Δεν αισθάνονται ότι ο σύντροφός τους θα τους κάνει να νιώσουν τύψεις
• —Ξέρουν ότι δεν θα τους πουν ότι κάνουν λάθος
• —Πιστεύουν ότι θα βρουν κατανόηση
• —Ξέρουν ότι δεν θα παρεξηγηθούν τα λεγόμενά τους
• —Ξέρουν ότι όσα θα πουν δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον τους στην πορεία
• —Ξέρουν ότι όσα θα πουν δε θα αποκαλυφθούν σε τρίτους
• —Ξέρουν ότι μια συζήτηση δεν θα κρατήσει για ώρες και ίσως κλιμακωθεί σε διαφωνία
• —Ο ακροατής τους δεν απαντάει με λύσεις

Σύμφωνα με έρευνες, έχει αποδειχθεί ότι τα ζευγάρια συχνά υπερεκτιμούν τις ομοιότητες μεταξύ των δικών τους αντιδράσεων σε παρόμοιες περιπτώσεις με εκείνες των συντρόφων τους. Αυτό οδηγεί σε λανθασμένες κρίσεις και παρεξηγήσεις.

Για να λύσετε αυτό το πρόβλημα κάντε μία λίστα με καθημερινές καταστάσεις και ρωτήστε τον σύντροφό σας να περιγράψει τις πιθανές αντιδράσεις του. Αυτό θα βελτιώσει την κατάσταση. Θυμηθείτε να μην αποδοκιμάσετε ή κριτικάρετε τις αντιδράσεις του συντρόφου σας.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Δείτε ποια είναι η βιταμίνη που καταστρέφει τα πνευμόνια μας

Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία των επιμέρους συστημάτων του οργανισμού μας, όμως οι ερευνητές διαπίστωσαν πως μία από αυτές έχει και τη σκοτεινή της πλευρά...

Μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το αμερικανικό πανεπιστήμιο Northwestern University και δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Respiratory Research δείχνει ότι ένας τύπος αυτής της βιταμίνης που παίρνουμε από συγκεκριμένες τροφές μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές της λειτουργίας των πνευμόνων.

Ο λόγος για τη βιταμίνη Ε και τις δύο μορφές της, α-τοκοφερόλη και γ-τοκοφερόλη.

Η α- τοκοφερόλη βρίσκεται στο ηλιέλαιο και τα διάφορα είδη ελαιόλαδου και είναι ευεργετική για τα πνευμόνια μας.

Από την άλλη, η γ-τοκοφερόλη που βρίσκεται στο κραμβέλαιο (λάδι κανόλα) και το σογιέλαιο βλάπτει την πνευμονική λειτουργία.

Η ερευνητική ομάδα εξέτασε τα επίπεδα κάθε τύπου της βιταμίνης σε 4.526 ενήλικες σε περίοδο 20 ετών. Τα υψηλά επίπεδα γ-τοκοφερόλης φάνηκε να συνδέονται με αποδυνάμωση της πνευμονικής λειτουργίας σε ποσοστό 10-17%. Τα άτομα που παρουσίαζαν τα επίπεδα αυτά δεν εισέπνεαν επαρκείς ποσότητες αέρα, ενώ αντιμετώπιζαν δυσκολία και κατά την εκπνοή.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Προσοχή! Μπορεί να μαγειρεύετε με σαλμονέλα και να μην το ξέρετε!

Τα διάφορα είδη μπαχαρικών, τα οποία τα αγοράζετε "χύμα" και όχι συσκευασμένα, μπορεί να είναι μολυσμένα με μια σειρά από επικίνδυνες παθογόνες ουσίες, όπως η...  σαλμονέλα και ο σταφυλόκοκκος, σύμφωνα με νέα έρευνα από το πανεπιστήμιο του Κάνσας.

Οι ερευνητές εξέτασαν δεκάδες είδη μπαχαρικών τα οποία πωλούνταν "χύμα" σε αγορά του Κάνσας και διαπίστωσαν ότι τα 4 από τα 10 δείγματα που πήραν περιείχαν έναν ή περισσότερους συνδυασμούς τριών στοιχείων: βακτηρίων, βαρέων μετάλλων και μυκοτοξινών (δείκτης μυκητιακής μόλυνσης).

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι μερικά δείγματα ήταν θετικά ακόμα και για σαλμονέλα! Μάλιστα τα τέσσερα μπαχαρικά που παρουσίασαν τις μεγαλύτερες πιθανότητες σαλμονέλας ήταν το μαύρο πιπέρι, το θυμάρι, η ρίγανη και η κουρκούμη.

Οι ελεγκτικές, προληπτικές διαδικασίες για την παρουσία επικίνδυνων βακτηρίων, οι οποίες εφαρμόζονται στα συσκευασμένα προϊόντα δεν ισχύουν ως επί το πλείστον για εκείνα που πωλούνται "χύμα".

Όταν αγοράζετε προϊόντα "χύμα" από πάγκους και τσουβάλια σε υπαίθριες αγορές, δεν προστατεύεστε από βακτήρια και παθογόνα με την ίδια αποτελεσματικότητα, όπως όταν τα ίδια προϊόντα τα προμηθεύεστε συσκευασμένα.

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω