Ισλανδία: «Βγήκαμε από την κρίση γιατί δεν ακούσαμε την Τρόικα»

Η Ισλανδία κατάφερε να υπερβεί με επιτυχία την κρίση, επειδή την αντιμετώπισε με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι οι χώρες της ευρωζώνης. Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν, λέει στην Deutsche Welle σήμερα o πρόεδρος της χώρας Ολ. Γκρίμσον. Ένα από τα πρώτα θύματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 ήταν η Ισλανδία.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η κατάσταση της τότε ήταν χειρότερη και από εκείνη της Ελλάδας. Σήμερα, όμως, η χώρα μπορεί να σταθεί στα πόδια της. Η οικονομία αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς και η ανεργία μειώνεται. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ισλανδίας Όλαφουρ Γκρίμσον, η ανάκαμψη οφείλεται στο γεγονός ότι οι Ισλανδοί αντιμετώπισαν με εντελώς διαφορετικό τρόπο την κρίση σε σχέση με τις χώρες της ευρωζώνης. Και όπως επισήμανε στην Deutsche Welle ο πρόεδρος Όλαφουρ Γκρίμσον:

«Κατ` αρχήν διαπιστώσαμε νωρίς πως δεν πρόκειται μόνο για μια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, αλλά για μια βαθιά πολιτική και κοινωνική κρίση. Και αυτό μας οδήγησε σε μεταρρυθμίσεις στα εν λόγω πεδία. «Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν» Η Ισλανδία δεν έσωσε τις προβληματικές της τράπεζες Η Ισλανδία δεν έσωσε τις προβληματικές της τράπεζες. Επιδιώξαμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη και παράλληλα να αλλάξουμε τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων. Ο δεύτερος λόγος της επιτυχίας είναι ότι δεν τηρήσαμε τις δυτικές συνταγές για την αντιμετώπιση της κρίσης».

Με λίγα λόγια η Ισλανδία δεν έκανε τίποτε για να διασώσει τις τράπεζές της, όπως τονίζει ο Όλαφουρ Γκρίμσον, εξηγώντας τους λόγους. «Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν. Διερωτήθηκα πολλές φορές γιατί να αντιμετωπίζουμε τις τράπεζες σαν να είναι οι Άγιοι Τόποι της οικονομίας. Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τις τράπεζες από άλλες επιχειρήσεις; Οι τράπεζες είναι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και όταν διαπράττουν μεγάλα λάθη θα πρέπει να χρεοκοπούν. Σε διαφορετική περίπτωση τους δημιουργούμε την εντύπωση πως μπορούν να παίρνουν μεγάλα ρίσκα χωρίς ευθύνη. Δεν γίνεται όταν έχουν επιτυχία να σημειώνουν μεγάλα κέρδη και όταν αποτυγχάνουν να καλείται ο φορολογούμενος να πληρώσει τον λογαριασμό», εξηγεί ο ισλανδός πρόεδρος. «Στηρίξαμε το σύστημα προνοίας»

Ο Όλαφουρ Γκρίμσον δεν κρύβει ότι επικρίθηκε έντονα η ισλανδική πολιτική για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί θεσμοί εξέφρασαν την αντίθεσή τους στον ισλανδικό δρόμο. Ακόμη και σήμερα πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ισλανδία τα κατάφερε επειδή απλά είχε το δικό της νόμισμα και δεν ήταν μέλος της ευρωζώνης. «Φυσικά και βοήθησε πολύ το γεγονός ότι είχαμε το δικό μας νόμισμα. Προχωρήσαμε στην υποτίμηση της κορώνας και αυτό ήταν σημαντικό. Ωστόσο, όλες οι άλλες κινήσεις που κάναμε δεν είχαν σχέση με την υποτίμηση. Στηρίξαμε το σύστημα προνοίας. Δώσαμε τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν στις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Αφήσαμε τις τράπεζες να χρεοκοπήσουν και φτιάξαμε άλλες. Αυτά θα τα κάναμε ακόμη και εάν ήμασταν μέλος της ευρωζώνης», διευκρινίζει ο ισλανδός πρόεδρος.

Το ΔΝΤ διδάχθηκε πολλά από την ισλανδική εμπειρία Σε ποιο βαθμό όμως μπορεί το ισλανδικό παράδειγμα να ακολουθηθεί από την καγκελάριο Μέρκελ, την διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τους άλλους παίκτες που διαχειρίζονται την κρίση στην ευρωζώνη; «Η ισλανδική εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως „εγερτήριο κάλεσμα“ για τους άλλους. Να τους κάνει να επανεξετάσουν τις καθεστηκυίες στρατηγικές των τελευταίων 30 ετών. Η αντίδραση του ΔΝΤ στην ισλανδική περίπτωση ήταν ενδιαφέρουσα. Το πρόγραμμα διαχείρισης της κρίσης του ΔΝΤ ολοκληρώθηκε πριν από ενάμισι χρόνο. Στην αποχαιρετιστήρια σύσκεψη, οι υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι του ΔΝΤ παραδέχθηκαν ότι διδάχθηκαν πολλά από την ισλανδική εμπειρία», καταλήγει ο Όλαφουρ Γκρίμσον.

Πηγή: Deutshe Welle

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Να διδαχθούμε επιτέλους

Όταν χρειάστηκαν ειδικές γνώσεις για θέματα ασφάλειας των τηλεπικοινωνιών, τότε επιλέχτηκα για εκπαίδευση και πήγα στη Ζυρίχη της Ελβετίας. Τέτοιες μέρες ήταν, μέρες Χριστουγέννων του ‘82 που τελείωσε η εκπαίδευσή μου και ο εκπαιδευτής μου, ένας νεαρός μηχανικός, πρότεινε αποχαιρετιστήριο δείπνο σε ένα από τα εστιατόρια της πόλης. Εκεί κουβεντιάσαμε χαλαρά για τον τρόπο ζωής στις δύο χώρες. Στην ερώτησή μου, πώς βλέπει εκείνος τη ζωή στη χώρα του, μου είπε:

«Ξέρεις, αύριο θα πάω να δω τον πατέρα μου, μένει στην ξύλινη καλύβα του στα βουνά. Λίγο πιο κάτω από αυτόν η περιοχή κατοικείται από Έλληνες. Εκεί να δεις βίλες! Εκεί να δεις σαλέ! Θα νόμιζε κάποιος πως η χώρα σου η Ελλάδα είναι η πλουσιότερη χώρα του κόσμου. Εμείς στην περιοχή μου είμαστε παρίες μπροστά στους πατριώτες σου!»«Τόσοι πολλοί είναι;», ρώτησα.

«Τόσοι πολλοί και τόσο πλούσιοι», μου απάντησε.

«Δυστυχώς δε συμβαίνει το ίδιο και με τις δικές μας ορεινές περιοχές», είπα, «τα δικά μας βουνά έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους από τις κυβερνήσεις μας.
Αυτές τις κυβερνήσεις, που χάριζαν το χρήμα του λαού μας, στους γείτονες του πατέρα σου».
«Όμως η Ελλάδα έπρεπε να είναι ο Παράδεισος στη γη», μου ξανάπε.

«Δηλαδή, πώς τον εννοείς τον παράδεισο;», ρώτησα
«Μα, κοίταξε λίγο έξω από το παράθυρο να καταλάβεις».
Κοίταξα κι είδα κρύσταλλα να κρέμονται από τις διπλανές στέγες, τα ρείθρα των παραθύρων, και στα κλαδιά των γυμνών δένδρων. Οι δρόμοι ήταν παγωμένοι αλλά καθαροί από χιόνι. Τα χριστουγεννιάτικα φώτα έδειχναν γιορτή. Αν δεν υπήρχαν αυτά θα πιανόταν η ψυχή σου.
«Αυτή την παγωνιά που βλέπεις, εμείς θα την έχουμε και τον Απρίλη. Ενώ στην Ελλάδα;»
«Στην Ελλάδα τον Απρίλη έχουμε Άνοιξη, όλα είναι λουλουδιασμένα!»
«Είδες, αυτό εννοώ».
«Ξέρεις τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε στην Ελβετία;»
«Όχι, δεν ξέρω»
«Σχεδόν τίποτα, γιατί τίποτα δε φυτρώνει στις απότομες πλαγιές των βουνών μας, τίποτα άλλο, παρά μόνον  άγριο χόρτο».
«Ναι, αλλά βλέπω του κόσμου τα καλά στα μανάβικά σας!»
«Τα εισάγουμε όλα. Αφού λοιπόν μόνο βουνά και αγριόχορτο έχουμε, φροντίσαμε κι εμείς να βόσκουμε αγελάδες, είναι οι μόνες που τρώνε το αγριόχορτο. Οι αγελάδες παράγουν γάλα!»
«Συνεπώς, πουλάτε το γάλα».
«Όχι, αν δοκιμάζαμε να ζήσουμε με τα χρήματα από το γάλα δε θα έφταναν. Το γάλα  αυτό καθεαυτό δεν έχει υψηλή τιμή. Αποφασίσαμε λοιπόν το γάλα μας να το κάνουμε σοκολάτες. Εισάγουμε κακάο και ξηρούς καρπούς και εξάγουμε τις περίφημες σοκολάτες μας σε όλον τον κόσμο. Έτσι κερδίζουμε χρήματα. Κερδίζουμε δίνοντας αξία στο βασικό μας προϊόν. Το επόμενο είναι τα τυριά μας.
Τα ελβετικά τυριά είναι επίσης περίφημα. Εκμεταλλευόμαστε αυτό που έχουμε!
Εσάς τι σας εμποδίζει να κάνετε κάτι ανάλογο;
Δεν έχετε γάλα;»

Δε μίλησα, κούνησα μόνο το κεφάλι μου δείχνοντας ότι τον κατανοώ.

«Ξέρεις γιατί έχουμε τα καλύτερα ρολόγια;»
«Υποθέτω πως επειδή είσαστε ακριβολόγοι».
«Όχι, αυτό έγινε επειδή η Ελβετία είναι στη μέση της Ευρώπης. Είμαστε ανάμεσα σε βουνά, η μεταφορά πρώτης ύλης εδώ είναι πανάκριβη και γίνεται μόνο με τραίνο, ή ακόμα χειρότερα, με αεροπλάνο. Έτσι αποφασίσαμε να φτιάχνουμε ρολόγια που χρειάζονται ελάχιστη πρώτη ύλη.  Χρειάζονται όμως ακρίβεια και πολλή δουλειά. Αφού ο καιρός μας κλείνει μέσα πάνω από το μισό χρόνο, αναπτύξαμε την ωρολογοποιία ως οικοτεχνία. Οι μεγάλες μάρκες ξεκίνησαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις. Το ίδιο και τα φάρμακα. Εκμεταλλευτήκαμε τις αδυναμίες του τόπου μας και τις κάναμε πλεονέκτημα! Από τις τράπεζες δεν κερδίζει ο λαός, μόνον οι τραπεζίτες. Εσείς γιατί δεν το κάνετε;»

Ενώ στην Ελλάδα;
«Πες μου ένα μέρος της χώρας σου που να απέχει περισσότερο από 50 χιλιόμετρα από το κοντινότερο λιμάνι! Αν έχεις λιμάνι, μπορείς να μεταφέρεις τεράστιες ποσότητες πρώτης ύλης, να φτιάξεις ελαφρά, ακόμη και βαριά βιομηχανία, οπουδήποτε.
Εσείς στην Ελλάδα γιατί δεν έχετε βιομηχανία; Τι σας λείπει;
Πες μου πού θα ρίξεις ένα σπόρο στην Ελλάδα και δε θα φυτρώσει!
Εκεί εσείς μπορείτε να παράγετε οτιδήποτε, να καλύπτετε τις δικές σας ανάγκες και να εξάγετε σε εμάς. Ποιός σπόρος δε θα φυτρώσει και ποιο φυτό δε θα καρπίσει στη χώρα σου;
Γιατί δεν το κάνετε; Τι σας εμποδίζει;
Αυτό δεν είναι το συγκριτικό σας πλεονέκτημα;
Γιατί δεν το αξιοποιείτε;
Πες μου, ποιά άλλη χώρα έχει τέτοιον Ήλιο, τέτοια θάλασσα, τόσα νησιά, τέτοιες καταπληκτικές παραλίες; Ξέρεις καμία άλλη;
Η χώρα σου αποτελεί το όνειρο διακοπών κάθε Ευρωπαίου πάνω από τα σύνορά σας.
Εσείς έπρεπε να φιλοξενείτε ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί δεν το κάνετε;
Πες μου μια άλλη χώρα στον κόσμο με ανάλογο αρχαίο πολιτισμό.
Κάθε παλάμη του τόπου σας, κρύβει στο χώμα της μοναδικούς αρχαίους θησαυρούς.
Γιατί δεν τους αναδεικνύετε; Ποιόν περιμένετε να κάνει τις ανασκαφές που είναι απαραίτητες; Πόσους Σλήμαν νομίζετε πως έχει η Ευρώπη;
Ξέρεις τι μαθαίνουμε στο σχολείο;
Μαθαίνουμε για τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη. Ξέρεις τι σημαίνει για τον ξένο να παρακολουθήσει αρχαίο δράμα σε ένα από τα αρχαία θέατρά σας;
Ρωτάς εμάς αν έχουμε αρχαίο θέατρο, αν φτιάξαμε τα δικά σας υπέροχα γλυπτά, αν ανακαλύψαμε τις επιστήμες;
Ρωτάς εμάς αν έχουμε Δελφούς και Ηνίοχο, αν έχουμε Παρθενώνα;
Ρωτάς εμάς γιατί ερχόμαστε;
Ερχόμαστε για να δούμε, να αισθανθούμε τον τόπο, να αναπνεύσουμε τον αέρα, να ζεσταθούμε από τον Ήλιο της χώρας στην οποία ξεκίνησε η αρχική δημιουργία.
Αυτό θέλουμε!
Δεν θέλουμε τα νυχτερινά κέντρα και τα σκυλάδικά σας.
Πώς κατάντησε ο λαός που επεδίωκε την τελειότητα ακόμη και στην πέτρα, ακόμη και στο μπρούτζο, ο λαός που επεδίωκε την τελειότητα στο πνεύμα;
Πού είναι οι αξίες σας;»

Όλες αυτές οι σκέψεις πέρναγαν πρόσφατα από το μυαλό μου και τις περνούσα στο χαρτί.
Γιατί είμαστε έτσι όπως είμαστε, γιατί είμαστε αυτοί που είμαστε;
Πώς κατάντησε αυτός ο λαός σε τέτοιο ξεπεσμό;
Πού μας οδήγησε ο εξευτελισμός των αξιών στη χώρα μας;
«Η Τουρκοκρατία μας έχει κάνει μεγάλη ζημιά, δεν έχουμε ξεφύγει από το ραγιαδισμό», μου έλεγε ο Παναγιώτης, ενώ μου απονεύρωνε το δόντι.
Πράγματι, αν δει κανείς προς τα πίσω, μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο και τον Αλέξανδρο, ποτέ δεν σήκωσε κεφάλι ο Ελληνισμός.
Όταν πέθανε ο Αλέξανδρος, ήρθαν οι επίγονοι. Καθάρματα του κερατά που πέρναγαν από λεπίδι όποιον αντιστεκόνταν. Κατέστρεψαν και κατέκαψαν τον τόπο μας, σε βαθμό που οι Ρωμαίοι να αποτελούν λύση. Ήρθαν οι Ρωμαίοι και υπό τη σκέπη τους δημιουργήθηκε το Βυζάντιο, κάποια στιγμή ξεπεσμού  ο υψηλός κλήρος προτίμησε το Τούρκικο φακιόλι από την Παπική τιάρα. Ανοίχτηκε από σωρεία λαθών για αιώνες η κερκόπορτα στον Τούρκο κατακτητή. Μας γονάτισε για 400 χρόνια! Καταπιέστηκε η λεβεντοσύνη  του λαού μας και αναδείχτηκε ο ραγιαδισμός. Ζήσαμε με σκυμμένο κεφάλι για 400 χρόνια! Όταν διώχτηκε ο Τούρκος άφησε πίσω του αντικαταστάτη τον «Έλληνα» κοτζάμπαση. Ο κοτζάμπασης στο πόδι του Αγά για να μη λείψει στο φτωχό η καταπίεση, να μην του λείψει υποταγή, να μη σηκώσει κεφάλι!
Ο πολιτικός μας κόσμος είναι η κοτζαμπασική μετεξέλιξη.
Μόλις τον βάλεις να κάτσει στην ηγετική καρέκλα, σου κάθεται και στο σβέρκο!
Εμείς πάλι; Εμείς δεν κάνουμε χωρίς τον σατράπη μας!
«Ήταν ένας αξιοπρεπής άνθρωπος που διεκδικούσε την εκλογή του σε χωριό του τόπου μας, και μια λέρα! Ε, βγήκε πρόεδρος η λέρα!», μου έλεγε κάτοικος του χωριού.
Σαν κάτι να μας πιάνει και να θέλουμε να ζούμε υποταγμένοι.
Φταίει που ακόμη δεν κατακτήσαμε τη βαθειά παιδεία να αποδιώξουμε το ραγιαδισμό.
Θέλουμε να μας τάζουν. Να μας φουσκώνουν ψέματα!
Το σηκώνει ο οργανισμός μας το ψέμα!
Αν δεν το σήκωνε, (τότε όσοι μας κορόιδεψαν μία, δύο, τρείς .. πεντακόσιες φορές, διάολε! τόσες μας κορόιδεψαν), αυτούς θα τους είχαμε πάρει με τις πέτρες.
Κι όμως ακόμα κάθονται στο θώκο του αγροτοσυνδικαλιστοπατέρα, του δημάρχου, του βουλευτή. Κάθονται όπως και οι δεσποτάδες. Ισόβιοι!
Εμείς πάλι, τους προσκυνάμε!
«Μπουγιουρούμ εφέντη!
Κόψε μας το μισθό από εδώ, ταλαιπώρησέ μας στη γραφειοκρατία από εκεί, πούλησέ μας την υπηρεσία που μας οφείλεις ως εκδούλευση, σφάξε μας να αγιάσουμε!»

Πράγματι ο τόπος μας έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Αλλά όταν κάποιος μιλάει για πρωτογενή ζωική παραγωγή πρέπει να μπορεί να ξεχωρίσει τη γίδα από την προβατίνα!  Οι ηγέτες μας, αυτοί δηλαδή που εμείς εκλέγουμε, είναι οι ολιγότερο άξιοι και περισσότερο καταφερτζήδες. Το στυλ τους είναι αυτό του Χατζιαβάτη στην περίοδο των εκλογών. Ύστερα μετατρέπονται, εκείνοι σε Βεληγκέκα και εμείς σε Καραγκιόζη, για να εισπράττουμε τις σφαλιάρες.
Τη σηκώνει ο οργανισμός μας τη σφαλιάρα, γιατί αν δεν τη σήκωνε θα είχαμε ορθώσει το ανάστημά μας, για να πάρουμε την τύχη μας στα χέρια μας.
Αν οι τοπικοί μας ηγέτες είχαν νου, θα είχαν δημιουργήσει υποδομές στον τόπο μας και ο κοσμάκης θα είχε διέξοδο εργασιακή. Αλλά δεν είχαν. Αν οι τοπικοί πατέρες της αγροτιάς, αν οι ίδιοι οι αγρότες μας είχαν νου, θα φρόντιζαν να υπάρξει διάδοχη κατάσταση στην καλλιέργεια του καπνού, θα ήξεραν ότι το βαμβάκι θα καταστρέψει το Θεσσαλικό κάμπο αφού το ποτάμι που τον διασχίζει δεν το λένε Νείλο αλλά Πηνειό. Αλλά φαίνεται δεν είχαν. Ο νους τους ήταν στην επιδότηση και την υπερεγγραφή ποσοτήτων για παράνομη επιδότηση. Σε βαθμό που λέγεται ότι χωριό της περιοχής μου είχε δηλώσει στο παρελθόν, τόσα ελαιόδεντρα και τόσο λάδι όσο αυτό που παράγει η Μυτιλήνη!
Πώς να σκάψει τη γη τώρα αυτός που έπαιρνε μάτσα τα χιλιάρικα καθήμενος στο καφενείο;
Άμα σε μάθουν στο εύκολο χρήμα, είναι βαρύ το τσαπί!
Τι τα θες, φίλε Ελβετέ, ο τόπος μας είναι πράγματι ευλογημένος, παράγει θησαυρούς αλλά πρέπει να του φυτέψουμε και σπόρο στη γη.
Και γι’ αυτό αποδείχτηκε πως τα τελευταία 30 χρόνια δεν είμαστε και τόσο άξιοι!
Όσο για τη βιομηχανία μας! Εκεί είναι η πονεμένη Ιστορία.
Τα θαλασσοδάνεια οι φοροαποφυγές, οι φοροκλοπές σε συνεργασία με τους επίορκους πολιτικούς. Αυτά μετακόμισαν το χρήμα στα Ελβετικά βουνά για πολυτελή σαλέ!
Τι να απομείνει στον τόπο για να δημιουργήσεις και (κυριότερα) να διατηρήσεις βιομηχανία;
Πρέπει να έχεις μέσα σου και λίγο πατριωτισμό!
Οι «βιομήχανοί» μας μόνο για κάτι τέτοιο δε φημίζονται.
Όσο για τους πολιτικούς μας, πάρτε παράδειγμα από τον ΓΑΠ. Δε δείχνει το Ελληνικό διαβατήριο, δείχνει τη βεβαίωση του Χάρβαρντ που λέει ότι πέρασε από εκεί. Αλλά δεν κατάλαβε το φτωχό του το μυαλό, ότι εκεί τον κάλεσαν σαν έκθεμα. Δεν κατάλαβε, ότι ήταν το αντικείμενο επίδειξης, αποτυχημένου άπατρη πολιτικού.
Πώς λοιπόν θέλεις να πάει μπροστά ετούτος ο τόπος που λέγεται Ελλάδα, φίλε Ελβετέ;

του Χρήστου Σακαρίκα

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

ΔΝΤ: Διαλύσαμε από λάθος υπολογισμούς Ελλάδα και Πορτογαλία

Με τίτλο «Λιτότητα: Έχουμε κάνει λάθος εφ' όλης της ύλης», το εβδομαδιαίο περιοδικό «Μarianne» δημοσιεύει μεγάλο αφιέρωμα στο «απίστευτο λάθος των ειδικών του ΔΝΤ».

Είναι το πρώτο από τα γαλλικά έντυπα που προσπαθεί να ρίξει φως και να κατανοήσει την έκθεση του Ολιβιέ Μπλανσάρ, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 3/1/2013. Από τα γαλλικά μίντια μόνο το κρατικό κανάλι France2 είχε κάνει μια σύντομη αναφορά, ενώ κατά τα άλλα το θέμα έχει περάσει στα ψιλά της έντυπης δημοσιογραφίας. Στο πολυσέλιδο αφιέρωμα της «Μarianne» γίνεται συνεχής αναφορά στις συνέπειες που έχει υποστεί η Ελλάδα από την επιβολή της λιτότητας που επέβαλαν οι «ειδικοί» του ΔΝΤ και αυτό, όπως λέει, εξ αιτίας ενός λάθος στους υπολογισμούς... 

«Πρόκειται για την απίστευτη ομολογία!», γράφουν οι συντάκτες του άρθρου. «Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της μεγάλης κρίσης που κλυδωνίζει τις δυτικές οικονομίες, ένας από τους σημαντικότερους ειδικούς οικονομολόγους του πλανήτη, ο Ολιβιέ Μπλανσάρ, διευθυντής του ερευνητικού τμήματος του ΔΝΤ, έδωσε στη δημοσιότητα μια μελέτη στην οποία ομολογεί ότι το ΔΝΤ και μαζί του το σύνολο των Ευρωπαίων ηγετών, των υπουργών οικονομίας, της Κομισιόν και της ΕΚΤ, έκαναν σοβαρό λάθος στους υπολογισμούς τους. Υποτίμησαν τις καταστροφικές συνέπειες των πολιτικών λιτότητας που επέβαλαν στα υπερχρεωμένα κράτη». 

Το απίστευτο αυτό κείμενο της 43σέλιδης έκθεσης του Ολιβιέ Μπλανσάρ έχει τίτλο: «Τα λάθη των προγνωστικών ανάπτυξης και οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές». Το λάθος αφορά σε έναν συντελεστή, γνωστό στην οικονομία με την ονομασία «πολλαπλασιαστής» (multiplicateur). Μεταξύ του 1970 και του 2007, οι ασχολούμενοι με τις προβλέψεις είχαν διαπιστώσει ότι η μείωση κατά 1% στις δημόσιες δαπάνες, ή κατά 1% επιπλέον έσοδα από τη φορολογία, οδηγούσαν, κατά μέσον όρο, σε 0,5% μείωση της ανάπτυξης στις προηγμένες χώρες. Εξ αυτού διαμόρφωσαν τον πολλαπλασιαστή 0,5 τον οποίο και χρησιμοποίησαν στις προκαταρτικές εργασίες τους για τα προγράμματα που επιβλήθηκαν σε Ελλάδα και Πορτογαλία.

Το πρόβλημα είναι ότι τα δεδομένα αυτά ίσχυαν πριν από την κρίση, η οποία με την ανασφάλεια που έφερε στις χώρες, επηρέασε τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Στο «Πανόραμα της Παγκόσμιας Οικονομίας» που δημοσίευσε το ΔΝΤ τον περασμένο Οκτώβριο, αναγνωρίζει ότι με τις σημερινές συνθήκες, οι πολλαπλασιαστές κινούνται ανάμεσα στο 0,9 έως και το 1,7 (!) ήτοι δύο με τρεις φορές μεγαλύτεροι από το 0,5. Την πληροφορία αυτή το ΔΝΤ την έχει γράψει στα ψιλά του «Πανοράματος» και μόνο οι ιδιαίτερα έμπειροι αναλυτές μπορούσαν να αντιληφθούν το μέγεθος της σημασίας της.

Αβυσσαλέες συνέπειες

Ο Ολιβιέ Μπλανσάρ αναγνωρίζει αυτό που κάθε πολίτης μπορούσε να αντιληφθεί περπατώντας για λίγο στις ρημαγμένες από τη λιτότητα αγορές των πόλεων της νότιας Ευρώπης –που όμως οι μεγάλοι εξπέρ στα γραφεία τους με τα κομπιουτεράκια τους φάνηκαν ανάξιοι να αντιληφθούν. Υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις της νότιας Ευρώπης σε δραστική μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και των συντάξεων, αναγνωρίζει η έκθεση, προκλήθηκε μια πτώση της εσωτερικής ζήτησης δύο με τρεις φορές ταχύτερη απ' ό,τι αναμενόταν. 

Οι συνέπειες ήταν αβυσσαλέες: σειρά πτωχεύσεων, εκτίναξη της ανεργίας, τεράστιες διαδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας και της Λισαβόνας. «Ο πολλαπλασιαστής δεν είναι κάτι που πέφτει εξ ουρανού», εξηγεί ο Ερίκ Εγέρ, οικονομολόγος στο Γαλλικό Παρατηρητήριο Οικονομικών Συγκυριών (OFCE). «Μεταβάλλεται ανάλογα με τις συγκυρίες: εξαρτάται από το σημείο του οικονομικού κύκλου στο οποίο βρισκόμαστε πάνω ή κάτω, από την πολιτική των γειτονικών χωρών, από το εάν μπορούμε να κάνουμε υποτίμηση στο νόμισμά μας. Μόνο συνυπολογίζοντας όλα αυτά τα στοιχεία μπορούμε να εκτιμήσουμε τις συνέπειες μιας θεραπείας λιτότητας –και όχι εφαρμόζοντας έναν πολλαπλασιαστή επειδή λειτούργησε προηγούμενα, όταν η ανάπτυξη ήταν στο ραντεβού», υποστηρίζει ο Εγέρ.

Κι όμως, αυτά έκαναν τα λαμπρά μυαλά του ΔΝΤ. Τώρα που η ομολογία είναι και γραπτή, απομένει να πεισθούν Κομισιόν και ΕΚΤ, χωρίς αυτό να θεωρείται άμεσα εφικτό, σημειώνουν οι συντάκτες της «Μarianne». Παρατηρούν, ότι τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Βερολίνο συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η θεραπεία θα έλθει μέσα από τη θεραπεία λιτότητας και συνεχίζουν να υποτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη. Το άρθρο καταλήγει λέγοντας ότι τέλος πάντων δεν υπάρχει έρευνα χωρίς να γίνονται λάθη, το νοητικά σοβαρό όμως, είναι η επανάληψη του λάθους. Το δε ασυγχώρητα σοβαρό, είναι... η διαιώνιση... του λάθους. 

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω

Ερίκ Τουσέν για τα χρέη Βόννης-Αθήνας…

Συγχαρητήρια αξίζουν σε όσους εντόπισαν και μετέφρασαν στα ελληνικά το εξαιρετικό άρθρο του Γάλλου ακαδημαϊκού, Ερίκ Τουσέν (*) για τους τρόπους που μετήλθε η διεθνής κοινότητα στην αντιμετώπιση του χρέους της Γερμανίας… των παγκόσμιων πολέμων και σημερινή ηγέτιδα της Ευρώπης και της Ελλάδας μας, για την οποία φαίνεται ότι η συνταγή που ακολουθείται είναι εντελώς διαφορετική, από αυτούς που δεν γνωρίζουν ότι όποιος ξεχνά την Ιστορία και τα διδάγματά της δεν αποκλείεται να την ξαναζήσει… Το άρθρο, μεταφρασμένο, το διαβάσαμε  στη σελίδα του «ΙΝΦΟΓΝΩΜΟΝΑ» (http://infognomonpolitics.blogspot.gr). Απολαύστε το:

Από το 2010, στις ισχυρότερες χώρες της ζώνης του ευρώ, οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες, με την υποστήριξη και των μεγάλων μέσων μαζικής ενημέρωσης, εκθειάζουν με πρωτοσέλιδα των εφημερίδων (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) την δήθεν γενναιοδωρία τους προς τον ελληνικό λαό και τις άλλες ευάλωτες χώρες στη ζώνη του ευρώ.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, αποκαλούν «σχέδιο διάσωσης» μια σειρά μέτρων που βουλιάζουν ακόμη περισσότερο τις οικονομίες των χωρών που τα δέχονται και τις οδηγούν σε μια άνευ προηγουμένου κοινωνική οπισθοδρόμηση, επιστρέφοντας 65 χρόνια πριν.

Το σχέδιο μείωσης του χρέους της Ελλάδος που υιοθετήθηκε το Μάρτιο 2012 και που προβλέπει τη μείωση των οφειλών της Ελλάδας στις ιδιωτικές τράπεζες κατά 50%, ήταν μια απάτη (1) αφού αυτές οι απαιτήσεις είχαν ήδη χάσει το 65 με 75% της αξίας τους στη δευτερογενή αγορά. Η μείωση των χρεών των ιδιωτικών τραπεζών αντισταθμίστηκε με την αύξηση του δημόσιου χρέους στα χέρια της Τρόικας και οδηγεί σε νέα μέτρα πρωτοφανούς βαρβαρότητας και αδικίας.
Αυτή η συμφωνία μείωσης του χρέους, που στόχο έχει να αλυσοδέσει τον ελληνικό λαό σε μόνιμη λιτότητα, αποτελεί προσβολή και απειλή για όλους τους λαούς της Ευρώπης και αλλού.
Σύμφωνα με τις υπηρεσίες μελετών του ΔΝΤ, το 2013, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα αντιπροσωπεύσει το 164% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, που σημαίνει ότι η μείωση που ανακοινώθηκε το Μάρτιο του 2012 δεν θα οδηγήσει σε πραγματική ανακούφιση του βάρους που ταλανίζει τον ελληνικό λαό.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Αλέξης Τσίπρας σε επίσκεψη του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 27 Σεπτεμβρίου 2012 τόνισε την ανάγκη για μια πραγματική πρωτοβουλία για τη μείωση του ελληνικού χρέους και αναφέρθηκε στην ακύρωση ενός μεγάλου μέρους του γερμανικού χρέους στο πλαίσιο της συμφωνίας του Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1953.
Ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτή τη συμφωνία.
Η συμφωνία του Λονδίνου του 1953 για το γερμανικό χρέος
Η ριζική μείωση του χρέους της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΟΔΓ) και η ταχεία ανοικοδόμηση της μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έγιναν δυνατόν, χάρη στην πολιτική βούληση των πιστωτών της, ήτοι των Ηνωμένων Πολιτειών και των βασικών δυτικών συμμάχων τους (Βρετανία, Γαλλία).
Τον Οκτώβριο του 1950, οι τρεις σύμμαχοι διατύπωσαν ένα σχέδιο στο οποίο η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση αναγνωρίζει την ύπαρξη των χρεών στις περιόδους πριν και μετά τον πόλεμο.
Οι σύμμαχοι σε κοινή δήλωση που επισύναψαν, ανέφεραν ότι «οι τρεις χώρες συμφώνησαν σε έναν κατάλληλο διακανονισμό των απαιτήσεων προς τη Γερμανία, ούτως ώστε να μην αποσταθεροποιηθεί η χρηματοοικονομική κατάσταση της οικονομίας της μέσω ανεπιθύμητων συνεπειών ούτε να επηρεαστούν υπερβολικά τα πιθανά αποθέματα συναλλάγματος.
Οι τρεις χώρες ήταν πεπεισμένες ότι η γερμανική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση συμμερίζεται τη θέση τους και η αποκατάσταση της γερμανικής πίστωσης υπόκειται σε κατάλληλη διευθέτηση του γερμανικού χρέους που εξασφάλιζε σε όλους τους συμμετέχοντες μια δίκαιη διαπραγμάτευση, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά προβλήματα της Γερμανίας» (2).
Το διεκδικούμενο χρέος της Γερμανίας πριν από τον πόλεμο ανερχόταν σε 22,6 δισεκατομμύρια μάρκα με εκτοκισμό. Το χρέος μετά τον πόλεμο εκτιμήθηκε σε 16,2 δισ. μάρκα.
Στη διάρκεια της συμφωνίας του Λονδίνου στις 27 Φεβρουαρίου 1953 (3) τα ποσά μειώθηκαν σε 7,500 δισ. μάρκα για την πρώτη περίοδο και σε 7 δισ. μάρκα για τη δεύτερη (4). Σε ποσοστό, αυτό αντιπροσωπεύει μείωση κατά 62,6%.
Επιπλέον, η συμφωνία προέβλεπε τη δυνατότητα αναστολής των πληρωμών για να επαναδιαπραγματευθούν οι όροι, αν συνέβαινε μια ουσιαστική αλλαγή που περιόριζε τη διαθεσιμότητα των πόρων (5).
Για να διασφαλιστεί ότι η οικονομία της Δυτικής Γερμανίας έμπαινε πραγματικά σε επανεκκίνηση ώστε να αποτελεί ένα κεντρικό και σταθερό στοιχείο στο ατλαντικό μπλοκ ενώπιο του ανατολικού μπλοκ, οι Σύμμαχοι πιστωτές έκαναν πολύ σημαντικές παραχωρήσεις προς τις χρεωκοπημένες γερμανικές αρχές και εταιρείες που υπερβαίνουν κατά πολύ μια απλή μείωση του χρέους.
Ξεκίνησαν με την αρχή ότι η Γερμανία θα έπρεπε να ήταν σε θέση να αποπληρώσει, διατηρώντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο ανάπτυξης και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού. Αποπληρωμή χωρίς να φτωχαίνει.
Για το σκοπό αυτό, οι πιστωτές δέχτηκαν:
1. ότι η Γερμανία θα πλήρωνε είτε στο εθνικό της νόμισμα, το μάρκο, είτε σε σκληρό νόμισμα (δολάρια, ελβετικά φράγκα, λίρες…).
2. ενώ στις αρχές του 1950, η χώρα εξακολουθούσε να έχει αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο (η αξία των εισαγωγών ξεπερνούσε εκείνη των εξαγωγών), οι πιστώτριες δυνάμεις δέχτηκαν ότι η Γερμανία θα μπορούσε να μειώσει τις εισαγωγές της και να παράγει δικά της προϊόντα, αντί να τα εισάγει. Συνεπώς, επιτρέποντας στη Γερμανία να αντικαταστήσει τις εισαγωγές αγαθών με δική της παραγωγή, οι πιστωτές συμφωνούσαν να μειώσουν τις εξαγωγές τους προς αυτή. Με το 41% των γερμανικών εισαγωγών από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την περίοδο 1950-51 και με το μερίδιο των άλλων πιστωτριών χωρών που συμμετείχαν στη διάσκεψη (Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία και Ελβετία), το σύνολο ανήλθε στο 66%.
3. Τρίτον, οι πιστωτές επέτρεψαν στη Γερμανία να πωλεί τα προϊόντα της στο εξωτερικό, για να επιτύχει ένα θετικό εμπορικό ισοζύγιο.
Αυτά τα στοιχεία συγκεντρώνονται στην δήλωση που αναφέρθηκε παραπάνω:
«Η ικανότητα της Γερμανίας να πληρώσει τις δημόσιες και ιδιωτικές οφειλές της, δεν σημαίνει μόνο την ικανότητα να πραγματοποιεί τακτικές πληρωμές σε γερμανικά μάρκα χωρίς πληθωριστικές συνέπειες, αλλά επίσης ότι η οικονομία της χώρας μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, με βάση το παρόν ισοζυγίου πληρωμών της.
Ο υπολογισμός της ικανότητας αποπληρωμής της Γερμανίας απαιτεί να αντιμετωπιστούν μερικά προβλήματα όπως: 
1. η μελλοντική παραγωγική ικανότητα της Γερμανίας, ιδίως όσον αφορά την παραγωγική ικανότητα των εξαγωγών της, καθώς και η ικανότητα υποκατάστασης των εισαγωγών,
2. η δυνατότητα της πώλησης των γερμανικών προϊόντων στο εξωτερικό,
3. οι μελλοντικές πιθανές εμπορικές συνθήκες,
4. τα δημοσιονομικά και εσωτερικά οικονομικά μέτρα που θα απαιτηθούν για την διασφάλιση πλεονάσματος (superavit) από τις εξαγωγές».(6)
Περαιτέρω, σε περίπτωση διαφορών με τους πιστωτές, σε γενικές γραμμές, αρμόδια θα είναι τα γερμανικά δικαστήρια. Ρητά αναφέρεται ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, «τα γερμανικά δικαστήρια μπορούν να αρνηθούν την εκτέλεση [...] απόφασης ενός αλλοδαπού δικαστηρίου ή Αρχής διαιτησίας». Τέτοια περίπτωση είναι όταν «η εκτέλεση της απόφασης αντιτίθεται προς τη δημόσια τάξη» (σελ. 12 της Συμφωνίας του Λονδίνου).
Άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο, η εξυπηρέτηση του χρέους προσδιορίζεται σε συνάρτηση με την ικανότητα της γερμανικής οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο της ανοικοδόμησης της χώρας και τα έσοδα από τις εξαγωγές.
Η σχέση μεταξύ της εξυπηρέτησης του χρέους και των εσόδων από τις εξαγωγές δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5%. Αυτό σημαίνει ότι η Δυτική Γερμανία δεν θα έπρεπε να ξοδεύει περισσότερο από το ένα εικοστό των εσόδων από τις εξαγωγές της για να εξυπηρετεί το χρέος της. Στην πράξη, μόλις το 4.2% των εσόδων της από τις εξαγωγές θα πάνε στην εξυπηρέτηση του χρέους της (αυτό το ποσοστό ανήλθε το 1959). Έτσι και αλλιώς, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος του γερμανικού χρέους εξοφλήθηκε σε γερμανικά μάρκα, πράγμα που σημαίνει ότι η γερμανική κεντρική τράπεζα μπορούσε και εκδώσει νέο χρήμα, με άλλα λόγια, μπορούσε και έβαζε σε λειτουργία το τυπογραφείο νομίσματος (ή ρευστοποιούσε το χρέος).
Επιπροσθέτως, εφαρμόστηκε ένα εξαιρετικό μέτρο: έγινε μια δραστική μείωση των επιτοκίων, τα οποία κυμάνθηκαν μεταξύ 0 και 5%.
Τέλος, πρέπει να λάβουμε υπόψη τις δωρεές σε δολάρια των ΗΠΑ προς τη Δυτική Γερμανία: 1,17 δισ. δολάρια με το σχέδιο Μάρσαλ μεταξύ 3 Απρ. 1948 και 30 Ιουνίου 1952 (ήτοι περίπου 10 δισ. σημερινά δολάρια) συν τουλάχιστον 200 εκατομμύρια δολάρια (περίπου 2 δις σημερινά) μεταξύ 1954 και 1961, κυρίως μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID).
Λόγω αυτών των εξαιρετικών συνθηκών, η Δυτική Γερμανία ανάκαμψε οικονομικά πολύ γρήγορα και τελικά απορρόφησε την Ανατολική Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Σήμερα είναι μακράν η ισχυρότερη οικονομία στην Ευρώπη.
Γερμανία 1953 / Ελλάδα 2010-2012
Αν επιχειρήσουμε μια σύγκριση μεταξύ της θεραπείας στην οποία υπόκειται η Ελλάδα και αυτής που επιφυλάχτηκε στη Γερμανία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι διαφορές και η αδικία είναι εντυπωσιακές.
Εδώ είναι ένας κατάλογος με 11 σημεία, που δεν εξαντλούν το ζήτημα:
1. – Αναλογικά, η μείωση του χρέους που δόθηκε στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2012 είναι πολύ μικρότερη από εκείνη που χορηγήθηκε στη Γερμανία.
2. – Οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που συνοδεύουν αυτό το σχέδιο (και εκείνες που προηγήθηκαν) δεν προωθούν σε τίποτα την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ενώ συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας.
3. – Επιβάλλονται στην Ελλάδα ιδιωτικοποιήσεις υπέρ των ξένων επενδυτών κυρίως, ενώ η Γερμανία ενθαρρυνόταν να ενισχύσει τον έλεγχό της πάνω στους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, με το δημόσιο τομέα υπό πλήρη ανάπτυξη.
4. – Τα διμερή χρέη της Ελλάδας (αφορά τις χώρες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα της Τρόικας) δεν μειώθηκαν (μόνο τα χρέη προς τις ιδιωτικές τράπεζες μειώθηκαν) ενώ τα διμερή χρέη της Γερμανίας (αρχής γενομένης με εκείνα που προκύπτουν στις χώρες που το Τρίτο Ράιχ είχε επιτεθεί, εισβάλει ή ακόμη ενσωματώσει) μειώθηκαν κατά 60% ή και περισσότερο.
5. – Η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει σε ευρώ, ενώ έχει έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (και ως εκ τούτου σε έλλειψη των ευρώ) με τους Ευρωπαίους εταίρους της (κυρίως Γερμανία και Γαλλία), ενώ η Γερμανία αποπλήρωνε τα περισσότερα από τα χρέη της σε γερμανικά μάρκα σημαντικά υποτιμημένα.
6. – Η ελληνική κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να δανείζει χρήματα στην ελληνική κυβέρνηση, ενώ η Deutsche Bank δάνεισε στις γερμανικές αρχές και τύπωνε χρήμα (έστω και με μέτριο ποσοστό).
7. – Επιτρεπόταν στη Γερμανία να μη υπερβαίνει το 5% των εσόδων από τις εξαγωγές της για να πληρώσει το χρέος ενώ δεν τέθηκε κανένα όριο στην προκειμένη περίπτωση της Ελλάδας.
8. – Τα νέα χρεόγραφα του ελληνικού χρέους που αντικαθιστούν τα προηγούμενα οφειλόμενα στις τράπεζες δεν επιπίπτουν πλέον στη δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, αλλά στα δικαστήρια του Λουξεμβούργου και του Ηνωμένου Βασιλείου, που είναι αρμόδια (και ξέρουμε πόσο είναι ευνοϊκά για τους ιδιώτες πιστωτές ), ενώ τα γερμανικά δικαστήρια (ναι, αυτή η πρώην επιθετική και επεμβατική δύναμη…) ήταν αρμόδια.
9. – Όσον αφορά την αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους, τα γερμανικά δικαστήρια μπορούσαν να αρνηθούν να εκτελέσουν αποφάσεις των αλλοδαπών δικαστηρίων ή διαιτητικών δικαστηρίων σε περίπτωση που η εφαρμογή τους απειλούσε τη δημόσια τάξη. Στην Ελλάδα, η Τρόικα αρνείται φυσικά ότι τα δικαστήρια μπορούν να επικαλούνται τη δημόσια τάξη για να ανασταλεί η αποπληρωμή του χρέους. Ωστόσο, οι τεράστιες κοινωνικές διαμαρτυρίες και η άνοδος των νεο-ναζιστικών δυνάμεων, είναι τα άμεσα αποτελέσματα των μέτρων που υπαγορεύονται από την Τρόικα και την αποπληρωμή του χρέους. (7) Παρά τις διαμαρτυρίες των Βρυξελλών, του ΔΝΤ και των «χρηματοπιστωτικών αγορών» που θα προκαλούσε, οι ελληνικές αρχές θα μπορούσαν να επικαλεσθούν εύκολα την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και δημόσιας τάξης, να αναστείλουν την πληρωμή του χρέους και να καταργήσουν τα αντικοινωνικά μέτρα που επιβλήθηκαν από την Τρόικα.
10. – Στην περίπτωση της Γερμανίας, η συμφωνία προβλέπει τη δυνατότητα να ανασταλούν οι πληρωμές για να επαναδιαπραγματευτούν οι όροι, αν υπάρχει μια ουσιαστική αλλαγή που εμποδίζει τη διαθεσιμότητα των πόρων. Τίποτα τέτοιο δεν προβλέπεται για την Ελλάδα.
11. – Στη συμφωνία για το γερμανικό χρέος, προβλέπεται ρητώς ότι η χώρα μπορεί να παράγει τοπικά προϊόντα που εισήγαγε προηγουμένως για να επιτευχθεί ένα εμπορικό πλεόνασμα και για την ενίσχυση των τοπικών παραγωγών της.
Αλλά η φιλοσοφία των συμφωνιών που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα και οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύουν στις ελληνικές αρχές να βοηθήσουν, να επιδοτήσουν και να προστατεύσουν τους τοπικούς παραγωγούς τους, είτε στη γεωργία, τη βιομχανία και τις υπηρεσίες, ενώπιον των ανταγωνιστών τους των άλλων χωρών της ΕΕ (που είναι οι κύριοι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας).
Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει ότι η Γερμανία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έλαβε δωρεές σε πολύ σημαντικό ποσοστό, μεταξύ άλλων, όπως προαναφέρθηκε, στο πλαίσιο του Σχεδίου Μάρσαλ.
Μπορεί κανείς να καταλάβει γιατί ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, αναφέρεται στη συμφωνία του Λονδίνου του 1953 όταν απευθύνεται στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Η αδικία με την οποία αντιμετωπίζονται οι Έλληνες (καθώς άλλοι λαοί των οποίων οι αρχές ακολουθούν τις συστάσεις της Τρόικας) πρέπει να ευαισθητοποιήσει την συνείδηση ενός μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης.
Αλλά ας μην έχουμε αυταπάτες, η λόγοι που ώθησαν τις δυτικές δυνάμεις να μεταχειριστούν την Δυτική Γερμανία όπως το έκαναν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ισχύουν στην περίπτωση της Ελλάδας.
Για να δούμε μια πραγματική λύση στο δράμα του χρέους και της λιτότητας, θα χρειαστούν ακόμη ισχυρές κοινωνικές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση όπως και η ανάληψη της εξουσίας από μια κυβέρνηση του λαού στην Αθήνα.
Θα χρειαστεί μια μονομερής πράξη ανυπακοής από τις αρχές της Αθήνας (με υποστήριξη του λαού), όπως την αναστολή της αποπληρωμής και την κατάργιση των αντι-κοινωνικών μέτρων για να αναγκαστούν οι πιστωτές σε σημαντικές παραχωρήσεις και να επιβληθεί επιτέλους η ακύρωση του παράνομου χρέους. Η επίτευξη σε λαϊκή κλίμακα ενός λογιστικού ελέγχου του ελληνικού χρέους από τους πολίτες πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να προετοιμαστεί το έδαφος.

Σημειώσεις
|1| Les créances des banques privées sur la Grèce passent grosso modo de 200 à 100 milliards d’euros. La dette publique totale de la Grèce dépasse 360 milliards d’euros.
|2| Deutsche Auslandsschulden, 1951, p. 7 et suivantes, in Philipp Hersel, « El acuerdo de Londres de 1953 (III) », http://www.lainsigna.org/2003/enero…
|3| Texte intégral en français de l’Accord de Londres du 27 février 1953 :http://www.admin.ch/ch/f/rs/i9/0.94…
|4| 1 US dollar valait à l’époque 4,2 marks. La dette de l’Allemagne occidentale après réduction (soit 14,5 milliards de marks) équivalait donc à 3,45 milliards de dollars.
|5| Les créanciers refusent toujours d’inscrire ce type de clause dans les contrats à l’égard des pays en développement ou des pays comme la Grèce, le Portugal, l’Irlande, l’Europe centrale et orientale…
|6| (Auslandsschulden, 1951, p. 64 et suivantes) in Philip Hersel, El acuerdo de Londres (IV), 8 de enero de 2003, http://www.lainsigna.org/2003/enero…
|7| Nonobstant, les autorités grecques pourraient parfaitement invoquer l’état de nécessité et l’ordre public pour suspendre le paiement de la dette et abroger les mesures antisociales imposées par la Troïka.
Ερίκ Τουσέν , λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, Βέλγιο, πρόεδρος της CADTM Βελγίου (Επιτροπή για την κατάργηση του χρέους του Τρίτου Κόσμου, www.cadtm.org ) και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της ATTAC Γαλλίας. Έγραψε με τον Damien Millet: ΑΑΑ, Audit Annulation Autre politique

Το είδαμε εδώ  

Ανακαλύπτω

Έλληνας πρέσβης (ε.τ.) τινάζει στον αέρα τους Σκοπιανούς

Άφωνοι μείναμε από το κείμενο που δημοσίευσε σε περιοδικό της ΠΓΔΜ ένα από τα πιο καθοριστικά πρόσωπα στην ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια, ο πολύπειρος πρέσβης της χώρας μας, Αλέξανδρος Μαλλιάς, με θητεία σε μερικά από τα πιο σημαντικά πόστα της ελληνικής διπλωματίας.

26/11/2012

Αφού φυσικά συγχαρούμε και το έντυπο της γειτονικής χώρας που είχε το «στομάχι» να δημοσιεύσει ένα τέτοιο κείμενο που ακόμα και τον πιο έξαλλο εθνικιστή στη γειτονική χώρα δεν μπορεί παρά να τον προβληματίσει, σας αφήνουμε ώστε μέσα από την ανάγνωση του κειμένου να αντιληφθείτε πόσο σημαντική και καθοριστική είναι η εμπλοκή των επιμέρους ατόμων σε μια διένεξη εξωτερικής πολιτικής, χωρίς να τραβούν πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας για ιδιοτελείς σκοπούς.

Ανεξαρτήτως αν σε επιμέρους θέματα μπορεί κάποιοι να αισθανθούν ότι ίσως και να διαφωνούν, σημασία έχει να αντιληφθούμε το πόση «τροφή για σκέψη» έδωσε αυτός ο άνθρωπος με το κείμενό του σε όσους νουνεχείς ενδιαφέρονται πραγματικά για λύση και πρόοδο των διμερών σχέσεων, από την πλευρά των Σκοπίων. Το κείμενο το βρήκαμε στο μπλογκ του «ΙΝΦΟΓΝΩΜΟΝΑ»:

Η Ελλάδα έχει στηρίξει την άσκηση της εξωτερικής της πολιτικής στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου, των διεθνών συμβάσεων και των Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που αποτελούν Δίκαιο. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είχε για τέσσερις δεκαετίες περίπου κεντρική θέση αναφοράς στην πολιτική αυτή.

Η Απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δεκεμβρίου 2011 δεν ήταν θετική για την Ελλάδα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν σέβεται τον διεθνή αυτό θεσμό. Την επομένη της δημοσιοποίησης της Απόφασης μετείχα σε συζήτηση στην κρατική σας τηλεόραση.

Είχα προβλέψει ότι ανεξαρτήτως του περιεχομένου της Απόφασης, τα πράγματα θα ήσαν πιο εύκολα για την Ελλάδα στο Σικάγο. Όπως και ήσαν. Μάλιστα, κατά τη γνώμη μου, η σχετική παράγραφος της Διακήρυξης της Συνάντησης Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο είναι ακόμη ισχυρότερη και καλύτερη από την ελληνική σκοπιά, σε σύγκριση με εκείνη του Βουκουρεστίου.

Συνεπώς, πρέπει να γνωρίζετε ότι, ανεξάρτητα από τα προπαγανδιστικά τεχνάσματα στα οποία συχνά προσφεύγουν συγκεκριμένες δομές στα Σκόπια, η κυβέρνησή σας και η διπλωματία σας απέτυχαν στη πράξη να αξιοποιήσουν την Απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου. Αντιθέτως, η ελληνική διπλωματία, παρά το δεδομένο της δυσάρεστης για μας Απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου, με τους των Υπουργούς Εξωτερικών Σ. Δήμα και Π. Μολυβιάτη πέτυχε απόλυτα στο στόχο της στο Σικάγο.

Υπενθυμίζω, ότι τόσο στο Βουκουρέστι όσο και στο Σικάγο οι Αποφάσεις ήσαν ομόφωνες. Συνεπώς, η διατυπωμένη θέση του Βουκουρεστίου «ένταξη στο ΝΑΤΟ προϋποθέτει λύση στο ζήτημα του ονόματος» που επιβεβαιώθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα στο Σικάγο, δεν αποτελεί ελληνική θέση αλλά την κοινή πολιτική βούληση όλων των μελών της Συμμαχίας. Θα ήθελα επίσης να προσθέσω ότι για την κοινή αυτή θέση της Συμμαχίας η χώρα σας είχε εκ των πρότερων ειδοποιηθεί με τον πιο κατηγορηματικά τρόπο από πλευράς του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, όσο και από την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο και άλλες πρωτεύουσες.»

Ο διαγωνισμός ομορφιάς (beauty contest) στον οποίο εδώ και χρόνια επιδίδονται ορισμένες χώρες και κατ’ επάγγελμα ορισμένοι πρέσβεις στα Σκόπια για άλλη μια φορά δεν επιβεβαιώθηκαν στο Σικάγο.

Προσωπικά ακολούθησα όπου βρέθηκα, της Ουάσιγκτον συμπεριλαμβανομένης, την πολιτική της ειλικρινείας και της αλήθειας, της ωμής αλήθειας, προτιμώντας να είμαι χρήσιμος αντί ευχάριστος. Είναι θέμα χαρακτήρα και αξιοπρέπειας.

Όταν εκπροσωπείς τη χώρα σου, δεν εκφράζεις απλά την πολιτική γραμμή μιας κυβέρνησης, αλλά κάτι περισσότερο. Εκφράζεις, εκπροσωπείς ένα ολόκληρο λαό. Ένα έθνος. Εγώ έτσι κατάλαβα όπου βρέθηκα την Αποστολή μου.

Και κάτι ακόμη:

A) Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε και υπάρχει πάνω από όλα για την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των μελών του, συμπεριλαμβανομένης και της δέσμευσης για κοινή δράση σε περίπτωση που απειλείται η εδαφική ακεραιότητα κάποιου από τα μέλη του. Δεν είμαι μεταξύ αυτών που ισχυρίζονται ότι όλα έχουν λειτουργήσει σωστά στο ΝΑΤΟ. Υπήρξαν περιπτώσεις που συγκεκριμένες αποφάσεις ή ενέργειες μελών του λειτούργησαν αρνητικά, σε βάρος των συμφερόντων κάποιου μέλους. Αυτό συνέβη και με αποφάσεις χωρών-μελών που έθιξαν τα συμφέροντα της Ελλάδος. Αυτές όμως θέλω να πιστεύω ότι ήσαν εξαιρέσεις. Εάν το ΝΑΤΟ παύσει να στηρίζει τα συμφέροντα των μελών της Συμμαχίας, τότε παύει να έχει λόγο ύπαρξης. Αυτό είναι κάτι που συχνά το λησμονούμε.

B) Ανεξάρτητα από την βαθιά κρίση που διέρχεται η χώρα μου, η Ελλάδα, η γεωστρατηγική της θέση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ επηρεάζεται σε εξαιρετικά σημαντικό βαθμό από τις αλυσιδωτές κρίσεις και συγκρούσεις στη Νότιο και Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή μέχρι την περιοχή του Περσικού Κόλπου. Χωρίς να επιδιώκω να γίνω εθνοκεντρικός, εκτιμώ ότι η ρευστότητα στην περιοχή που βρίσκεται ακόμη στην αρχική και όχι στη τελική της φάση, έχουν καταστήσει την Ελλάδα σημαντικό παράγοντα στο τωρινό και μελλοντικό σχεδιασμό της Συμμαχίας στην ευρύτερη αυτή περιοχή, όπως άλλωστε απέδειξε και ο μεγάλος βαθμός εμπλοκής της στη διάρκεια της κρίσης της Λιβύης και των Συμμαχικών στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ρίξτε μια μάτια στον χάρτη για να πειστείτε.

Κατά συνέπεια ο βασικός οδηγός της πολιτικής της χώρας μου και του ΝΑΤΟ στηρίζονται στην λέξη «ΣΥΜΦΕΡΟΝ» και στις λέξεις «ΚΟΙΝΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ». Μην απορείτε, διότι τούτο δεν είναι κάτι νέο στην εθνική ή στην εξωτερική πολιτική. Είναι έννοιες παρούσες από την εποχή του Θουκυδίδη και του Πελοποννησιακού Πόλεμου. Προφανώς όμως ορισμένοι στα Σκόπια διαβάζουν αποκλειστικά Μεγαλέξαντρο και αγνοούν τον Θουκυδίδη.

Γ) Αλήθεια, έχετε σκεφθεί ποια θα ήταν η κατάσταση στην λειτουργικότητα της Συμμαχίας, εάν υποθέσουμε ότι η χώρα σας είχε ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, χωρίς προηγουμένως να είχε λυθεί το ζήτημα του ονόματος; Η επίλυση του όμως και η εν συνεχεία ένταξη σας στο ΝΑΤΟ, προϋποθέτει σαν πρώτο βήμα την ριζική μεταβολή αντίληψης για την Ελλάδα που υπάρχει σήμερα στα Σκόπια. Σε αντίθεση δηλαδή με την εχθρική προπαγάνδα και εικόνα του κακού γείτονα που συστηματικά καλλιεργούν η κυβέρνησή σας και άλλες κρατικές δομές.

Με αλλά λόγια πως θέλετε να μπείτε σε μια Συμμαχία δέσμευσης για αλληλοστήριξη των συμφερόντων της μελών της, όταν η Κυβέρνησή σας προωθεί συστηματικά, ανοικτά και επίσημα τον αλυτρωτισμό, την εχθρική προπαγάνδα και προκαλεί τη κοινή γνώμη στην Ελλάδα με ακατανόητες ενέργειες, όπως για παράδειγμα η πολιτική της «αρχαιοποίησης»;

Oι εμπνευστές της έχουν ποτέ διερωτηθεί αν ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Φίλιππος είναι οι μόνες σοβαρές επιλογές που έχετε για να πείσετε το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την σοβαρότητα των θέσεων και προθέσεων σας; Αλήθεια ποιος είναι ο πραγματικός στόχος αυτών των ενεργειών; Τι δείχνει η ανάλυση «κερδών και ζημιών» από τις ενέργειες αυτές;

>Εάν στόχος είναι να ενοχλήσετε την Ελλάδα και να στρέψετε την ελληνική κοινή γνώμη σε βάρος σας, τότε πράγματι έχει πετύχει το σκοπό σας.

>Εάν στόχος είναι να προβληματίσετε ορισμένους φίλους σας στις Βρυξέλλες και στη Ουάσιγκτον, τότε πράγματι έχετε πετύχει τον στόχο σας.

>Εάν στόχος είναι να γίνουν πιο κατανοητά και ευπρόσδεκτα τα ελληνικά επιχειρήματα για την πραγματική φύση των επιδιώξεων συγκεκριμένων πτυχών της πολιτικής σας, τότε πράγματι έχετε πετύχει το στόχο σας.

>Εάν επεδίωκα να γίνω κυνικός θα προσέθετα ότι εν τέλει τέτοιες ενέργειες της Κυβέρνησής σας τα τελευταία χρόνια βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό την ελληνική διπλωματία. Τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στην Ουάσιγκτον. Δεν βλέπω το λόγο για τον οποίο η εξέλιξη αυτή δεν θα πρέπει να ικανοποιεί την Ελλάδα. Προφανώς, όμως, παραδόξως ικανοποιεί και τους εμπνευστές της. Διαφορετικά θα την είχαν σταματήσει εδώ και καιρό.

Κατ’ αναλογία, τα ίδια περίπου θα μπορούσα να πω και σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχετε σκεφθεί ποια θα ήταν σήμερα η εξέλιξη αν αντί της καλλιέργειας της αδιέξοδης αυτής πολιτικής είχατε προτάξει μια πολιτική κατευνασμού της Ελλάδος, αποφυγής προκλήσεων και ενεργειών που «ρίχνουν λάδι στη φωτιά» μιας σοβαρής προσπάθειας να συναντηθούμε στο μέσο του δρόμου στο θέμα του ονόματος;

Να ανταποκριθείτε δηλαδή και σεις στην προσπάθεια που δρομολόγησε η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή τον Σεπτέμβριο του 2007 στο ζήτημα του ονόματος;

Ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου συναντήθηκε δέκα φορές μέσα σε λιγότερο από δυο χρόνια με τον πρωθυπουργό κ. Γκρουέφσκι. Ξέρετε τι έκανε ο πρωθυπουργός σας μεταξύ της ένατης ( Ιούνιος 2011) και δέκατης συνάντησης; Έστησε το άγαλμα του Μεγαλέξανδρου στη κεντρική πλατεία των Σκοπίων.

Ποιο άραγε μήνυμα ήθελε να στείλει στον συνομιλητή του, στην Ελλάδα και σε άλλους;

Είναι αυτή υπεύθυνη στάση μιας χώρας, ενός ηγέτη που θέλει να οδηγήσει τη χώρα του στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Και διερωτάται τώρα ο Πρωθυπουργός σας γιατί δεν τρέχει ο Αντώνης Σαμαράς να τον συναντήσει;

ΧΑΓΗ – ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Οι θέσεις μου είναι καθαρές και έχουν εδώ και αρκετό καιρό δημοσιοποιηθεί στην Ελλάδα. Τις συνοψίζω:

Αρκετούς μήνες πριν από το Βουκουρέστι είχα τονίσει ότι η Ελλάδα έπρεπε να προσφύγει εκείνη πρώτη κατά της χώρας σας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, επικαλούμενη σειρά παραβιάσεων των άρθρων της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Επίσης, αργότερα, μετά την κατάθεση της δικής σας προσφυγής, την παράλληλη κατάθεση και ελληνικής προσφυγής.

Οι διαφωνίες μου που είχαν αποκλειστικό αποδεκτή τον Υπουργό και τους αρμόδιους του Υπουργείου Εξωτερικών μέχρι την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας τον Μάρτιο του 2011, αφορούσαν και την τεκμηρίωση της ελληνικής επιχειρηματολογίας με στοιχεία και δεδομένα που κατά τη ταπεινή μου γνώμη έλειπαν από τον φάκελο. Τον Απρίλιο του 2011 -οκτώ μήνες πριν από την έκδοση της Απόφασης- δημοσιοποίησα τους φόβους μου για την εξέλιξη στο Διεθνές Δικαστήριο με συνέντευξη στη δημοσιογράφο Αγγελική Σπανού στη εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» της Θεσσαλονίκης.

Τα θέματα αυτά έχω επαρκώς αναπτύξει και στην Ημερίδα που διοργάνωσε τον Ιανουάριο 2012 το ΕΛΙΑΜΕΠ στην Αθήνα, στο Υπουργείο Εξωτερικών. Δεν υπάρχει λόγος τώρα να επεκταθώ περισσότερο.

Ό,τι έχω υποστηρίξει, ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πράγματι, πίστευα και πιστεύω ότι η Ελλάδα, μετά την ερμηνεία που έδωσε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης σε σειρά διατάξεων της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, ουδέν συμφέρον έχει να εξακολουθεί να δεσμεύεται από αυτήν. Η προβλεπόμενη από την εν λόγω Συμφωνία δωδεκάμηνη ισχύς μετά την καταγγελία της είναι υπεραρκετή για να βρεθεί λύση, εάν υπάρχει προς τούτο η βούληση. Προσωπικά αμφιβάλλω, όπως θα εξηγήσω πιο κάτω, για τη δυνατότητα λύσης με τον κ. Γκρουέφσκι.

Στην πραγματικότητα, η Ενδιάμεση Συμφωνία έχει καταστρατηγηθεί και μαζικά παραβιασθεί. Οι θεμελιώδεις διατάξεις της είτε έχουν παύσει να εφαρμόζονται είτε έχουν εκτροχιασθεί. Η πραγματικότητα θα μπορούσε να περιγράφει ως εξής:

Η Ενδιάμεση Συμφωνία με την ερμηνεία που της έδωσε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στον στόχο για τον οποίο είχε συνομολογηθεί. Μια Συμφωνία πρέπει πάντοτε να ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των συμβαλλόμενων μερών. Η βασική δεσμευτική πηγή για την αναζήτηση συνολικής λύσης είναι οι Αποφάσεις 817 και 845 του Συμβουλίου Ασφάλειας. Πιστεύω ότι αργά η γρήγορα με ή χωρίς Ενδιάμεση Συμφωνία θα επιστρέψουμε εκεί.

Προοπτικές λύσης

Ακούστε. Το πρόβλημα για λύση το 2012 δεν λέγεται Αντώνης Σαμαράς, Λέγεται Νικόλα Γκρουέφκι. Όπως λεγόταν επίσης και το 2011, το 2010, το 2009 κ.λπ. Δεν επιθυμώ, εν τούτοις, να προσωποποιήσω πλήρως την ευθύνη διότι η πραγματικότητα είναι ότι μετά τη υπογραφή της Ενδιάμεσης Ευφωνίας ελάχιστες είναι οι φορές που οι κυβερνήσεις σας διαπραγματεύθηκαν με στόχο την επίλυση του ζητήματος στην αρχή της «αμοιβαία αποδεκτής λύσης». Για πολλά χρόνια διαπραγματεύθηκαν χάριν της διαπραγμάτευσης και όχι για να βρεθεί λύση. Δεν έχετε να αναζητήσετε από το αρχείο της Κυβέρνησης σας ορισμένες δηλώσεις του κ. Αντόνιο Μιλόσοσκι, το 2001 τότε εκπρόσωπου του πρωθυπουργού Λιούπτσο Γκεοργιέφσκι. Αργότερα βέβαια ως Υπουργός Εξωτερικών άλλαξε τόνο…

Μάλιστα, η διατύπωση «αμοιβαία αποδεκτή λύση» ήταν ανάθεμα για την κυβέρνηση του Μπράνκο Τσβερνεκόφσκι. Έχω καταγεγραμμένες επίσημες δηλώσεις πρώην Υπουργών Εξωτερικών της χώρας σας ,που έλεγαν περίπου ότι «έχουμε υποχρέωση να συνομιλούμε αλλά όχι να βρεθεί λύση». Αυτό ήταν το νόημα. Ιστορικά όμως με τον κ. Γκρουέφσκι το τοπίο άλλαξε. Έχουμε μετονομασίες αεροδρομίων στα Σκόπια και στη Αχρίδα, δρόμων, πλατειών, του αυτοκινητόδρομου Χ (δέκα), εκτυπώσεις βιβλίων και χαρτών με αλυτρωτικό περιεχόμενο και αμέτρητες δυσάρεστες -για την Ελλάδα- δηλώσεις και ενέργειες.

Είναι κρίμα, διότι ο ίδιος ο κ. Γκρουέφσκι ως Υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του Λιούμπτσο Γκεοργκιέφσκι ήταν υπέρμαχος της ανάπτυξης των διμερών μας σχέσεων. Ταυτόχρονα, όμως, οι εκδηλώσεις της πολιτικής του πρωθυπουργού κ. Γκρουέφσκι έναντι της Ελλάδος, καθώς και του πρώην Υπουργού Εξωτερικών κ. Αντόνιο Μιλόσοσκι βοήθησαν -ναι αυτή είναι η λέξη που αρμόζει- σε μεγάλο βαθμό την ελληνική διπλωματία στην Ουάσιγκτον- μέχρι τα τέλη του 2008 κυρίως στο Κογκρέσο- και στις Βρυξέλλες. Ακόμη και οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές της χώρας σας δεν καταλάβαιναν την σκοπιμότητα και χρησιμότητα αυτών των ενεργειών και εκδηλώσεων που δικαιολογημένα προκάλεσαν της αντίδραση της ελληνικής κοινής γνώμης, της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ και βέβαια της ελληνικής κυβέρνησης.

Μάλιστα, η κυβέρνηση σας και η πολιτική σας τάξη γενικότερα, καθώς και τα ΜΜΕ- με ορισμένες εξαιρέσεις δημοσιογράφων για τις οποίες πλήρωσαν βαρύ τίμημα αργότερα- προτίμησαν να κλείσουν τα αυτιά και τα μάτια στην θαρραλέα κίνηση του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να αλλάξει την θέση της Ελλάδος τον Σεπτέμβριο του 2007. Τότε, για πρώτη φορά δημόσια, ενώπιον της Βουλής η Κυβέρνηση Καραμανλή τοποθετήθηκε επίσημα στην θέση «Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό που να ισχύει έναντι όλων». Τη θέση αυτή στήριξε και το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Ποια ήταν η απάντηση της κυβέρνησης σας; Μεγαλέξανδρος, αλυτρωτισμός, φανατισμός της κοινής γνώμης. Όσοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και αναλυτές είχαν άλλη άποψη τα τελευταία χρόνια εξοστρακίσθηκαν ως «πράκτορες» της Ελλάδος κ.λπ.

Είναι δυνατόν να βάζουν δημοσιογράφους σε «μαύρη λίστα» επειδή διοργάνωσαν συνάντηση στην Αχρίδα για τις σχέσεις με την Ελλάδα;

Καμία προσπάθεια ειλικρινούς αλλαγής πολιτικής. Όταν τα σχολικά σας βιβλία ,τα επιστημονικά σας εγχειρίδια, οι εκδόσεις της Ακαδημίας σας, διδάσκετε τον κόσμο σας ότι ένα κομμάτι -το μεγαλύτερο σημειωτέον-της Μακεδονίας της Ελληνικής Μακεδονίας τέλει υπό ελληνική κατοχή, πως αναμένετε από την Ελλάδα να μην θέσει πλέον θέμα ταυτότητας;

Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους. Για το λόγο αυτό πιστεύω πως δεν μπορεί να υπάρξει λύση που να αφήνει σε εκκρεμότητα τα θέματα αυτά. Γιατί μια τέτοια λύση σήμερα θα δημιουργήσει το πρόβλημα αύριο. Την συζήτηση την ανοίξατε σεις, δηλαδή η κυβέρνηση του κ. Γκρουέφσκι. Ανησυχώ πράγματι γιατί η νέα σας γενιά έχει διαπαιδαγωγηθεί με αυτό το τρόπο. Αύριο αυτοί θα είναι πολιτικοί, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, διαμορφωτές της κοινής γνώμης. Πως θέλετε να αλλάξουν γνώμη και να συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο έναντι της Ελλάδος; Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ δεν είναι το «καθαρτήριο πυρ» της μετάβασης από την κόλαση στον παράδεισο.

Δεν είμαι αισιόδοξος ότι υπό τις παρούσες περιστάσεις είναι δυνατή η εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας. Μια λύση πράγματι θα ήταν θετική εξέλιξη για τις δυο χώρες για την περιοχή, για το ΝΑΤΟ και για την Ευρωπαϊκοί Ένωση.

Αμφισβητώ σοβαρά όσους διατείνονται στην Ελλάδα ότι ο χρόνος τρέχει σε βάρος μας. Η πραγματική ανάλυση δείχνει τα ακόλουθα:

>Ποτέ στο παρελθόν το ζήτημα δεν είχε λάβει τον διεθνή χαρακτήρα που έχει λάβει από το 2007 και μετά. Με συγκεκριμένες αποφάσεις-θέσεις του ΝΑΤΟ της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει γίνει διεθνές. Δηλαδή έχει λάβει την διάσταση και υπόσταση που είχε εξ αρχής με τις Αποφάσεις 817 και 845 του Συμβουλίου Ασφάλειας. Κυρίως όμως με την συνειδητοποίηση ότι είναι ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα .Θυμάμαι ότι επί μια δωδεκαετία μετά την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας όλες οι κυβερνήσεις της χώρας σας, Πρωθυπουργοί, Υπουργοί κ.λπ., έλεγαν ότι αυτό είναι θέμα καθαρά διμερές μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων το οποίο ουδέν τρίτο πρέπει να απασχολεί. Εξακολουθούν να πιστεύουν ότι έτσι έχουν σήμερα τα πράγματα;

>Είναι γεγονός ότι αρκετές χώρες χρησιμοποιούν με τον άλφα ή βήτα τρόπο στις διμερείς σας σχέσεις την συνταγματική ονομασία Δεν είμαι διόλου βέβαιος ότι ο αριθμός που προβάλλουν οι αρχές σας ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Εάν η κυβέρνηση σας αποφασίσει να διαπράξει το ιστορικό λάθος και να προσφύγει στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τότε θα αντιληφθεί τον βαθμό ρευστότητας που χαρακτηρίζει η λεγόμενη χρήση της συνταγματικής ονομασίας στις διμερείς σχέσεις.

Όταν η Ελλάδα αποφασίζει να κινηθεί με σύστημα, ομαδικότητα και πίστη, τότε σπάνια χάνει το στόχο της. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τις σχετικές εμπειρίες από την προσπάθεια ένταξης στον ΟΗΕ στα τέλη 1992 και το 1993. Ο τρόπος που λειτουργήσαμε στην Χάγη αποτελεί για την Ελλάδα την εξαίρεση και όχι τον κανόνα.

Για να φθάσουμε σε μια λύση, θα πρέπει προηγουμένως η κυβέρνηση σας να δείξει ότι λειτουργεί υπεύθυνα και ότι είναι έτοιμη να διανύσει την απόσταση που μας χωρίζει. Τα μηνύματα που έλαβε η Ελλάδα από τις συνομιλίες του Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην Αχρίδα, δείχνουν ότιη κυβέρνηση σας δεν είναι έτοιμη για σοβαρές συνομιλίες. Αντίθετα, φαίνεται αποφασισμένη να ανοίξει «τους ασκούς του Αίολου» και το «κουτί της Πανδώρας» στις διμερείς μας σχέσεις.

Λησμονεί νομίζω ότι παρά τα σοβαρά προβλήματα που έχει σήμερα η Ελλάδα και η δημόσια εικόνα της, δεν είναι η δική μου χώρα που επείγεται. Μπορούμε, αν αυτή είναι η δική σας επιθυμία, να παραμείνουμε στη σημερινή κατάσταση με τις παράπλευρες συνέπειες της στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Τα πάντα είναι θέμα συμφέροντος και προτεραιοτήτων.

Εσείς θα σταθμίσετε αν το συμφέρον σας είναι να συνεχισθεί το σημερινό πολιτικό τέλμα και αδιέξοδο με την Ελλάδα η αντίθετα να προχωρήσετε σε δύσκολο συμβιβασμό-δυσκολότερη αλήθεια έννοια στα Βαλκάνια – ακολουθώντας την γραμμή που πρώτος άνοιξε ο Κώστας Καραμανλής.

Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει από την μια μέρα στην άλλη. Για το λόγο αυτό πιστεύω ότι δεν μπορούμε σήμερα να πάμε σε λύση αν πριν δεν ξεκαθαρίσετε τι είδους σχέσεις θέλετε με την Ελλάδα. Είναι, όπως λέτε, η χώρα που κατέχει το ένα τρίτο της Μακεδονίας, της Ελληνικής Μακεδονίας όπως διδάσκετε σε όλα τα σχολεία τα πανεπιστήμια και τις στρατιωτικές σας σχολές; Για μην αναφερθώ και πάλι σε δηλώσεις αξιωματούχων σας; Δεν μπορεί να βρεθεί λύση στο όνομα όσο ορισμένοι καλλιεργούν ψευδαισθήσεις και αυταπάτες στο ζήτημα της ταυτότητας.

Επίσης η διδασκαλία σε όλα επίπεδα περί «Αιγαιατικής Μακεδονίας» κ.λπ. δεν υποκρύπτει έστω για προπαγανδιστικούς λόγους και εδαφικό ζήτημα; Αυτά είναι αναχρονιστικά, επικίνδυνα και πρέπει να σταματήσουν. Ενοχλούν την Ελλάδα, υποθηκεύουν όμως στην πραγματικότητα και το μέλλον της χώρας σας. Πρέπει να σταματήσουν.

Με ρωτάτε γιατί εγκαταλείφθηκε η ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» ως μια λύση για την ένταξη σας στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπεύθυνη για αυτή την εξέλιξη δεν είναι η Ελλάδα. Είναι αποκλειστικά η χώρα σας. Εσείς πριονίσατε το κλαδί πάνω στο οποίο είχατε καθίσει. Στην πράξη ουδέποτε η χώρα σας δέχθηκε την ονομασία αυτή. Την υπονομεύσατε βάσει συνεχών γραπτών οδηγιών του Υπουργείου Εξωτερικών της χώρας σας από την επόμενη μέρα της λήψης της Απόφασης 817.

Τούτο συνεχίσθηκε συνεχώς. Έχω υπόψη μου την ακριβή διατύπωση βάσει της οποίας ήσαν υποχρεωμένοι να ενεργούν οι εκπρόσωποι σας. Πέταγαν τις πινακίδες που έγραφαν «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Ειδικότερα όμως για την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ το πάθημα έγινε μάθημα.

Τον Απρίλιο του 2001, επί Σουηδικής Προεδρίας στην Ε.Ε., με την στήριξη της Ελλάδος η χώρα σας υπέγραψε την Συμφωνία Σύνδεσης και Σταθεροποίησης. Ήταν η πρώτη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων που υπέγραφε τέτοια Συμφωνία. Το κείμενο όπως ήταν φυσικό έγραφε την ονομασία «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Την ίδια μέρα, η κυβέρνηση σας στο ανώτερο επίπεδο έστειλε επιστολή σημειώνοντας ότι «…δεν αποδέχεται την ονομασία αυτή για τη χώρα σας». Ίσως τώρα αντιληφθείτε γιατί η Ελλάδα, μετά από αυτή την εξέλιξη, υποχρεώθηκε σταδιακά να προσαρμόσει τη πολιτική της. Η ονομασία που περιείχετο στην Απόφαση 817 των Ηνωμένων Εθνών έχει καταρριφθεί στη πράξη από την χώρα σας. Να γιατί λοιπόν αποκλείεται να προχωρήσει η διαδικασία ένταξης χωρίς πριν να βρεθεί αμοιβαίως αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος. Ειλικρινά πιστεύω ότι οι εξελίξεις θα ήσαν διαφορετικές εάν οι διαδοχικές σας κυβερνήσεις από το 1995 και μετά είχαν στηρίξει την ονομασία αυτή. Μια παροιμία λέγει ότι «όποιος σπέρνει άνεμους θερίζει θύελλες».

Υπάρχουν πολλοί στην Ελλάδα και περισσότεροι στην ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Αυστραλία που πιστεύουν ότι λόγω της έλλειψης διάθεσης συνεννόησης από την χώρα σας, θα πρέπει να εγκαταλείψουμε τη θέση «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό που να ισχύει έναντι όλων» που είναι και η θέση που έχει υιοθετήσει η τρικομματική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά.

Επίσης, πρέπει να γνωρίζετε ότι με βάση το σημερινό πολιτικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα, η διεξαγωγή δημοψηφίσματος και στην Ελλάδα θα γίνει αναπόφευκτη στη περίπτωση που στη υποθετική περίπτωση που φθάσουμε σε λύση, η κυβέρνηση σας θέσει το περιεχόμενο της λύσης σε δημοψήφισμα.

Μια λέξη τώρα για το Σύνταγμα σας. Αναφέρετε ότι έχει υποστεί ορισμένες τροπολογίες κατ’απαίτηση της Ελλάδος. Λοιπόν τα πράγματα έχουν ως εξής. Από το 1991 που υιοθετήθηκε το Σύνταγμα σας έχει καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ τροπολογιών. Τριάντα τροπολογίες μέσα σε δέκα χρόνια (συμπεριλαμβανόμενων των τροπολογιών που επέβαλε η Συμφωνία της Αχρίδας). Το πρόβλημα συνεπώς δεν είναι με τις τροπολογίες αλλά με το Σύνταγμα.

Κλείνοντας θα ήθελα να προσθέσω τα ακόλουθα: Το περιοδικό σας μου ζήτησε συνέντευξη τον Ιούλιο . Πράγματι καθυστέρησα να απαντήσω. Απεφάσισα εν τέλει να στείλω τις απαντήσεις μου σε ένα ενιαίο κείμενο. Το οποίο παρά ταύτα έχει ελλείψεις. Προτίμησα και πάλι να χρησιμοποιήσω την γλώσσα της αλήθειας. Της ωμής αλήθειας. Μπορεί να ενοχλεί είναι όμως χρήσιμη.

Λυπάμαι που η φωνή της Ελλάδας με ελάχιστες εξαιρέσεις τα τελευταία τέσσερα-πέντε χρόνια απουσιάζει από τα ΜΜΕ. Θα ήταν χρήσιμο η κοινή σας γνώμη να γνωρίζει -έστω και αν δεν συμφωνεί- πως σκέπτεται η άλλη πλευρά. Έχω πολλούς φίλους στα Σκόπια, στο Μοναστήρι και στο Τετοβο. Περιέργως όταν καθόμαστε και συζητάμε φιλικά, η συζήτηση έχει διαφορετικό τόνο από αυτό που εκπέμπει η πολιτική σας καθημερινότητα. Εύχομαι ειλικρινά αυτός ο τόνος να κυριαρχήσει και πάλι και στην επίσημη πολιτική της χώρας σας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό των Σκοπίων ΓΚΡΑΤΖΙΑΝΣΚΙ (Πολίτης)

Ο κ. Μαλλιάς είναι ειδικός σύμβουλος του ΕΛΙΑΜΕΠ και διετέλεσε πρώτος επικεφαλής του Γραφείου Συνδέσμου της Ελλάδος στα Σκόπια (1995-1999) και Πρέσβης της Ελλάδος στα Τίρανα και την Ουάσιγκτον

Το είδαμε εδώ

Ανακαλύπτω