Ο κορονοϊός «χτυπάει» τα παιδιά – Ανησυχία για τις περιπτώσεις που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ

Ο κορονοϊός «χτυπάει» τα παιδιά – Ανησυχία για τις περιπτώσεις που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ

Αυξάνονται τα κρούσματα κορονοϊού στα παιδιά

Αγωνία υπάρχει από την πλευρά των γονιών, καθώς τα περιστατικά με μικρά παιδιά που προσβάλλονται από κορονοϊό αυξάνονται συνεχώς. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά νοσούν ορισμένες φορές τόσο σοβαρά ώστε μεταφέρονται διασωληνωμένα στις ΜΕΘ.

Το γεγονός πως τα περισσότερα παιδιά είναι ασυμπτωματικά, εντείνει την ανησυχία, καθώς με αυτό τον τρόπο, συμβάλλουν στη διασπορά τoυ ιού, μολύνοντας τους γονείς, τα αδέρφια τους, ή οποιοδήποτε άλλο άνθρωπο έρθουν σε επαφή μαζί τους.

Το τρίτο κύμα της πανδημίας, με τα μεταλλαγμένα στελέχη που έχουν προσδώσει στον ιό μεγαλύτερη ικανότητα επιμόλυνσης του ανθρώπινου οργανισμού, αποτελεί σημαντικότερη απειλή για τα παιδιά σε σχέση με το πρώτο και το δεύτερο κύμα.

Στην κρισιμότητα της κατάστασης, ήρθε να συμβάλλει η είδηση πως ένα βρέφος και ένα εννιάχρονο παιδί προσεβλήθησαν από τον ιό με το τελευταίο να νοσηλεύεται στη ΜΕΘ του νοσοκομείου Παίδων.

Τι λένε οι ειδικοί

Την ίδια ώρα, οι επιστήμονες, διαπιστώνουν μεν ότι ο εμβολιασμός δεν προβλέπεται για τις μικρές ηλικίες αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι σε θέση να πουν, πότε αυτό θα καταστεί εφικτό.

Για το συγκεκριμένο ζήτημα, μίλησε το απόγευμα της Δευτέρας η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, η οποία αρχικά επεσήμανε ότι εμβόλια όπως της γρίπης, του πνευμονιόκοκκου, του έρπητα ζωστήρα, της HPV λοίμωξης κι άλλα, μπορούν να γίνονται 14 ημέρες πριν ή 14 ημέρες μετά τον εμβολιασμό για τον κορονοϊό.

Επισήμανε στη συνέχεια ότι το εμβόλιο της Pfizer για τον κορονοϊό έχει αδειοδοτηθεί και για άτομα ηλικίας άνω των 16 ετών. Έτσι, όπως είπε, και ορισμένα παιδιά που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας θα μπορούσαν με ασφάλεια να το κάνουν. Αναφερόμενη όμως στο χρόνο που θα ενταχθούν γενικότερα τα παιδιά στον εμβολιασμό, είπε ότι είναι ένα θέμα που θα αργήσει και δεν είναι ζήτημα προς συζήτηση αυτή τη στιγμή.

«Τα νέα στελέχη του κορονοϊού αλλάζουν τα δεδομένα. Ιδίως το βρετανικό στέλεχος, που έχει μελετηθεί πιο διεξοδικά και αναμένεται να επικρατήσει στην επικράτεια, είναι κατά 20%-30% πιο μεταδοτικό. Και από την παρατήρηση αυτή δεν προκύπτουν ηλικιακές εξαιρέσεις», δηλώνει με τη σειρά της στα «ΝΕΑ» η Αθανασία Λουρίδα, παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ Α’ Παιδιατρικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. Οπως διευκρινίζει, «τα παιδιά δεν ηγούνται αλλά ακολουθούν την πανδημία, συνεπώς η αυξημένη διασπορά στην κοινότητα αντανακλάται και στον ανήλικο πληθυσμό. Συνακόλουθα, τα παιδιά, παρότι έχουν μικρότερο ιικό φορτίο, δύνανται να μεταδίδουν τον ιό, παρ’ όλα αυτά δεν νοσούν βαριά».

Τα επιδημιολογικά δεδομένα μαρτυρούν ότι τα παιδιά πιθανόν να μην μπορούν να «κρυφτούν» από τα νέα στελέχη του κορονοϊού. Πιο συγκεκριμένα, στις 10 Ιανουαρίου που άνοιξε η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, τα παιδιά κάτω των 17 ετών αποτελούσαν το 6% του συνόλου των κρουσμάτων, ενώ στις 10 Φεβρουαρίου το ποσοστό αυξήθηκε στο 6,7%, αύξηση 10%.

Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» η Αννα Παρδάλη, επιστημονική συνεργάτρια της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του ΕΚΠΑ, «πλέον βλέπουμε πιο συχνά παιδιά με λοίμωξη Covid που εμφανίζουν συμπτώματα, όταν πριν από τον Δεκέμβριο στην πλειονότητά τους ήταν ασυμπτωματικά». Μάλιστα, τα συμπτώματα των παιδιών και εν συνεχεία το θετικό αποτέλεσμα είναι ολοένα και συχνότερα η αιτία που υποβάλλονται όλα τα μέλη της οικογένειας σε τεστ, διαπιστώνοντας ενδοοικογενειακή διασπορά. «Καθώς οι γονείς των μικρών παιδιών είναι επίσης νέοι, συχνά είναι και οι ίδιοι ασυμπτωματικοί», γεγονός που δείχνει ότι ο ιός συνεχίζει να κινείται… ύπουλα, επιχειρώντας ακτινωτές μολύνσεις.

Κατά την ειδικό, τα συμπτώματα είναι στη συντριπτική πλειονότητά τους «αθώα», με αποτέλεσμα αρκετοί γονείς να τα αποδίδουν σε απλή ίωση. Παρ’ όλα αυτά, καθώς τα νέα στελέχη προσβάλλουν και τον νεότερο πληθυσμό, ολοένα και περισσότεροι παιδίατροι ζητούν πριν από την κλινική εξέταση οι μικροί ασθενείς να υποβληθούν τουλάχιστον σε rapid test, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν πιθανή διασπορά στα ιατρεία.

Ιατρικός Σύλλογος Λάρισας

Για τη διασπορά του κορονοϊού σε παιδιά, έκανε λόγο εγκαίρως και ο Ιατρικός Σύλλογος Λάρισας. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε μιλά για ραγδαία διασπορά στον παιδικό πληθυσμό. Σημειώνει χαρακτηριστικά:

«Τις τελευταίες μέρες μας ανησυχεί ιδιαίτερα η τάση επικράτησης ορισμένων μεταλλάξεων του ιού, καθώς και η πρωτόγνωρη ραγδαία διασπορά στον παιδικό πληθυσμό και κυρίως στα μικρότερα παιδιά. Ο θάνατος της 15χρονης στη Θήβα αλλά και η εισαγωγή του 9χρονου στη ΜΕΘ του Ρίο φαίνεται ότι αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Πλέον, σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία Παίδων της χώρας (Αγλαΐα Κυριακού) τις τελευταίες 15 μέρες έχουν διαγνωστεί με κορονοϊό περίπου 20 παιδιά, το μικρότερο εκ των οποίων 32 ημερών.

Επίσης, μετά από επικοινωνία μας τόσο με παιδιάτρους της Λάρισας όσο και των υπόλοιπων Π.Ε. της Θεσσαλίας, επιβεβαιώνεται η αύξηση του αριθμού των συμπτωματικών παιδιών, γεγονός που δεν είχε παρατηρηθεί κατά την διάρκεια των 2 προηγούμενων κυμάτων της πανδημίας.

Είναι αποδεδειγμένο από μελέτες ότι το ιικό φορτίο των συμπτωματικών παιδιών είναι αρκετά υψηλό, μεγαλύτερο ακόμα και από ορισμένους ενήλικες που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ (Massachusetts:Children and COVID-19 spread). Η βαρύτητα της νόσου στα παιδιά συνεχίζει προς το παρόν να είναι χαμηλή και ελεγχόμενη, χωρίς βέβαια να αποκλείουμε απρόβλεπτες εξελίξεις στο άμεσο μέλλον από τις μεταλλάξεις, γεγονός που θα πρέπει να μας κρατά σε εγρήγορση και αυξημένη επαγρύπνηση».

Πηγή

Ανακαλύπτω

Πόσα κουταλάκια ζάχαρη τρώτε την ημέρα; Δεν είστε έτοιμοι για αυτό που θα διαβάσετε!

Πόσα κουταλάκια ζάχαρη τρώτε την ημέρα; Δεν είστε έτοιμοι για αυτό που θα διαβάσετε!

Καθημερινά τρώμε πολύ μεγάλες ποσότητες ζάχαρης ακόμη και αν δεν τρώμε γλυκά και αποφεύγουμε την ζάχαρη στον καφέ. Οι ειδικοί έχουν μετρήσει πόσα κουταλάκια ζάχαρη τρώμε την ημέρα και το νούμερο θα σας εκπλήξει.

Ο περιορισμός της κατανάλωσης ζάχαρης μπορεί να συμβάλει μακροπρόθεσμα στην προστασία της υγείας, καθώς οι διατροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη έχουν συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις.

Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα καταναλώνουν υπερβολικά πολλή ζάχαρη, με αμερικανική μελέτη για την υγεία και τη διατροφή το 2015-2016 να δείχνει ότι ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει περίπου 17 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ημερησίως. Την ίδια στιγμή, οι εθνικές διατροφικές οδηγίες της χώρας συνιστούν την κατανάλωση όχι περισσότερων από 12 κουταλάκια την ημέρα, ενώ η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία γίνεται ακόμα πιο αυστηρή με έξι κουταλάκια του γλυκού την ημέρα.

Στο πλαίσιο αυτό, η Δρ. Toni Golen μαζί με την Δρ. Hope Ricciotti από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ δίνουν μερικές συμβουλές για το πώς μπορούμε να περιορίσουμε τη ζάχαρη στη διατροφή μας.

Πρώτος στόχος, σύμφωνα με τις ειδικούς, θα πρέπει να είναι η προσήλωση στην κατανάλωση περισσότερων μη επεξεργασμένων τροφίμων ολικής αλέσεως. «Η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων θα παραμερίσει τις επεξεργασμένες πηγές πρόσθετων σακχάρων από τη διατροφή», εξηγούν οι επιστήμονες.

Δεύτερος στόχος είναι να αποκτήσουμε την συνήθεια να διαβάζουμε τις ετικέτες των τροφίμων. «Πριν επιλέξετε ένα προϊόν, διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα για να δείτε αν περιέχει πρόσθετα σάκχαρα. Προσπαθήστε να βρείτε προϊόντα που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα, όποτε αυτό είναι δυνατό», επισημαίνουν οι ειδικοί.

Γεγονός είναι πως η ζάχαρη μπορεί να κρύβεται σε πολλά τρόφιμα που ίσως να μην έχουν γλυκιά γεύση. Τέτοια παραδείγματα είναι οι σάλτσες στις σαλάτες, οι μαρινάδες, τα καρυκεύματα και οι σως όπως η μπάρμπεκιου και η κέτσαπ. Άλλα τρόφιμα που μπορεί να φαίνονται υγιεινά αλλά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη είναι οι μπάρες δημητριακών, τα επιδόρπια γιαουρτιού και η μεξικάνικη σάλτσα.

Τέλος, σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι επειδή η μείωση της ποσότητας της ζάχαρης που καταναλώνουμε μπορεί να αποδειχθεί μια δύσκολη διαδικασία, η σταδιακή προσέγγιση μπορεί να καταστήσει τη διαδικασία αυτή ευκολότερη.

Πηγή

Ανακαλύπτω

Καρδιολογικά φάρμακα και οστικός μεταβολισμός – Φάρμακα οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Καρδιολογικά φάρμακα και οστικός μεταβολισμός – Φάρμακα οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Η καρδιαγγειακή νόσος και η οστεοπόρωση είναι παθήσεις που αφορούν μεγάλο τμήμα του γενικού πληθυσμού, των οποίων ο επιπολασμός αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας.

Γράφει ο

Παναγιώτης Κ. Μάλλιος

Καρδιολόγος

Τα καρδιαγγειακά συμβάματα και τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες νοσηρότητας και θνητότητας κυρίως στα ηλικιωμένα άτομα.

Από τα στοιχεία των τελευταίων επιστημονικών μελετών διαπιστώθηκε σημαντική σχέση ανάμεσα στις παθολογικές αυτές καταστάσεις, που συχνά συνυπάρχουν, καθώς στην ανάπτυξη τους συμμετέχουν κοινοί παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί και παράγοντες κινδύνου. Η γνώση πιθανής ύπαρξης θετικής ή αρνητικής επίδρασης των καρδιακών φαρμάκων στον οστικό μεταβολισμό, όπως και της αντίστοιχης των φαρμάκων της οστεοπόρωσης στην ανάπτυξη ή μη καρδιαγγειακής νόσου, κρίνεται αναγκαία.

Καρδιαγγειακά φάρμακα και οστεοπόρωση

Από τα καρδιαγγειακά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή πράξη, θα αναφερθούν μόνο εκείνα που αποδεδειγμένα έχουν μικρότερη ή μεγαλύτερη επίδραση στην οστεοπόρωση.

1. Διουρητικά

Τα διουρητικά φάρμακα, θειαζίδες και της αγκύλης, χρησιμοποιούνται ευρέως στην αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης και της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας. Η δράση τους στον οστικό μεταβολισμό, που συνδέεται άμεσα με τη διάρκεια της χορήγησής τους, είναι εκ διαμέτρου αντίθετη και συγκεκριμένα θετική των πρώτων και αρνητική των δεύτερων.

Η αιτία ενός κατάγματος μετά από χρήση διουρητικών μπορεί να οφείλεται στην άμεση επίδραση των φαρμάκων στον οστικό μεταβολισμό (μακροχρόνια λήψη) και στην τραυματική κάκωση του ατόμου λόγω πτώσης του στο έδαφος συνεπεία μεγάλης και αιφνίδιας αρτηριακής υπότασης (συνήθως στην έναρξη της θεραπείας).

Ο κίνδυνος κατάγματος του ισχίου αυξάνει περίπου 2-3 φορές τις πρώτες ημέρες μετά την έναρξη της αγωγής με διουρητικά. Σε οκταετή μελέτη 28.703 ατόμων διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος κατάγματος ήταν μεγαλύτερος τις πρώτες 7 ημέρες μετά τη λήψη διουρητικού της αγκύλης (OR=1,8; 95% CI: 1,2 – 2,7) και τις πρώτες 8-14 μετά τη χορήγηση θειαζιδικού φαρμάκου (OR=2,2; 95% CI: 1,2 – 3,9).

1.α Θειαζιδικά διουρητικά

Οι θειαζίδες ασκούν τη δράση τους αναστέλλοντας την επαναρρόφηση Na+-Cl- στο άπω εσπειραμένο νεφρικό σωληνάριο. Χρησιμοποιούνται ευρέως ως αντυπερτασικά, αλλά και στη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια σε συνδυασμό με άλλα διουρητικά. Τα θειαζιδικά διουρητικά, εκτός από τη δράση τους στην αντλία Na+-Cl-, αυξάνουν την επαναρρόφηση Ca2+ στο εγγύς σωληνάριο και μπορούν να προκαλέσουν υπερασβεστιαιμία. Λόγω αυτής της δράσης τους χρησιμοποιούνται σε ασθενείς που πάσχουν από νεφρολιθίαση και υπερασβεστιουρία. Έχουν επίσης ευνοϊκό θεραπευτικό αποτέλεσμα σε οστεοπορωτικούς ασθενείς, αυξάνοντας την οστική πυκνότητα και μειώνοντας έτσι την πιθανότητα πρόκλησης κατάγματος.

Σε μελέτη παρατήρησης 9.704 γυναικών διαπιστώθηκε ότι η οστική πυκνότητα του αντιβραχίου ήταν 4%-5% μεγαλύτερη στις γυναίκες που ελάμβαναν θειαζιδικό διουρητικό. Επίσης, σε τριετή μελέτη 320 ανδρών και γυναικών ηλικίας 60-79 ετών μελετήθηκε το αποτέλεσμα της χορήγησης υδροχλωροθειαζίδης (12,5 ή 25 mg ημερησίως) έναντι placebo. Στις γυναίκες που λάμβαναν 25 mg η οστική πυκνότητα του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης αυξήθηκε κατά 1,4% και 1,3% αντίστοιχα, έναντι της ομάδας ελέγχου. Η υδροχλωροθειαζίδη απέτρεψε επίσης την απώλεια οστικής μάζας και στους άνδρες, αλλά σε μικρότερο ποσοστό (0,7% και 0,4% έναντι του placebo σε ισχίο και σπονδυλική στήλη αντίστοιχα).

Μετανάλυση 13 μελετών παρατήρησης, που συμπεριέλαβε σχεδόν 30.000 ασθενείς, έδειξε ότι η χρήση θειαζιδικού διουρητικού μείωσε κατά 18% τον κίνδυνο κατάγματος του ισχίου. Τα ανωτέρω θετικά δεδομένα ενισχύθηκαν από μεταγενέστερη προοπτική μελέτη 7.891 ασθενών ηλικίας >50 ετών. Σε αυτή διαπιστώθηκαν 281 κατάγματα, ενώ η χρήση θειαζιδών σε διάρκεια μεγαλύτερη του έτους σχετίστηκε με στατιστικά σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο κατάγματος του ισχίου. Η CπροστατευτικήE δράση τους, όμως, έπαψε να υπάρχει 4 μήνες περίπου μετά τη διακοπή της θεραπείας.

Στις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της μεμονωμένης συστολικής αρτηριακής υπέρτασης σε ηλικιωμένους ασθενείς (>80 ετών) προτείνεται ως αρχική θεραπεία η χρήση διουρητικού. Αν ληφθούν υπόψη τα υψηλά ποσοστά ύπαρξης οστεοπόρωσης στον πληθυσμό αυτό, τότε με βάσει τα ανωτέρω δεδομένα, προτιμάται η χρήση θειαζιδικού διουρητικού ως αρχικού αντυπερτασικού φαρμάκου.

1.β Διουρητικά της αγκύλης

Τα διουρητικά της αγκύλης ασκούν τη δράση τους μέσω αναστολής της αντλίας Νa+/Κ+/2Cl- στο ανιόν σκέλος της αγκύλης του Ηenle. Σε αντίθεση με τα θειαζιδικά, μειώνουν την επαναρρόφηση Ca2+ με πιθανό αποτέλεσμα την αρνητική επίπτωση στον οστικό μεταβολισμό.

Στις περισσότερες μελέτες η χρήση διουρητικών της αγκύλης συνδυάστηκε με ελάττωση της οστικής πυκνότητας. Έτσι, σε μελέτη 87 υγιών μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, στις οποίες χορηγήθηκε είτε βουμετανίδη είτε placebo για ένα έτος, παρατηρήθηκε αύξηση της παραθορμόνης, του Ca2+ των ούρων και μείωση της οστικής πυκνότητας του ισχίου κατά 2% και ολοκλήρου του σώματος κατά 1,4% στις γυναίκες που έλαβαν το φάρμακο, παρά την ταυτόχρονη λήψη συμπληρωμάτων Ca και βιταμίνης D. Επίσης, σε μελέτη 3.269 ανδρών, η χρήση διουρητικών της αγκύλης σχετίστηκε με μείωση της οστικής πυκνότητας του ισχίου (ετήσια μείωση 0,78% έναντι 0,33% του αναμενόμενου).

Αντίθετα, στη μελέτη παρατήρησης WHI (Women?s Health Initiative) η χρήση διουρητικών της αγκύλης δε σχετίστηκε με μεταβολές στην οστική πυκνότητα και τον αριθμό των καταγμάτων όταν έγινε στατιστική διόρθωση βάσει ατομικών χαρακτηριστικών. Το ένα τρίτο όμως των γυναικών αυτών ελάμβανε ορμονική θεραπεία και συμπληρώματα Ca2+, που ενδεχομένως επηρέασαν τη συχνότητα των οστεοπορωτικών καταγμάτων.

2. Στατίνες

Οι στατίνες είναι υπολιπιδαιμικά φάρμακα τα οποία μειώνουν την ηπατική σύνθεση χοληστερόλης, αναστέλλοντας την αναγωγάση του 3-υδροξυ-3-μεθυλγλουταρυλικού συνενζύμου Α (HMG-CoA reductase). Η προστατευτική τους επίδραση στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της στεφανιαίας νόσου έχει πλέον καταδειχθεί και επαρκώς τεκμηριωθεί από πολλές πολυκεντρικές μελέτες. Πέραν της μείωσης της χοληστερόλης, έχουν και πολλαπλές πλειοτροπικές ιδιότητες, μεταξύ των οποίων ενδεχομένως και θετική επίδραση στον οστικό μεταβολισμό. Τα δεδομένα από τις διάφορες μελέτες, ωστόσο, παραμένουν αντιφατικά.

Σε ορισμένες μελέτες η θεραπεία με στατίνες φάνηκε να προκαλεί είτε μείωση της συχνότητας των καταγμάτων είτε αύξηση της οστικής πυκνότητας, ενώ σε άλλες η δράση τους στον οστικό μεταβολισμό είναι ουδέτερη.

Στη τετραετή μελέτη παρατήρησης WHI (Women?s Health Initiative) η χρήση στατινών δε σχετίστηκε με μείωση των καταγμάτων σε μετεμμηνοπασιακές γυναίκες. Αντίθετα σε μετανάλυση 8 μελετών παρακολούθησης η χορήγησή τους φαίνεται πως συνδέθηκε με τάση για χαμηλότερο κίνδυνο κατάγματος του ισχίου. Το ανωτέρω εύρημα δεν επιβεβαιώθηκε από τα δεδομένα της εξαετούς διάρκειας τυχαιοποιημένης μελέτης LIPID σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Σε αυτήν 9.014 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε χορήγηση πραβαστατίνης 40 mg ή όχι. Ο αριθμός των ασθενών που υπέστησαν κάταγμα ήταν περίπου ίδιος και στις δύο ομάδες (183 για την ομάδα ελέγχου και 175 για την ομάδα που λάμβανε πραβαστατίνη).

Στη μοναδική τυχαιοποιημένη μελέτη συμμετείχαν 82 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με μονοετή χορήγηση σιμβαστατίνης (40 mg ημερησίως) ή placebo. Δεν παρατηρήθηκε αύξηση της οστικής πυκνότητας στη σπονδυλική στήλη ή στο ισχίο.

3. Νιτρώδη

Τα νιτρώδη είναι αντιστηθαγχικά φάρμακα, που παρέχοντας εξωγενώς μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο έχει αγγειοδιασταλτική δράση, προκαλούν ταυτόχρονα μείωση του καρδιακού προφορτίου και μεταφορτίου. Υπάρχουν δεδομένα που ενισχύουν την άποψη της ευνοϊκής δράσης των νιτρωδών στον οστικό μεταβολισμό. Υψηλά επίπεδα μονοξειδίου του αζώτου αναστέλλουν τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών και ελαττώνουν την απορρόφηση του οστίτη ιστού. Τα επίπεδα μονοξειδίου του αζώτου σχετίζονται επίσης με τα επίπεδα των οιστρογόνων και αυξάνουν με τη χορήγησή τους. Ως εκ τούτου, το μονοξείδιο του αζώτου ενδέχεται να διαμεσολαβεί στις επιδράσεις των οιστρογόνων στα οστά και να επηρεάσει την ανάπτυξη της μετεμμηνοπαυσιακής οστεοπόρωσης. Σε πειραματόζωα, διαπιστώθηκε ότι η χορήγηση του επιβράδυνε την αναδιαμόρφωση των οστών και την απώλεια οστίτη ιστού.

Σε μελέτες παρατήρησης σε ανθρώπους η χορήγηση νιτρωδών φαρμάκων συσχετίστηκε με αύξηση της οστικής πυκνότητας και μείωση γενικώς των καταγμάτων.

Τα μακροχρόνια αποτελέσματα της διαδερμικής χορήγησης της νιτρογλυκερίνης μελετήθηκαν σε δυο τυχαιοποιημένες μελέτες και υπήρξαν αντιφατικά. Στην πρώτη χορηγήθηκε νιτρογλυκερίνη 22,5 mg ημερησίως, έναντι placebo σε 186 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που δεν είχαν ιστορικό οστεοπόρωσης. Μετά από τριετή παρακολούθηση τα ποσοστά μείωσης της οστικής πυκνότητας στο ισχίο και στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες (-4,38% έναντι -4,03% και -2,06% έναντι -2,48% αντίστοιχα).

Στη δεύτερη μελέτη χορηγήθηκαν 15 mg νιτρογλυκερίνης ημερησίως έναντι placebo σε 243 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Σημειώθηκε σημαντική αύξηση της οστικής πυκνότητας τόσο στο ισχίο όσο και στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης στις γυναίκες που έλαβαν νιτρογλυκερίνη (8,6% έναντι 1,9% στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και 5,4% έναντι -1,1% στο ισχίο).

Τα στατιστικά δεδομένα των εν λόγω μελετών δεν ήταν επαρκή για την πλήρη αξιολόγηση της επίπτωσης των καταγμάτων. Ο διαφορετικός σχεδιασμός των μελετών κα η μη συμμόρφωση στη λήψη του φαρμάκου (μικρότερου του αναμενόμενου 70% στην πρώτη μελέτη) ίσως είναι οι αιτίες των αντιφατικών αποτελεσμάτων.

Συμπερασματικά μπορεί να λεχθεί ότι δε συνιστάται η χρήση νιτρογλυκερίνης στη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Ωστόσο, μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που λαμβάνουν μακροχρόνια νιτρώδη λόγω χρόνιας σταθερής στηθάγχης, ενδεχομένως να έχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης.

4. β-αποκλειστές

Οι β-αναστολείς είναι φάρμακα με πολλαπλές καρδιολογικές ενδείξεις. Χρησιμοποιούνται ως αντιυπερτασικά, στην αντιμετώπιση τόσο της χρόνιας στεφανιαίας νόσου όσο και του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, στην καταστολή αρρυθμιών και στη θεραπεία της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας. Η δράση τους στον οστικό μεταβολισμό δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη.

Τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα αναδεικνύουν το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ως ρυθμιστή του οστικού μεταβολισμού. Πειραματικά αποδείχθηκε ότι η απενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος αναστέλλει την απορρόφηση οστίτη ιστού από τους οστεοκλάστες και προκαλεί αύξηση του σχηματισμού οστού. Αισθητικές και συμπαθητικές νευρικές ίνες βρίσκονται τόσο στα οστά όσο και στο μυελό αυτών, ενώ αδρενεργικοί υποδοχείς υπάρχουν στους οστεοβλάστες και στους οστεοκλάστες. Σε πειραματικές μελέτες η χρήση προπρανολόλης έδειξε ότι προκαλεί ενεργοποίηση του σχηματισμού και αναστολή απορρόφησης του οστίτη ιστού.

Τα δεδομένα σχετικά με την επίδραση των β-αποκλειστών στον ανθρώπινο οστικό μεταβολισμό είναι αντιφατικά. Έτσι, σε μελέτη παρατήρησης γυναικών που βρίσκονταν σε αγωγή με β-αποκλειστές (569 και 775 με και χωρίς κάταγμα αντίστοιχα), η χρήση τους σχετίστηκε με μικρότερο κίνδυνο κατάγματος (OR 0,68, 95% CI: 0,49-0,96) και υψηλότερη οστική πυκνότητα (αύξηση 2,5 φορές της οστικής πυκνότητας του ισχίου).

Σε άλλη μελέτη η οποία περιλάμβανε 30.601 άτομα ηλικίας 30-79 χρόνων με κάταγμα και 120.819 χωρίς, η λήψη β-αναστολέων σχετίστηκε με μικρότερο κίνδυνο κατάγματος συγκριτικά με τα άτομα που δε λάμβαναν φάρμακο.

Αντίθετα, σε μεγάλη προοπτική μελέτη, η χρήση των β-αποκλειστών δε συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο καταγμάτων είτε με υψηλότερο δείκτη οστικής πυκνότητας. Στη συγκεκριμένη μελέτη ωστόσο καταγράφηκε μια τάση μείωσης των καταγμάτων σε άτομα που ελάμβαναν εκλεκτικούς β-αναστολείς. Η τελευταία παρατήρηση επιβεβαιώθηκε και από τα ευρήματα της επιδημιολογικής μελέτης Dubbo. Ανάλυση δεδομένων 3.488 ατόμων (1.285 άνδρες), ηλικίας >50 χρόνων έδειξε μικρότερο κίνδυνο καταγμάτων (Άνδρες: OR 0,49, CI: 0,32 – 0,75. Γυναίκες: OR 0,68, 95% CI: 0,53-0,97) κυρίως σε άτομα που χρησιμοποιούσαν θεραπευτικά εκλεκτικούς β-αποκλειστές.

Λόγω, λοιπόν, των αντιφατικών δεδομένων των μελετών παρατήρησης και της απουσίας κλινικών μελετών επί του παρόντος, οι β-αποκλειστές δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Ενδεχομένως μπορεί να χρησιμοποιηθούν εκλεκτικοί β-αναστολείς σε ασθενείς με οστεοπόρωση, οι οποίοι πρέπει να λάβουν τα συγκεκριμένα φάρμακα για καρδιολογική πάθηση.

5. Αντιπηκτικά

5.α Ηπαρίνη – Ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους

Η ηπαρίνη και οι ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους χρησιμοποιούνται ευρέως ως αντιπηκτικά φάρμακα στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, σε θρομβωτικές καταστάσεις (π.χ. πνευμονική εμβολή, εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση) και στην πρόληψη της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης.

Η χρήση ηπαρίνης προκαλεί απώλεια οστίτη ιστού είτε μέσω ελάττωσης δημιουργίας νέου οστού είτε λόγω αυξημένης απορρόφησης οστού. Χορηγείται συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα, οπότε η αρνητική της επίδραση στον οστικό μεταβολισμό δεν είναι σημαντική. Ωστόσο, σε ορισμένες καταστάσεις, όπως λ.χ. στην εγκυμοσύνη, όπου αντενδείκνυται η χρήση άλλων αντιπηκτικών (π.χ. των κουμαρινικών), μπορεί να δοθεί μακροχρόνια, οπότε προκαλεί μείωση της οστικής πυκνότητας. Σε μελέτη που αφορούσε τη μακροχρόνια χορήγηση ηπαρίνης σε 184 έγκυες παρατηρήθηκαν 4 (2,2%) οστεοπορωτικά κατάγματα στη σπονδυλική στήλη. Αν και το ποσοστό είναι μικρό, επισημαίνεται ότι επρόκειτο για νεαρές γυναίκες στις οποίες τα οστεοπορωτικά κατάγματα είναι σπάνια. Επίσης ελάττωση της μέσης οστικής πυκνότητας του ισχίου και μάλιστα κατά 5% παρατηρήθηκε σε έγκυες γυναίκες που λάμβαναν μακροχρόνια ηπαρίνη.

Οι ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους ενδεχομένως να έχουν μικρότερη επίδραση στον οστικό μεταβολισμό. Ωστόσο, σε μελέτη παρατήρησης δε βρέθηκε διαφορά ανάμεσα στις δυο μορφές ηπαρίνης. Όμως, τα αρνητικά τους αποτελέσματα στον οστικό μεταβολισμό υποχωρούν στη διάρκεια της λοχείας και μετά τη διακοπή της χορήγησής τους.

5.β Κουμαρινικά παράγωγα

Τα κουμαρινικά αντιπηκτικά έχουν ένδειξη στην πρόληψη και τη θεραπεία της πνευμονικής εμβολής και της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, στην πρόληψη εμβολικού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και σε ασθενείς με μεταλλικές καρδιακές βαλβίδες. Αναστέλλουν την εξαρτώμενη από τη βιταμίνη Κ καρβοξυλίωση των παραγόντων πήξης II, VII, IX και X. Οι μη καρβοξυλιωμένοι παράγοντες πήξης δε συνδέονται στο Ca2+ και δε συμμετέχουν στη διαδικασία της πήξης. Επίσης αναστέλλεται η καρβοξυλίωση της οστεοκαλσίνης, ενέργεια που ενδεχομένως να επηρεάζει αρνητικά τον οστικό μεταβολισμό.

Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών είναι αντιφατικά σχετικά με τη δράση των κουμαρινικών αντιπηκτικών. Σε μελέτη κοόρτης που περιλάμβανε ασθενείς που είχαν κολπική μαρμαρυγή και λάμβαναν βαρφαρίνη, μόνο όσοι έλαβαν το φάρμακο για διάστημα μεγαλύτερο του έτους εμφάνισαν αυξημένο κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος (σημαντική στατιστικά συσχέτιση μόνο στους άνδρες. OR: 1,63, 95% CI 1,26-2,10). Σε άλλη αντίστοιχη μελέτη η χορήγηση της βαρφαρίνης συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων μόνο στις πλευρές και τη σπονδυλική στήλη.

Άλλες μελέτες, ωστόσο, δεν επιβεβαίωσαν τα παραπάνω ευρήματα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε μελέτη παρατήρησης γυναικών ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών, η αναλογία καταγμάτων και απώλεια οστικής πυκνότητας ανεξάρτητα της λήψης ή μη βαρφαρίνης ήταν παρόμοια (1,1% και 0,8% αντίστοιχα).

Συνεπώς, δεν μπορεί να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα σχετικά με τη δράση των κουμαρινικών αντιπηκτικών στον οστικό μεταβολισμό και κατ? αντιστοιχία, ούτε αν θα πρέπει να δίνεται προφυλακτικά αντι-οστεοπορωτική αγωγή σε ασθενείς που λαμβάνουν τα ανωτέρω φάρμακα.

6. Αντιαρρυθμικά

Στοιχεία για αντιαρρυθμικά φάρμακα που ενδεχομένως επηρεάζουν τον οστικό μεταβολισμό υπάρχουν μόνο για την αμιωδαρόνη και τη διγοξίνη σε μελέτη ασθενών-μαρτύρων.

Η αμιωδαρόνη είναι αντιαρρυθμική ουσία που ανήκει στην κατηγορία ΙΙΙ κατά Vaughan-Williams και ενδείκνυται στη θεραπεία υπερκοιλιακών και κοιλιακών αρρυθμιών. Η διγοξίνη είναι αναστολέας της αντλίας Na+/K+ του καρδιακού κυττάρου, με ινότροπη και βραδυκαρδιακή δράση και κύρια πλέον ένδειξη στη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια με κολπική μαρμαρυγή. Στην προαναφερθείσα μελέτη συγκρίθηκαν τα ευρήματα από 125.000 περίπου ασθενείς, που είχαν υποστεί κάταγμα, με εκείνα των μαρτύρων αντίστοιχης ηλικίας και φύλου.

Ο κίνδυνος εμφάνισης κατάγματος αύξανε σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και σε εκείνους που λάμβαναν αμιωδαρόνη (OR: 1,47). Αντίθετα ο συγκεκριμένος κίνδυνος ελαττωνόταν στα άτομα που λάμβαναν διγοξίνη (OR: 0,75). Η ανάλυση ανέδειξε παρόμοια αποτελέσματα και στα δυο φύλα και ο κίνδυνος κατάγματος αύξανε μόνο σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών.

Ενδεχομένως, θα μπορούσε να λεχθεί ότι πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή για την αποφυγή οστεοπορωτικών καταγμάτων στα άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών που λαμβάνουν αμιωδαρόνη.

Φάρμακα οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά στην οστεοπόρωση, τα κατωτέρω έχουν επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα:

1. Συμπληρώματα Ca – βιταμίνης D3

To Ca2+ ασκεί ουσιαστική επίδραση στο μεταβολισμό των οστών και τα συμπληρώματά του χρησιμοποιούνται για την πρόληψη καταγμάτων και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Τελευταία ωστόσο και βάσει ορισμένων μελετών η χρήση αυτών των συμπληρωμάτων έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο συμβαμάτων από το καρδιαγγειακό σύστημα (έμφραγμα – αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) και αυξημένη θνητότητα.

Σε πρόσφατη τυχαιοποιημένη μελέτη παρουσιάζονται στοιχεία που συνδέουν τη χρήση τους με σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι ίδιοι συγγραφείς σε μετανάλυση από μελέτες όπου περιέλαβαν σχεδόν 12.000 ασθενείς, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η χρήση Ca συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου 27%-31%, εγκεφαλικού επεισοδίου 12%-20% και καρδιαγγειακής θνητότητας 7%-9%. Περαιτέρω αναφέρουν ότι ακόμα και η συνδυασμένη χρήση Ca/βιταμίνης D3 αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 20% και καταλήγουν ότι σε 1.000 ασθενείς που λαμβάνουν Ca/βιταμίνη D3 για 5 χρόνια, θα προκληθούν 6 επιπλέον εμφράγματα ή εγκεφαλικά επεισόδια, ενώ θα έχουν προληφθεί 3 κατάγματα. Τα συμβάματα δε αυτά φαίνεται ότι είναι ανεξάρτητα της ποσότητας του διατροφικού Ca.

Αντίθετα προς τα ανωτέρω είναι τα ευρήματα της 24χρονης προοπτικής μελέτης επί 74.245 γυναικών. Στη διάρκεια της μελέτης σημειώθηκαν 4.565 καρδιαγγειακά συμβάματα (2.709 εμφράγματα και 1.856 αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια). Οι γυναίκες που ελάμβαναν σκευάσματα Ca κάπνιζαν λιγότερο, είχαν περισσότερη φυσική δραστηριότητα και καλύτερες διατροφικές συνήθειες. Για τις γυναίκες που ελάμβαναν >1.000mg Ca ημερησίως συγκριτικά με όσες δεν έπαιρναν, ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης εμφράγματος ήταν 0,72 και εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου 1,03.

Το ερώτημα, λοιπόν, για τη σύνδεση λήψης Ca και καρδιαγγειακής νοσηρότητας παραμένει και η CδιαμάχηE φαίνεται πως θα συνεχιστεί. Νεότερα δεδομένα ίσως βοηθήσουν στην επίλυση του θέματος.

2. Διφωσφονικά οξέα

Τα διφωσφονικά οξέα είναι φάρμακα πρώτης εκλογής στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Οι κλινικές μελέτες έχουν συνδέσει τη χρήση τους με την πρόκληση νέων επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής. Στη μελέτη HORIZON Pivotal Fracture Trial η χρήση ζολιδρονικού οξέος συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής (1,3% έναντι 0,5%).

Πρόσφατη μετανάλυση στην οποία συμπεριλήφθηκαν δεδομένα από 5 τυχαιοποιημένες και 4 μελέτες παρατήρησης και αφορούσαν 135.400 ασθενείς, επιβεβαίωσε τα ανωτέρω. Η χρήση διφωσφονικών αύξησε το σχετικό κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής κατά 1,28 φορές, ιδιαίτερα επί ενδοφλέβιας χορήγησης, σε σχέση με την από του στόματος (1,40 έναντι 1,22). Η διαφορά ίσως να οφείλεται στο ότι η ενδοφλέβια χρήση των διφωσφονικών εκλύει μεγαλύτερες ποσότητες φλεγμονωδών κυτοκινών και προκαλείται σε μεγαλύτερο ποσοστό κολπική μαρμαρυγή. Ο απόλυτος κίνδυνος εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής ήταν χαμηλός, 1,1% έναντι 0,4% στην ομάδα ελέγχου.

Επίσης, πρέπει να αναφερθεί ότι, όπως προκύπτει από τη μετανάλυση όλων των μελετών, ενώ αυξάνονται τα επεισόδια νέας κολπικής μαρμαρυγής, δεν αυξάνονται τα ποσοστά σοβαρών επιπλοκών της αρρυθμίας. Συγκεκριμένα, δεν αυξάνεται ο κίνδυνος για νέο εγκεφαλικό επεισόδιο (ΟR=1,07) ούτε και η καρδιαγγειακή θνητότητα (OR=0,92).

Βέβαιο είναι ότι απαιτούνται τυχαιοποιημένες προοπτικές μελέτες για να αποδειχθεί η αιτιολογική αυτή σχέση ανάμεσα στα διφωσφονικά οξέα και την εμφάνιση νέων επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής. Πάντοτε θα πρέπει να σταθμίζεται σε κάθε ασθενή η προσδοκώμενη ωφέλεια από τη χορήγηση διφωσφονικών σε σχέση με τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής. Σε ηλικιωμένους ασθενείς με ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής ή στεφανιαίας νόσου τα διφωσφονικά οξέα, ειδικά στην ενδοφλέβια μορφή τους, θα πρέπει να δίνονται με πολλή προσοχή.

3. Ρανελικό στρόντιο

Στη θεραπευτική φαρέτρα εναντίον της οστεοπόρωσης προστέθηκε πρόσφατα και το ρανελικό στρόντιο. Για τις μετεμμηνοπαυσικές γυναίκες προκειμένου να ελαττωθούν τα οστεοπορωτικά κατάγματα ισχίου και σπονδυλικής στήλης και για τους άνδρες γενικά με αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.

H χρήση του, όμως, όπως προκύπτει από μελέτες που αφορούσαν 7.500 ασθενείς συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο συμβαμάτων από το καρδιαγγειακό σύστημα (έμφραγμα μυοκαρδίου). Κατόπιν αυτού περιορίσθηκε η χορήγησή του σε ασθενείς με σοβαρή οστεοπόρωση που δεν μπορούν να λάβουν άλλα φάρμακα και επιπλέον δεν έχουν ιστορικό εμφράγματος μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, περιφερικής αρτηριοπάθειας και μη ελεγχόμενης αρτηριακής υπέρτασης.

Bιβλιογραφία

Solomon D, Mogun H, Garneau K, et al. Risk of fractures in older adults using antihypertensive medications. J Bone Miner Res, 2011; 26: 1.561-1.567.

Berry S, Zhu Y, Choi H, et al. Diuretic Initiation and the Acute Risk of Hip Fracture. Osteoporos Int. 2013; 24: 689-695.

Schoofs MW, van der Klift M, Hofman A, et al. Thiazide diuretics and the risk for hip fracture. Ann Intern Med. 2003; 139: 476-482.

2013 ESH/ESC Guidelines for themanagement of arterial hypertension European Heart Journal. 2013; 34: 2.159-2.219.

Lim LS, Fink HA, Kuskowski MA, et al. Loop diuretic use and increased rates of hip bone loss in older men: the Osteoporotic Fractures in Men Study. J Am Geriatr Soc. 2009; 57: 855-862.

Scranton RE, Young M, Lawler E, et al. Statin use and fracture risk: study of a US veterans population. Arch Intern Med. 2005; 165: 2.007-2.012.

Bauer DC, Mundy GR, Jamal SA, et al. Use of statins and fracture: results of 4 prospective studies and cumulative meta-analysis of observational studies and controlled trials. Arch Intern Med. 2004; 164: 146-152.

Rejnmark L, Vestergaard P, Mosekilde L. Decreased fracture risk in users of organic nitrates: a nationwide case-control study. J Bone Miner Res. 2006; 21: 1.811-1.817.

Jamal SA, Hamilton CJ, Eastell R, et al. Effect of nitroglycerin ointment on bone density and strength in postmenopausal women: a randomized trial. JAMA. 2011; 305: 800-807.

Wimalawansa S, Grimes J, Wilson A, et al. Transdermal nitroglycerin therapy may not prevent early postmenopausal bone loss. J Clin Endocrinol Metab. 2009; 94: 3.356-3.364.

Reid IR, Gamble GD, Grey AB, et al. Beta-Blocker use, BMD, and fractures in the study of osteoporotic fractures. J Bone Miner Res 2005; 20: 613-618.

Yang S, Nguyen ND, Center JR. Association between beta-blocker use and fracture risk: the Dubbo Osteoporosis Epidemiology Study. Bone. 2011; 48: 451-455.

Backos M, Rai R, Thomas E, et al. Bone density changes in pregnant women treated with heparin: a prospective, longitudinal study. Hum Reprod. 1999; 14: 2.876-2.880.

Gage BF, Birman-Deych E, Radford MJ, et al. Risk of osteoporotic fracture in elderly patients taking warfarin: results from the National Registry of Atrial Fibrillation 2. Arch Intern Med. 2006; 166: 241-246.

Rejnmark L, Vestergaard P, Mosekilde L. Fracture risk in patients treated with amiodarone or digoxin for cardiac arrhythmias: a nation-wide case-control study. Osteoporos Int. 2007; 18: 409-417.

Bolland Μ, Grey Α, Reid Ι. Therapeutic Advances in Drug Safety Calcium Supplements and Cardiovascular Risk. 5 Years On. Ther Adv in Drug Safe. 2013; 4: 199-210.

Paik J, Curhan GC, Sun Q, et al. Calcium supplement intake and risk of cardiovascular disease in women. Osteoporos Int. 2014; 25: 2.047-2.056.

Sharma A, Einstein AJ, Vallakati A, et al. Risk of atrial fibrillation with use of oral and intravenous bisphosphonates. Am J Cardiol. 2014 1; 113: 1.815-1.821.

Sharma A, Chatterjee S, Arbab-Zadeh A, et al. Risk of serious atrial fibrillation and stroke with use of bisphosphonates: evidence from a meta-analysis. Chest. 2013; 144: 1.311-1.322.

Πηγή

Ανακαλύπτω

Έμφραγμα: Υπερδιπλάσιος ο κίνδυνος για όσους κοιμούνται έτσι

Έμφραγμα: Υπερδιπλάσιος ο κίνδυνος για όσους κοιμούνται έτσι

Οι άνθρωποι που πότε κοιμούνται πολύ και πότε λίγο και όσοι πέφτουν για ύπνο πολύ διαφορετικές ώρες, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Όσο πιο ακανόνιστη είναι η διάρκεια του ύπνου τους, τόσο μεγαλύτερος φαίνεται να είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου λόγω διαταραχής του βιολογικού ρολογιού που επηρεάζει τον μεταβολισμό, την πίεση του αίματος και το ρυθμό της καρδιάς, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή επιδημιολογίας του ύπνου Τιάνιι Χουάνγκ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham & Women’s της Βοστώνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, μελέτησαν σε βάθος πενταετίας σχεδόν 2.000 ανθρώπους 45 έως 84 ετών. Οι συμμετέχοντες δεν είχαν καρδιαγγειακή νόσο στην αρχή της μελέτης και κλήθηκαν να φορέσουν στον καρπό τους ειδική συσκευή καταγραφής του ύπνου τους. Στη διάρκεια της έρευνας 111 άτομα έπαθαν έμφραγμα, εγκεφαλικό ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο.

Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν τον πιο ακανόνιστο ύπνο (απόκλιση τουλάχιστον δύο ωρών στη διάρκεια του ύπνου κάθε βράδυ), είχαν υπερδιπλάσια πιθανότητα για καρδιαγγειακό πρόβλημα. Όσοι είχαν το πιο κανονικό πρόγραμμα ύπνου (απόκλιση έως μιας ώρας από βράδυ σε βράδυ), κινδύνευαν λιγότερο. Η ίδια διαφορά κινδύνου υπήρχε και όσον αφορά την απόκλιση της ώρας που έπεφτε κανείς στο κρεβάτι για να κοιμηθεί: όσοι διέφεραν κατά τουλάχιστον 90 λεπτά από βράδυ σε βράδυ, κινδύνευαν περισσότερο από όσους διέφεραν το πολύ κατά 30 λεπτά.

«Συνήθως όταν μιλάμε για τον ύπνο, τείνουμε να εστιάζουμε στη διάρκεια του, στο πόσες ώρες κοιμάται κανείς τα βράδια και όχι στο πόσο ακανόνιστος είναι ο ύπνος του, σε πόσο άτακτες ώρες πέφτει στο κρεβάτι και πόσο διαφέρει η διάρκεια του ύπνου του από το ένα βράδυ στο άλλο. Η μελέτη μας δείχνει ότι υγιεινός ύπνος δεν είναι μόνο ο επαρκής ύπνος, αλλά και αυτός που δεν είναι ακανόνιστος», δήλωσε ο Δρ Χουάνγκ.

Μια άλλη αμερικανική έρευνα, με επικεφαλής τη Δρ Νουρ Μακαρέμ του Ιατρικού Κολλεγίου του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, η οποία έγινε σε 1.920 ανθρώπους με μέση ηλικία 69 ετών, επιβεβαιώνει ότι αν συνδυάζονται και τα τρία – επαρκής ύπνος, ποιοτικός ύπνος και σε κανονικά διαστήματα- τότε μειώνεται ο κίνδυνος εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών προβλημάτων.

Παράλληλα, αυτό βοηθά, ιδίως τις γυναίκες, στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Όσες πέφτουν για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ, χάνουν πιο εύκολα κιλά.

Αυξάνονται συνεχώς οι ενδείξεις πως ο λίγος, κακός και ακανόνιστος ύπνος αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια, υπέρταση, διαβήτη, παχυσαρκία κ.α. Μάλιστα αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο ύπνος πρέπει πλέον να θεωρηθεί ο όγδοος δείκτης αξιολόγησης της καρδιαγγειακής υγείας, μαζί με το κάπνισμα, το σωματικό βάρος, τη διατροφή, τη σωματική άσκηση, τη χοληστερίνη, την πίεση του αίματος και το επίπεδο σακχάρου.

Η δεύτερη έρευνα βρήκε ότι οι άνθρωποι με την πιο υγιεινή διάρκεια ύπνου (επτά έως οκτώ ώρες κάθε βράδυ) είναι 61% λιγότερο πιθανό να διαγνωσθούν με καρδιολογικό πρόβλημα. Όσοι κάνουν ποιοτικό και όχι ακανόνιστο ύπνο, έχουν 59% μικρότερο κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο και 44% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρδιοπάθεια μέσα στην επόμενη πενταετία.

Τέλος, μια τρίτη αμερικανική μελέτη, με επικεφαλής τον Δρ. Μορίς Οχαγιόν του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, η οποία έγινε σε σχεδόν 11.000 ανθρώπους και παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας στο Τορόντο, κατέληξε στη διαπίστωση ότι οι ηλικιωμένοι που εμφανίζουν υπνηλία τη μέρα, μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο από την εμφάνιση νέων παθήσεων, όπως διαβήτη, υπέρτασης ή καρκίνου. Αυτό ισχύει ιδίως για όσα άτομα της τρίτης ηλικίας νυστάζουν τη μέρα, παρόλο που το βράδυ έχουν κοιμηθεί τουλάχιστον επτά ώρες.

«Η εστίαση στην υπνηλία των ηλικιωμένων μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να προβλέψουν και να προλάβουν μελλοντικές ιατρικές καταστάσεις», δήλωσε η Μακαρέμ. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη μελέτη, οι ηλικιωμένοι με συχνή υπνηλία, είχαν 2,3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη ή υπέρτασης, 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιοπάθειας και διπλάσιο κίνδυνο καρκίνου μετά από τρία χρόνια.

Πηγή

Ανακαλύπτω

Η συστηματική άσκηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο και προφυλάσσει από πολλές ασθένειες

Η συστηματική άσκηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο και προφυλάσσει από πολλές ασθένειες

Πρόληψη καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων, προφύλαξη από την αρτηριακή υπέρταση, πρόληψη της οστεοπόρωσης, πρόληψη σακχαρώδους διαβήτη των ενηλίκων, πρόληψη του καρκίνου, βελτίωση νευρικών παθήσεων, καθυστέρηση γήρατος είναι τα οφέλη της άσκησης.

Πρόληψη καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων

Πάρα πολλές και σπουδαίες μελέτες έχουν δείξει ότι η συστηματική και ικανοποιητική σε διάρκεια φυσική άσκηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια.

Η σπουδαιότητα μάλιστα την άσκησης στη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων είναι τόσο μεγάλη ώστε να μπορεί να συγκριθεί με αυτή της διακοπής του καπνίσματος ή της μείωσης της αυξημένης αρτηριακής πίεσης ή της μείωσης της χοληστερίνης του αίματος.

Η προστατευτική δράση της σωματικής άσκησης στην πρόληψη των καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων αποδεδειγμένα φαίνεται ότι δρα μέσω ενός συνδυασμού επηρεασμού πολλών παραγόντων κινδύνου στον ανθρώπινο οργανισμό.

Γνωστοί παράγοντες κινδύνου που φαίνεται ότι επηρεάζει η άσκηση είναι η ρύθμιση του μεταβολισμού, η βελτίωση των τιμών της χοληστερίνης και των λιπιδίων του αίματος, η φυσιολογικοποίηση των παραγόντων πήξεως του αίματος, η ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης και η μείωση του σωματικού βάρους.

Η τακτική άσκηση αυξάνει την απόδοση της καρδιάς και την κάνει να κουράζεται λιγότερο στην έντονη προσπάθεια. Αυτό γίνεται επειδή η καρδιά με την άσκηση μαθαίνει να λειτουργεί πιο αργά και να προσαρμόζεται στις αερόβιες συνθήκες απαιτώντας λιγότερη ενέργεια για τη λειτουργία της.

Η μείωση επίσης της αρτηριακής πίεσης που επιτυγχάνεται με την άσκηση οδηγεί σε μείωση του έργου που πρέπει να καταβάλλει η καρδιά για συγκεκριμένη εργασία.

Η τακτική άσκηση δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στα υγιή άτομα. Αντίθετα, ασθενείς που πέρασαν κάποιο στεφανιαίο καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αρχίσουν μια προγραμματισμένη άσκηση, διότι τα οφέλη από αυτή είναι ασύγκριτα ευεργετικά σε σχέση με τον μικρό κίνδυνο που διατρέχουν από την υπερβολική ίσως άσκηση.

Άλλωστε σήμερα όλα τα καρδιοχειρουργικά κέντρα σε όλο τον κόσμo μετά από μια εγχείρηση στεφανιαίων (by pass) υποδεικνύουν στους ασθενείς τους τακτική άσκηση υπό τη μορφή βαδίσματος, για την πρόληψη της επαναστένωσης των στεφανιαίων αρτηριών και για τη βελτίωση της παράπλευρης κυκλοφορίας.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο του αιφνίδιου θανάτου σε ασθενείς που πάσχουν από στεφανιαίο ανεπάρκεια αυξάνοντας τη διάμετρο των στεφανιαίων αρτηριών και την παράπλευρη κυκλοφορία, ενώ μειώνει την ευαισθησία για σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών.

Προφύλαξη από την αρτηριακή υπέρταση

Η τακτική φυσική άσκηση μειώνει τόσο τη μεγάλη (συστολική) όσο και τη μικρή (διαστολική) πίεση του αίματος. Η μείωση αυτή που μπορεί να φτάσει τα 10 χιλιοστά ή ακόμα και περισσότερο, θεωρείται θεραπευτικά σπουδαία, ιδιαίτερα στα άτομα που πάσχουν από ήπια έως μέτρια υπέρταση, στα οποία μπορεί να επαναφέρει την πίεσή τους ακόμα και στα φυσιολογικά επίπεδα.

Δυστυχώς όμως, στα περισσότερα υπερτασικά άτομα, μόνο η άσκηση δεν φτάνει για να ομαλοποιηθεί η πίεσή τους για αυτό και συνιστάται να μην εγκαταλείπουν τα άλλα μέτρα ρύθμισης της πίεσής τους χωρίς τη συμβουλή του γιατρού τους.

Πρόληψη της οστεοπόρωσης

Η οστεοπόρωση είναι μια επικίνδυνη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αδυνάτισμα των οστών λόγω απομάκρυνσης από αυτά του ασβεστίου και άλλων μετάλλων.

Η οστική μάζα αυξάνει κατά τη διάρκεια της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας. Όσο μεγαλύτερη οστική μάζα αποκτηθεί σε αυτές τις ηλικίες, τόσο απομακρύνεται και η ηλικία εμφάνισης της οστεοπόρωσης.

Τα δραστήρια και ενεργητικά από απόψεως άσκησης παιδιά και νεαροί ενήλικες, έχουν σαφώς μεγαλύτερη οστική μάζα από τα νωθρά παιδιά που παίζουν και γυμνάζονται λίγο.

Μετά την εφηβεία, η οστική πυκνότητα παραμένει σταθερά αμετάβλητη μέχρι την τέταρτη δεκαετία και στη συνέχεια αρχίζει να μειώνεται. Οι άνδρες έχουν σε όλες τις ηλικίες μεγαλύτερη οστική πυκνότητα από τις γυναίκες.

Μετά την τέταρτη δεκαετία η οστική μάζα αρχίζει να μειώνεται με τον ίδιο ρυθμό και στα δύο φύλα, εκτός της περιόδου που ακολουθεί την εμμηνόπαυση στις γυναίκες, όπου η απώλεια οστικής μάζας επιταχύνεται.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο και οι γυναίκες φθάνουν γρηγορότερα από τους άνδρες την εποχή των καταγμάτων. Τα εύκολα κατάγματα στο ισχίο, τον καρπό και στους σπονδύλους αποτελούν συνήθεις εκδηλώσεις της οστεοπόρωσης.

Η τακτική άσκηση καθυστερεί την εγκατάσταση της οστεοπόρωσης και θεωρείται ο πιο αποτελεσματικός τρόπος (περιλαμβανόμενων και των φαρμάκων) πρόληψής της.

Γυναίκες όλων των ηλικιών, από 20-80 ετών, που ασκούνται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, έχουν σημαντικά πιο μεγάλη οστική πυκνότητα από τις γυναίκες που δεν ασκούνται. Άλλωστε, σήμερα όλα τα προγράμματα πρόληψης της οστεοπόρωσης περιλαμβάνουν και την τακτική σωματική άσκηση.

Πρόληψη σακχαρώδους διαβήτη των ενηλίκων

Η συνήθης φυσική άσκηση εμποδίζει την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη στους ενήλικες. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη καθώς και την ανοχή στη γλυκόζη.

Έτσι εξηγείται η ευεργετική επίδραση της άσκησης στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη.

Παράλληλα, στα άτομα που έχουν ήδη εκδηλώσει διαβήτη, η άσκηση βοηθά σημαντικά το μεταβολισμό τους, οδηγώντας σε μείωση των αναγκών για αντιδιαβητικά χάπια ή και ινσουλίνη. Αν και τα οφέλη αυτά είναι πιο έκδηλα στους παχύσαρκους ενήλικες διαβητικούς, εν τούτοις και νεαρά ινσουλινοερξαρτόμενα διαβητικά άτομα ωφελούνται σημαντικά από την άσκηση.

Πρόληψη του καρκίνου

Αρκετές πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα σωματικά δραστήρια άτομα έχουν σημαντικά μικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου σε σύγκριση με άτομα που δεν ασκούνται.

Βελτίωση νευρικών παθήσεων

Σημαντική βελτίωση του άγχους και της κατάθλιψης ατόμων που πάσχουν από αυτά, έχει αναφερθεί με τη σωματική άσκηση. Το αίσθημα σωματικής ευεξίας που εξασφαλίζει η άσκηση παρασύρει προς το καλύτερο και τον ψυχισμό του ατόμου βοηθώντας στη χαλάρωση και στην απαλλαγή από το περιττό άγχος.

Άτομα, όμως, που βρίσκονται υπό θεραπεία με αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά, θα πρέπει και να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για τη μείωση ή διακοπή των φαρμάκων τους, καθώς η άσκηση δεν μπορεί σε όλες τις περιπτώσεις να υποκαταστήσει όλες τις άλλες θεραπείες.

Καθυστέρηση γήρατος και των συνεπειών του

Είναι γνωστό ότι η αύξηση της ηλικίας προοδευτικά συνοδεύεται από απώλεια μϋικής ισχύος, περιορισμό της κινητικότητας των αρθρώσεων, μείωση της αντοχής, εύκολη κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή με την προσπάθεια, δυσκοιλιότητα, αστάθεια βαδίσματος και άλλα πολλά.

Η σωματική άσκηση μπορεί να προλάβει πολλές από αυτές τις εκδηλώσεις, καθυστερώντας την εκδήλωση των επιπτώσεων της προχωρημένες ηλικίας. Τα ασκούμενα άτομα μπορούν να φτάσουν μέχρι τα βαθιά γηρατειά διατηρώντας συχνά μια αξιοζήλευτη ευκινησία, που τους επιτρέπει να αυτοεξυπηρετούνται σε ικανοποιητικό βαθμό.

Υπάρχουν πολλά δεδομένα που δείχνουν ότι τα φυσικά δραστήρια άτομα έχουν σημαντικά μικρότερες πιθανότητες σε σύγκριση με τα ανενεργά άτομα να καθηλωθούν στην πολυθρόνα ή στο κρεβάτι, να σπάσουν κάποιο πόδι ή χέρι πέφτοντας, να αποκτήσουν δυσκοιλιότητα, να γίνουν γκρινιάρηδες και καταθλιπτικοί και γενικά να αποκτήσουν μια αναπηρία βασανιστική για τη ζωή τους.

Η άσκηση δεν βοηθά μόνο τα σωματικά υγιή άτομα αλλά και αυτά που ήδη πάσχουν από χρόνιες βασανιστικές παθήσεις που συχνά τους κάνουν τη ζωή μαρτυρική. Ασθενείς με χρόνιες αρθροπάθειες, ρευματοπάθειες, νευροπάθειες, μυοπάθειες, ακόμα και εάν είναι καθηλωμένοι σε αναπηρική καρέκλα, μπορούν να δουν σημαντικά οφέλη αρχίζοντας μια συστηματική άσκηση.

Πηγή

Ανακαλύπτω

Είναι αλήθεια ότι αν βγούμε στο κρύο θα κρυολογήσουμε; Οι ειδικοί εξηγούν

Είναι αλήθεια ότι αν βγούμε στο κρύο θα κρυολογήσουμε; Οι ειδικοί εξηγούν

«Μη βγεις στο κρύο, θα αρρωστήσεις!» Μύθος ή πραγματικότητα; Η αλήθεια μάλλον είναι πιο περίπλοκη όσον αφορά την έκθεσή μας στο κρύο και αν τελικά έτσι αρρωσταίνουμε ευκολότερα. Ειδικοί εξηγούν και παρέχουν πολύτιμες συμβουλές για να προφυλαχθούμε από τους ενοχλητικούς ιούς της γρίπης και του κρυολογήματος

Η πρώτη σκέψη όταν ο υδράργυρος πέφτει και ο χειμώνας κάνει αισθητή την παρουσία του, είναι πως πρέπει να περιορίσουμε την παραμονή μας στους εξωτερικούς χώρους, να ντυνόμαστε ζεστά και να αποφεύγουμε τις άσκοπες βόλτες στο κρύο. Πόσο όμως μας προστατεύουν τέτοια προληπτικά μέτρα;

Φαίνεται πως για τον ιό της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα και η ζακέτα ή ο εγκλεισμός μάλλον δεν επαρκούν για να μας προφυλάξουν.

Η Libby Richards, επίκουρη καθηγήτρια Νοσηλευτικής με προϋπηρεσία στη δημόσια υγεία, παραθέτει επιστημονικά στοιχεία που καταρρίπτουν τη σχετική μυθολογία:

Οι ψυχρές θερμοκρασίες συμβάλλουν στην επιβίωση πολλών ιών. Οι ρινοϊοί του κοινού κρυολογήματος και ο ιός της γρίπης επωφελούνται από τις χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες επιτρέπουν τη μεγαλύτερη επιβίωσή τους και την ευκολότερη αναπαραγωγή τους. Αυτό εξηγεί και τη μεγάλη διασπορά που σημειώνεται κατά τους χειμερινούς μήνες. Ιδιαίτερα για τον ιό της γρίπης, το κρύο μεταλλάσσει την εξωτερική μεμβράνη του ιού, κάνοντάς την πιο συμπαγή και ελαστική. Το γεγονός αυτό κατά τους επιστήμονες είναι που τον καθιστά τόσο μεταδοτικό μεταξύ των ανθρώπων.

Ο ψυχρός και ξηρός αέρας ευνοεί τα ξεσπάσματα γρίπης. Σύμφωνα με έρευνα των Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας, ο ξηρός αέρας του χειμώνα επιμηκύνει το χρόνο επιβίωσης του ιού της γρίπης. Επιπλέον, η εισπνοή αυτού του αέρα επηρεάζει την ανοσολογική απόκριση της αναπνευστικής οδού, καθιστώντας την ευάλωτη στους ιούς. Για τον λόγο αυτό συστήνεται να καλύπτουμε το στόμα μας με κάποιο μαντήλι ή φουλάρι κατά την έκθεσή μας στον ψυχρό άνεμο.

Λιγότερος ήλιος, λιγότερη βιταμίνη D. Ο οργανισμός δεν παράγει έτσι τη βιταμίνη που έχει αποδειχθεί απαραίτητη για την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Περιορίζεται η άσκηση, και έτσι χάνονται τα σημαντικά οφέλη που αποδεδειγμένα εξασφαλίζει στον οργανισμό. Οι άνθρωποι σε συνθήκες κρύου, έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να αναβάλουν τη σωματική δραστηριότητα.

Ο εγκλεισμός στο σπίτι αυξάνει τον κίνδυνο διασποράς των ιών. Η ακτίνα εξάπλωσης των ιών που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα μπορεί να φτάσει τα δύο μέτρα από τον φορέα, επομένως οι ασφαλείς αποστάσεις τηρούνται δύσκολα σε έναν κλειστό χώρο.

Ο ψυχρός αέρας ξηραίνει τους οφθαλμούς και τις βλεννώδεις μεμβράνες (βλεννογόνοι) στη μύτη και τον λαιμό. Δεδομένου πως οι ιοί του κρυολογήματος και τις γρίπης προσβάλλουν τον οργανισμό μέσω του αναπνευστικού, είναι ευκολότερο να προσκολληθούν στις καταπονημένες, ξηρές αναπνευστικές διόδους.

Πώς μπορείτε να προφυλαχθείτε:

• Πλένετε τα χέρια σας συχνά.
• Προσπαθήστε να μην αγγίζετε το πρόσωπό σας, κάτι που ασυνείδητα συμβαίνει έως και 23 φορές την ώρα.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Μια επαρκής ποσότητα είναι τα οκτώ ποτήρια νερό ημερησίως, κάτι που ωστόσο μπορεί και να διαφέρει ανάλογα με τον τρόπο ζωής και τον σωματότυπο.
• Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού, ενώ τα αυγά, το γάλα, ο σολομός και ο τόνος παρέχουν υψηλές ποσότητες βιταμίνης D.
• Μην αμελείτε τη σωματική άσκηση.
• Να καθαρίζετε και απολυμαίνετε τακτικά τις επιφάνειες του σπιτιού που αγγίζετε συχνότερα.
• Εάν νιώθετε ξηρότητα στη μύτη ή τον λαιμό, σκεφτείτε τη χρήση ενός υγραντήρα.
• Εμβολιαστείτε έναντι του ιού της γρίπης.

Πηγή

Ανακαλύπτω

Το μυστικό μακροζωίας στην Ικαρία εξηγεί η γιαγιά Ιωάννα 109 ετών

Το μυστικό μακροζωίας στην Ικαρία εξηγεί η γιαγιά Ιωάννα 109 ετών

Πολλοί κάτοικοι της Ικαρίας ζουν πάνω από 90 χρόνια, ξεπερνώντας κατά 10 χρόνια τον μέσο όρο στην υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική. Η Ιωάννα Πρωίου, έχει γεννηθεί το 1911 και δεν είναι η μόνη στο νησί που έχει «πατήσει» τα 100.

Σύμφωνα με ιατρικές έρευνες οι κάτοικοι ζουν τόσο πολύ χάρη στους εξής παράγοντες, τη μεσογειακή διατροφή, τον ήρεμο τρόπο ζωής, τη σωματική άσκηση εξαιτίας των αγροτικών εργασιών τις δημιουργικές ενασχολήσεις όπως ο αργαλειός και βέβαια χάρη στον χορό.

«Αυτά είναι τα μυστικά της μακροζωίας η δημιουργία, η αγάπη για τον κόσμο, να μη ζηλεύεις τίποτα να προσπαθείς μόνος σου να κάνεις κάτι», εξηγεί η κ. Ιωάννα στην DW και περιγράφει πως όταν κατάφερνε να φτιάξει κάτι που ήθελε στον αργαλειό έπαιρνε δύναμη το σώμα και η καρδιά της.

Πηγή: DW

Ανακαλύπτω